Ołtarz Ukrzyżowania

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Osiek
Miejscowość
Głębowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Matki Boskiej Szkaplerznej
Miejsce przechowywania
kaplica boczna południowa
Identyfikator
DZIELO/25321
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
po 1931 roku
Fundator
Tytus Dunin
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i snycerskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Nastawa, wraz z ołtarzem bocznym w kaplicy północnej, została ufundowana przez kolatora kościoła w Głębowicach Tytusa Dunina (zm. 1939) ze Skrzynna, herbu Łabędź, po przebudowie prezbiterium i obu kaplic w 1931 roku.

Opis

Przyścienna, jednokondygnacyjna, jednoosiowa nastawa ze zwieńczeniem uzyskała strukturę architektoniczną. Stipes ołtarzowy z drewnianą mensą z portatylem wykonano w kształcie sarkofagowym, ustawiając go na wysokim, fazowanym postumencie. Na nim znalazło się prostopadłościenne tabernakulum z obłym frontem udekorowanym prostokątnymi drzwiczkami zamkniętymi u góry nadwieszonym łukiem odcinkowy. Ich pole wypełnia płaskorzeźbione przedstawienie stojącego baranka apokaliptycznego. Całość wieńczy profilowany gzyms korrnujuacy utworzony z dwóch antetycznych wolut. Retabulum wsparto na dwuczęściowym, wysokim cokole. Kondygnację ujęto ustawionymi pod kątem opilastrowanymi, wklęsłymi filarami, przed którymi znalazła się para ustawionych pod kątem kolumn o kapitelach kompozytowych, usteweionyuch na postumentach o bokach dekorowanych prostokątnymi płycinami obramienionymi profilowanymi ramkami. Podpory dźwigają wyłamane imposty połączone ze sobą gzymsem. Na nim wsparto dwa falujące przyczółki, na których siedzi para putt. W polu kondygnacji umieszczono obraz Ukrzyżowania ujęty ramą w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym. Ponad nim na osi nastawę przepruto oculusem otwierającym się na okno witrażowe na wysokości przerwanego belkowania. Zwieńczenie ołtarza uzyskało kształt leżącego prostokąta o wklęsłych bokach utworzonych ze spływów wolutowych podtrzymujących profilowany gzyms koronujący powstały z dwóch antytetycznych wolut. W polu zwieńczenia umieszczono obraz św. Tytusa ujętego w fantazyjną ramę. Strukturę polichromowano na czarno. Głowice pilastrów i kapitele kolumn wyzłocono podobnie jak profile i obramowania. Rzeźby aniołków uzyskały naturalistyczną polichromię ze złoconymi przepaskami.

Zarys problematyki artystycznej

Głebowickie nastawy ołtarzy bocznych reprezentują charakterystyczne dla okresu międzywojennego formy inspirowane rozwiązaniami barokowymi, bardzo popularnymi w środowisku Małopolskim, zwłaszcza w kościołach prowincjonalnych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Nastawa od 2018 roku jest w trakcie konserwacji przeprowadzanej przez Monikę Domańską-Tomczyk. Podczas ostatniej konserwacji przywrócono pierwotną, czarna polichromię struktury architektonicznej nastawy.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 462.

Streszczenie

Neobarokowa nastawa, wraz z ołtarzem bocznym w kaplicy północnej, została ufundowana przez kolatora kościoła w Głębowicach Tytusa Dunina (zm. 1939) ze Skrzynna, herbu Łabędź, po przebudowie prezbiterium i obu kaplic w 1931 roku.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Ołtarz Ukrzyżowania", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-ukrzyzowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności