Śmierć św. Franciszka

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
kaplica boczna, lewa
Identyfikator
DZIELO/23945
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1874 rok
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 135 cm
wysokość – 206 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 180 cm
Szerokość bez ramy – 107 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz został namalowany w 1874 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujętego profilowaną, czarno-brązowa ramą, z przedstawieniem śmierci św. Franciszka z Asyżu. Pośrodku, na rozłożonej na drewnianej podłodze jasnobrązowej tkaninie ukazany jest w półleżącej pozie św. Franciszek zwrócony w lewo. Pociągłą, szczupłą, siną twarz świętego charakteryzują wyraziste rysy i krótki zarost. Głowę z krótką tonsurą okala świetlisty nimb. Święty ubrany jest w brązowy habit franciszkański przewiązany białym sznurem. Lewą rękę wspiera na piersiach, w prawej trzyma czarny krzyż. Na dłoniach widoczne są rany. Otacza go grupa braci w różnym wieku, znajdujący się w głębi stoją, ukazani po bokach klęczą. Jeden z nich ma kaptur na głowie, jeden przesłania dłonią twarz. Część zakonników wspiera ręce na piersiach, składa w geście modlitwy lub trzyma w dłoniach otwarte księgi lub świece. Na pierwszym planie leży kociołek na wodę święconą i kropidło. Scena ukazana jest we wnętrzu o grubych, pobielanych ścianach. Po prawej stronie wisi obraz z Ukrzyżowaniem, po lewej jest niewielkie okno, za którym widać górzysty pejzaż. Pośrodku kompozycji, z góry w kierunku głowy świętego biegnie wiązka promieni z gwiazdą. W dolnej części obrazu znajduje się owalny kartusz z napisem „Święty Franciszek otoczony gronem / braci … umiera / A Dusza Jego w postaci gwiazdy wznosi się do / nieba. / Reform. A(nno) D(omini) 1874”.

Zarys problematyki artystycznej

Urodzony w 1181 lub 1182 roku w Asyżu założyciel zakonów franciszkanów i klarysek, św. Franciszek zmarł 3 października 1226 w swej rodzinnej miejscowości. Na kilka lat przed śmiercią zapadł na ciężką chorobę oczu, która z roku na rok stawała się coraz bardziej uciążliwa. Przebywając od dłuższego czasu poza Asyżem, wiosną 1256 roku czując się gorzej, postanowił powrócić do rodzinnego miasta otoczony opieką współbraci. 3 października 1226 przewidując bliską już śmierć, wezwał do siebie zakonników. W ich otoczeniu, wieczorem podczas śpiewów i odmawiania psalmu 141 oraz po przyjęciu Najświętszego Sakramentu zmarł, wypowiadając słowa: „Mortem cantando suscepit” (Śmierć śpiewający przyjął). Przedstawiona na obrazie pod postacią gwiazdy dusza św. Franciszka według legendy miała się unieść do nieba w otoczeniu stada jaskółek, które w chwili śmierci krążyły nad jego celą.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, płótno pofalowane, krakelury na całej powierzchni, zabrudzenia.

Streszczenie

Jednym z obrazów w kościele Reformatów w Kętach przedstawiających wątki z życia świętych franciszkańskich jest namalowana w 1874 roku scena śmierci założyciela zakonu, św. Franciszka z Asyżu.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Śmierć św. Franciszka", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/smierc-sw-franciszka

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności