Nauczanie Marii

Dzieje zabytku

Obraz powstał w trzeciej ćwierci XVIII wieku. W 1997 roku przeprowadzono jego konserwację.

Opis

Obraz w kształcie zbliżonym do owalu, ujęty kartuszową, rocaille'ową ramą o nieregularnym, wewnętrznym obrysie ograniczającym pole obrazu. Na jednolitym ciemnym tle św. Anna, ukazana w półpostaci, z twarzą zwróconą w lewą stronę, trzymająca na kolanach młodzieńczą Marię, przedstawioną w trzech czwartych postaci. Święta Anna wyobrażona jako starsza kobieta o pokrytej zmarszczkami twarzy, ze wzrokiem wpatrzonym w dal. Jest ubrana w granatową suknię z długimi rękawami oraz brunatny welon założony na głowę i spływający na ramiona. Maria ubrana w białą sukienkę z podwiniętymi rękawami, przewiązaną w pasie złotym paskiem oraz w niebieski płaszcz założony na lewe ramię. Ma jasne włosy, średniej długości, przedzielone pośrodku przedziałkiem i młodzieńczą twarz. Maria w rękach trzyma otwartą księgę i prawą dłonią wskazuje na czytany tekst. Kolorystyka obrazu ciemna, najjaśniejszym akcentem jest szata Marii i księga.

Zarys problematyki artystycznej

Zaprezentowany na obrazie w Czulicach temat stanowi ilustrację z dzieciństwa Matki Boskiej. W żadnym z apokryfów nie wspomniano o tym, że św. Anna uczyła córkę pisać lub czytać. Jednak już w okresie wczesnego chrześcijaństwa w cyklach ukazujących życie Marii pojawiły się pierwsze tego typu przedstawienia. Rozwój tematu związany był z poszerzającym się kultem św. Anny. Pewne trudności sprawia datowanie dzieła, które reprezentuje albo malarstwo drugiej połowy XVIII wieku, albo malarstwo pierwszej połowy XIX wieku silnie odwołujące się do baroku (przykład takiej twórczości można odnaleźć m.in. w pracach malarza Rafała Hadziewicza, który często inspirował się dziełami dawnych mistrzów). Biorąc jednak pod uwagę, iż drugi obraz ze zwieńczenia naprzeciwległego ołtarza został wykonany przez tego samego artystę i wydaje się być późnobarokowy, a także że czas powstania samych ołtarzy jest również zbliżony temu okresowi obraz można zadatować na trzecią ćwierć XVIII wieku. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła.

Streszczenie

Obraz o nieustalonej atrybucji, powstał w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wstawiony do zwieńczenia ołtarza bocznego. Przedstawia Nauczanie Marii, temat stanowiący ilustrację z dzieciństwa Matki Boskiej.

Bibliografia