Ołtarz szafkowy z figurami Marki Boskiej z Dzieciątkiem i czterech Świętych Dziewic

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Parafia św. Michała Archanioła
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny północny
Identyfikator
DZIELO/01217
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
Ok. 1440 r.
Technika i materiał
drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – Madonna: 22 cm
wysokość – Madonna: 101 cm; Śś. Cecylia i Katarzyna: 50 cm; Św. Dorota: 48 cm; Św. Barbara: 53 cm
głębokość – Madonna: 34 cm
Inne wymiary – Ołtarz: wys. 112 cm; szer. 86; gł. 33 cm
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Wzniankowany w aktach wizytacji kościoła z 1608 r. Do 1849 jako retabulum ołtarza bocznego , po połowie XIX w. umieszczony w polu środkowym przeniesionego do Dębna barokowego retabulum.

Opis

Retabulum ołtarzowe z dużą rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz mniejszymi o połowę czterema rzeźbami Świętych Dziewic umieszczonymi w prostopadłościennej szafie na rzucie trapezu (z ukośnie ustawionymi ściankami bocznymi). Rzeźby pełnoplastyczne, ścięte z tyłu, drążone, ustawione na cokolikach. Pośrodku figura Matki Boskiej w stylu gotyku międzynarodowego; zwrócona en face, w delikatnym kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce, podtrzymuje na obu rękach wpółleżące Dzieciatko. Twarz owalna z podwójnym podbródkiem, rysy twarzy płytko rzeźbione, delikatne, długi, prosty nos. Włosy upięte z tyłu. Maria ubrana w srebrzoną suknię z tkaniną drapowaną po środku w trzy fałdy misowe oraz złocony płaszcz podbity na niebieską podszewką, spływający od tyłu głowy na ramiona i boki, w układzie kaskadowym. Na głowie korona otwarta. Dzieciatko wpółleżące, zwrócone en trois quarts w prawo, prawą ręka ujmuje Matkę za szyję, w lewej trzyma złotą kulę. Twarz okrągła, duże uszy, włosy krótkie, kręcone. W partii bioder przepasany ściśle przylegającą, złotą tkaniną, delikatnie drapowaną. Na lewej ściance szafy u góry figurka św. Cecylii, zwróconej en face, o esowato wygiętej sylwetce, w lewej ręce, opartej na biodrze trzyma piszczałki, prawa wyciągnięta do przodu. Twarz okrągła o pełnych policzkach i płytko rzeźbionych rysach twarzy, włosy długie, falujące fakturowane, spływające przez ramiona na plecy. Ubrana w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz z czerwoną podszewką, spięty na piersi fibulą, z obfitą draperią przewieszoną przez ramiona, opadająca na froncie fałdami misowymi oraz spływającymi kaskadami od ramion. Na głowie blok drewna z namalowaną koroną otwartą. Na lewej ściance u dołu figura św. Katarzyny Aleksandryjskiej, zwróconej en face, w prawej ręce podtrzymuje koło, lewą wyciąga do przodu. Twarz okrągła, policzki pełne, o wysokim czole, nos duży, oczy duże delikatnie zarysowane. Włosy falowane, fakturowane, spływają na plecy. Święta ubrana w srebrzona suknię przepasaną w talii oraz złocony płaszcz spięty broszą na piersi, z obfitą draperią przewieszoną przez ramiona, opadająca na froncie misowymi fałdami i spływającymi kaskadami od ramion. Na głowie blok drewna z namalowaną koroną otwartą. Na prawej ściance u góry figura św. Doroty, zwrócona en face w delikatnym kontrapoście, prawa ręką podtrzymuje koszyk, lewą wskazuje na niego. Twarz owalna, pełna, delikatne rysy, wąski zadarty nos. Włosy falowane, fakturowane, opadają na tył głowy. Ubrana w złotą suknię, delikatnie drapowaną u dołu, oraz srebrzony płaszcz podbity czerwoną podszewką, spięty na piersi i układający się z przodu w fałdy misowe. Na głowie blok drewna z namalowaną koroną otwartą. Na prawej ściance u dołu figura św. Barbary, zwróconej en face, o esowato przegiętej sylwetce, obiema rękami przytrzymuje opartą na lewym ramieniu wieżę. Twarz owalna, pełna, delikatne rysy, wąski zadarty nos. Włosy falowane, fakturowane, opadają na tył głowy. Ubrana w suknię i srebrzony płaszcz z niebieską podszewką, spięty na piersi fibulą, przerzucony przez ramiona z obfitą partią materiału układającą się z przodu w fałdy misowe. Na głowie blok drewna z namalowaną koroną otwartą. Karnacje w tonacji naturalnej, szaty srebrzone i złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Nastawa należy do popularnego na Śląsku typu Ołtarza Czterech Świętych Dziewic.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Konserwowany w 1987 (Adam Janczy, Kraków) oraz wraz z barokową częścią retabulum w l. 1988-1989 (Adam Janczy, Kraków).

Streszczenie

Nastawa ołtarzowa w formie prostopadłościennej szafy na rzucie trapezu, pośrodku z dużą rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz z umieszczonymi na ukośnych ściankach bocznych (parami, jedna nad drugą) czterema rzeźbami Świętych Dziewic: Cecylii i Katarzyny oraz Doroty i Barbary.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Dutkiewicz Józef Edward, "Małopolska rzeźba średniowieczna 1300-1450", Kraków 1949
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, Milan Józef, "Dębno Podhalańskie. Kościół drewniany", Kraków 2011

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Ołtarz szafkowy z figurami Marki Boskiej z Dzieciątkiem i czterech Świętych Dziewic", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-szafkowy-z-figurami-marki-boskiej-z-dzieciatkiem-i-czterech-swietych-dziewic

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności