Ołtarz boczny Matki Boskiej z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Początkowo w nawie bocznej znajdował się ołtarz siedemnastowieczny, wykonany wraz z ołtarzem głównym. Został on usunięty przez proboszcza Skiminę, który na jego miejscu umieścił nowy, dębowy, wzniesiony w stylu neogotyckim. Według przekazów źródłowych został wykonany w Tyrolu i był dziełem szablonowym.
W ołtarzu neogotyckim na zasuwie znajdował się obraz z męczeństwem św. Wojciecha, a poniżej przedstawienie św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Ołtarz był dedykowany Bractwu Różańcowemu. W 1968 usunięto neogotycki ołtarz, pozostawiając jedynie mensę. Na ścianie umieszczono obraz Matki Boskiej. Gabloty na wota oraz ramę wykonał krakowski artysta-rzeźbiarz Zięba.

Opis

Ołtarz składający się z obrazu Matki Boskiej w prostokątnym, ażurowym obramieniu utworzonym z akantu mięsistego, zwieńczonym rzeźbionym monogramem Marii i umieszczonych poniżej dwóch prostokątnych gablot z wotami, których zewnętrzne górne narożniki ujęto podobną wicią. Mensa drewniana z portatylem. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta, zakończone profilowanym gzymsem, ujęte ornamentem sznurowym w blendach. W polu frontowym trzy prostokątne płyciny wypełnione rombami otoczonymi winną latoroślą. W środkowym rombie istota apokaliptyczna – uskrzydlony byk z banderolą, boczne wypełniają czteroliście. Na bocznej ścianie mensy kwadratowa płycina z dekoracją w formie winnej latorośli. Na mensie listwa z rzeźbionym maswerkiem oraz prostopadłościenne tabernakulum ze ścianką frontową w kształcie ujmującej drzwi arkady złożonej z profilowanego łuku nadwieszonego, podtrzymywanego przez pilastry; na płaskich fragmentach belkowania ustawiono prostopadłościany z plakietami ornamentalnymi.
Struktura antepedium w kolorze bejcowanego drewna, nisze malowane na granatowo, ramy i ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Jest to trzeci ołtarz zlokalizowany w tym miejscu. Warto zauważyć, że wygląd ołtarzy był zawsze aktualizowany zgodnie z obowiązującą modą. Siedemnastowieczny, barokowy został zastąpiony w XIX wieku neogotyckim, którego fragmenty wykorzystano w aktualnej aranżacji. Nawiązania do gotyku uważano w XIX wieku za najodpowiedniejsze dla architektury (także małej), zwłaszcza w sztuce religijnej, bo jak głosił August Pugin, brytyjski architekt i pisarz, wyłącznie one mogą oddziaływać na wiernych nie tylko dekoracją, ale i ekspresją struktury. Gotyckie formy i powszechne złocenia miały najbardziej trafnie obrazować potęgę Boga oraz nadawać formom wzniosłości.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Północny ołtarz boczny w kościele w Bolechowicach jest trzecią konstrukcją znajdującą się w tym miejscu. Pierwszy ołtarz barokowy został zastąpiony w XIX wieku ołtarzem neogotyckim, którego pozostałością jest mensa włączona w strukturę obecnego ołtarza.

Bibliografia