Męczeństwo Dziecięciu Tysięcy Męczenników

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Miejscowość
Niepołomice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Najświętszej Panny Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników
Miejsce przechowywania
kościół, prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/04798
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1799 rok
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał w czasie kompleksowej modernizacji świątyni pod koniec XVIII wieku. Namalowany został w 1799 roku.

Opis

Obraz o kształcie leżącego prostokąta w profilowanej, drewnianej ramie dekorowanej złoconym ornamentem z umieszczonym u góry, na osi, złoconym, podłużnym kartuszem wolutowym zwieńczonym muszlą. W jego srebrzonym polu napis „TUTELARIUM / ECCLESIAE PAROCHIALIS / IN / NIEPOŁOMICE / DECEM MILLIUM MILITUM MARTIRUM / MARTIRII / HISTORIA". Wielopostaciowa, rozbudowana kompozycja ze sceną męczeństwa dziecięciu tysięcy męczenników. Po lewej stronie, na pierwszym planie ukazano dwór królewski z cesarzem Hadrianem wydającym rozkaz zabicia chrześcijan. Po prawej przedstawiono sceny obnażania z szat, prowadzenia spętanych chrześcijan, ustawiania krzyży i przybijania do nich męczenników i ich ustawiania. W tle las krzyży i odległy pejzaż z widocznym miastem – Aleksandria. W dolnej środkowej części kompozycji prostokątna tablica o profilowanych brzegach, zamknięta prostym belkowaniem. W polu, na ciemnym tle napis: I-II Martyres crucifixi sunt in Mon/te Ararat, sub Adriano Imperatore / prope Alexariam tempore mortis / Ipsorum haec signa apparueru[n]t / qua visa fuerunt sub tempus pas/sionis Christi”. Ciepła kolorystyka z przewagą brązów, mocno pociemniała.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz znanego krakowskiego malarza Wojciecha Gutowskiego jest jednym z nielicznych w Polsce dzieł ukazujących wydarzenie z czasów męczeństwa pierwszych chrześcijan, w którym grupa chrześcijan z góry Ararat ze św. Achacym z Kapadocji została na rozkaz cesarza Hadriana (117-138). Tematykę tę podejmował Albrecht Dürer w obrazie z 1508 roku (Künstgeschichte-Museum, Wiedeń) i Jacopo Pontormo w obrazie z 1529-1530 roku (Galleria degli Uffizi, Florencja). Kompozycja Gutowskiego wyróżnia się niezwykłym rozmachem, ale i konwencjonalnym repertuarem formalnym, twórcy wykształconego u Walentego Janowskiego i związanego z krakowskim cechem malarzy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz ukazujący męczeństwo dziesięciu tysięcy męczenników powstał w 1799 roku. Jego autorem był Wojciech Gutowski, krakowski malarz cechowy. Ukazuje on scenę męczeńskiej śmierci (ukrzyżowania) chrześcijan z góry Ararat pod przywódctwem św. Achacego z Kapadocji.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Róg Rafał, "Kościół w Niepołomicach pod wezwaniem Dziesięciu Tysięcy Męczenników – Królewska Fundacja Pokutna", Kraków-Niepołomice 1998

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Męczeństwo Dziecięciu Tysięcy Męczenników", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/meczenstwo-dziecieciu-tysiecy-meczennikow

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności