Stacje drogi krzyżowej

Opis

Cykl 14 obrazów w formie stojącego prostokąta w drewnianych, profilowanych i złoconych ramach. Rama od zewnątrz dekorowana motywem skręconego sznura. Od góry obrazy ujęte stylizowanym ornamentem akantowym i zwieńczone kartuszami mieszczącym rzymskie numery stacji z krzyżem. Kompozycje zamknięte, kadrowane w kilkupostaciowe sceny z tłem wypełnionym błękitnym niebem. Postacie malowane intensywnymi, kontrastowymi plamami barwnymi; twarze o delikatnie zaznaczonych rysach, ubrane w obszerne szaty, miękko kształtowane silnym światłocieniem. Chrystus ubrany jest w czerwoną suknię o szerokich rękawach oraz zieloną koronę cierniową. Postacie oprawców o muskularnych ciałach, ukazanych w śmiałych skrótach perspektywicznych. Fizjonomie postaci drugoplanowych oddane sumarycznie. U dołu sygnatury artysty. Na stacji II: „189[?] / S[tanisław] B[ryniarski]”, na stacji III: „S[tanisław] Bryniarski / 1894 r.", na stacji IV: „189[?] S[tanisław] B[ryniarski]”, na stacjach VIII i IX ta sama sygnatura „S[tanisław] B[ryniarski] / 1894”, na stacji XI: „S[tanisław] Bryniarski / 1894”, na stacjach XII I XIV: „S[tanisław] B[ryniarski]”.

Zarys problematyki artystycznej

Stacje drogi krzyżowej stanowią zespół przedstawień upamiętniających przejście Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy od pretorium Piłata poprzez Golgotę, aż do śmierci na krzyżu i złożenia do grobu. Zwyczaj odprawiania drogi krzyżowej praktykowany jest od czasów wypraw krzyżowych i ma nawiązywać do 14 stacji w Jerozolimie. W XVIII wieku ustalono ostateczną ich liczbę i lokalizację. Dziewięć z nich jest poświadczonych przez Ewangelię, natomiast pozostałe są wywnioskowane z innych fragmentów Biblii i tekstów pozabiblijnych. Obrazy wykonane zostały w technice olejnej na płótnie w 1894 roku przez krakowskiego malarza Stanisława Bryniarskiego (1829-1914). Artysta kształcił się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Przeważnie malował zabytkowe budowle Krakowa i widoki wnętrz. Dlatego stacje drogi krzyżowej w kościele w Nowym Targu stanowią rzadki przykład malarstwa religijnego w twórczości artysty. Jego dzieła odznaczają się dobrym rysunkiem perspektywicznym i precyzyjnym oddaniem detali architektonicznych. Bryniarski przyjaźnił się z Jackiem Malczewskim i często mu pozował, służąc za modela malarza. Jego prace, przeważnie przedstawiające zabytki Krakowa znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Warszawie i w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Według Andrzeja Skorupy na stacji XIV znajduje się informacja o fundatorze stacji – Janie Bobku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Stacje drogi krzyżowej stanowią zespół przedstawień upamiętniających przejście Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy od pretorium Piłata poprzez Golgotę, aż do śmierci na krzyżu i złożenia do grobu. Obrazy wykonane zostały w technice olejnej na płótnie w 1894 roku przez krakowskiego malarza Stanisława Bryniarskiego (1829-1914).

Bibliografia