Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Drewnianą chrzcielnicę wykonano w drugiej połowie XVII wieku do starego kościoła z XVI wieku, a następnie po jego rozbiórce przeniesiona ją do nowej świątyni.

Opis

Chrzcielnica w typie kielichowym została ustawiona na prostopadłościennej, dwuczęściowej podstawie składającej się z gruszkowego trzonu oraz profilowanego cokoliku wspartym na współczesnym prostopadłościennym postumencie obłożonym drewnianą boazerią. Kolistą, spłaszczoną czarę w dolnej części ozdobiono imitacją puklowania oddzielonego za pomocą profilowanej opaski od fryzu dekorowanego uskrzydlonymi główkami aniołów i zamkniętego od góry profilowanym gzymsikiem. Pokrywę wykonano na rzucie koła wieńcząc ją ażurową strukturą utworzoną z esowato wygiętych akantowych wolut ozdobionych w górnej części główkami anielskimi. Woluty dźwigają wieniec-koronę ponad którym unosi się rzeźbiona gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Na samym szczycie umieszczono złocony krzyż o trójlistnie zakończonych ramionach. Wewnątrz struktury znalazła się rzeźbiona grupa przedstawiająca chrzest Chrystusa w Jordanie. Chrystusa ukazano w pozycji klęczącej z dłońmi złożonymi w geście modlitwy na piersiach. Jego biodra przepasane są złoconym perizonium. Św. Jan Chrzciciel wyobrażony został w pozycji stojącej w silnym kontrapoście. W lewej ręce trzyma laskę krzyżową, a uniesioną prawą ręką wylewa z naczynia wodę na głowę Zbawiciela. Święty ma nagi tors z luźno udrapowanym wokół ciała złotym płaszczem.

Zarys problematyki artystycznej

Kielichowy kształt chrzcielnicy w Wieprzu jest typową formą dla licznych, kamiennych chrzcielnic występujących w kościołach Małopolski od czasów średniowiecza. Dekoracja czaszy z motywem puklowania i fryzu zdobionego uskrzydlonymi główkami anielskimi na myśl przywodzi podobne rozwiązanie zastosowane na marmurowej chrzcielnicy z 1583 roku odkutej przez Macieja Świątka w obecnej konkatedrze Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Żywcu. Intrygujący jest także materiał, jakim jest drewno, co wykorzystano także np. tworząc na porsełomiex XVI i XVII wieku chrzcielnicę do kościoła w Przeciszowie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Chrzcielnicę odnowiono na początku XXI wieku. Na jej tronie widoczne jest pęknięcie.

Literatura

Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, t. 3, Powiat Żywiecki. Województwo krakowskie, opr. J. Szablowski, Warszawa 1948, s. 242, il. 225;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 492, 506, 542.

Streszczenie

Drewnianą chrzcielnicę wykonano w drugiej połowie XVII wieku do starego kościoła z XVI wieku, a następnie po jego rozbiórce przeniesiona ją do nowej świątyni.