Ołtarz boczny lewy Najświętszego Serca Jezusa

Dzieje zabytku

W inwentarzu z 1835 roku odnotowano w tym miejscu drewniany ołtarz z obrazem Ukrzyżowanego Jezusa wymiennie z wizerunkiem św. Rodziny oraz z obrazem Matki Boskiej. W inwentarzu z 1891 roku wspominano już o ołtarzu „w stylu baroku”, biało-złotym, z wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa i oleodrukiem z wizerunkiem św. Józefa. W 1969 roku ołtarz został poddany konserwacji. W roku 1977 roku strukturę opisano jako pomalowaną na szaro-niebiesko, a w 2018 była już na powrót kremowa.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, na cokole. Mensa drewniana. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta, ujęte profilami, z okrągłą plakietą z monogramem IHS po środku. Na mensie tabernakulum na rzucie prostokąta z uskokiem, dekorowane płycinami w kształcie stojących prostokątów, z drzwiczkami ozdabianymi aplikowanym kielichem z hostią. Nastawa jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem. Oś środkowa flankowana parą kręconych kolumn o kapitelach kompozytowych ustawionych przed licem, na tle pilastrów. Podpory dźwigają pełne, wyłamane belkowanie oraz odpowiadający ich ułożeniu przerwany przyczółek. Zwieńczenie ujęte w spływy, zamknięte łukiem kotarowym dwudzielnym. Cokoły kolumn dekorowane plakietami z ornamentem roślinnym. W polu środkowym obraz we wnęce z przedstawieniem Najświętszego Serca Jezusa w profilowanej ramie, w formie stojącego prostokąta, powyżej puste pole kartusza. Pierwsza kondygnacja ujęta z prawej strony uszakiem utworzonym z wici roślinnej. Na przerwanym przyczółku spoczywa para aniołów. W zwieńczeniu profilowana owalna rama z obrazem św. Józefa powyżej kartusza i wśród kłosów zbóż, spływy ujmujące zwieńczenie dekorują liście.
Struktura polichromowana na kremowo ze złoconą i srebrzoną ornamentyką oraz detalami architektonicznymi.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz boczny kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzęcinie nosi cechy dojrzałego baroku oraz sztuki XIX wieku, co pozwala określić go jako dzieło neobarokowe. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z obrazem w pierwszej kondygnacji oraz w zwieńczeniu. Uzupełniają ją elementy architektoniczne popularne w okresie baroku, takie jak kręcone kolumny oraz dekoracje z okresu rokoka, jak kampanule. Wśród dekoracji występują także całkowicie astylowy kartusz oraz stosowane już w XIX wieku kłosy zbóż ujmujące obraz górnej kondygnacji. Można wnioskować, że ołtarz jest dziełem neobarokowym, łączącym w sobie w kreatywny sposób elementy różnych faz baroku, uzupełnionym o typowe dla nich oraz późniejsze ornamenty. Cechy stylistyczne i wiadomości z inwentarzy pozwalają stwierdzić, że ołtarz powstał w drugiej połowie XIX wieku.
Został wykonany równolegle ze stojącym po przeciwnej stronie ołtarzem Matki Boskiej Różańcowej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. W 1969 roku konserwator Irena Święcicka przeprowadziła dezynfekcję, dezynsekcję oraz impregnację drewna. Wykonała również malowanie struktury, częściowe uzupełnienie gruntów oraz złocenie.

Streszczenie

Ołtarz boczny kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzęcinie został wykonany w drugiej połowie XIX i jest dziełem neobarokowym. W jego polu głównym umieszczono wizerunek Najświętszego Serca Jezusa.

Bibliografia