Trójca Święta

Dzieje zabytku

Obraz został wykonany w pierwszej połowie XX wieku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Trójcy Świętej. Po prawej stronie znajduje się Bóg Ojciec ukazany w pozycji siedzącej z prawą nogą wspartą na globie ziemskim. Bóg Ojciec został przedstawiony jako starszy mężczyzna, który w prawej dłoni trzyma berło, a lewą ma opuszczoną w dół. Twarz podłużna z długim nosem, okolona długą i siwą brodą; włosy siwe zaczesane do tyłu. Ubrany jest w długą i bladoniebieską suknię oraz brązowy płaszcz przewieszony przez prawe ramię i wokół szyi oraz opadający na kolana. Po lewej stronie kompozycji został ukazany Chrystus w pozycji siedzącej, który prawą ręką ujmuje wysoki krzyż, a prawą nogę wspiera na globie. Twarz podłużna z długim nosem, okolona krótką brodą. Włosy długie, bujne, brązowe, opadające na ramiona i plecy. Ubrany jest w czerwony płaszcz, odsłaniający nagi tors, przewieszony przez prawe ramię i kolana. Pomiędzy Chrystusem, a Bogiem Ojcem, u góry w świetlistej glorii znajduje się gołębica Ducha Świętego z szeroko rozpostartymi skrzydłami. W dolnej części obrazu niebieski glob ziemski oraz białe obłoki, wyżej tło blade, jasnozielone i złote. Wokół głów Chrystusa i Boga Ojca umieszczono złote i okrągłe nimby.

Zarys problematyki artystycznej

Ikonografia ukazująca wszystkie trzy osoby Trójcy Świętej pojawiła się właściwie dopiero w XII wieku, gdzie Bóg Ojciec był ukazywany w postaci siedzącego starca, Chrystus ukrzyżowany oparty o kolana Boga Ojca, a Duch Święty w postaci gołębicy, unoszącej się nad nimi w przedstawieniu zwanym Tronem Łaski. Trójca Święta na omawianym obrazie została przedstawiona w tzw. typie nowotestamentowym. Bóg Ojciec został ukazany jako starszy mężczyzna o siwych włosach i brodzie, ubrany w błękitną suknię, zgodnie ze słowami proroka: „Patrzałem, aż postawiono trony, a Przedwieczny zajął miejsce. Szata Jego była biała jak śnieg, a włosy Jego głowy jakby z czystej wełny” (Dn 7, 9). Podobnie Chrystus tak jak w opisie ewangelicznym siedzi po prawicy Boga Ojca: „Pan Jezus został wzięty do nieba i zasiadł po prawicy Boga” (Mk 16, 19). Ważnym elementem tego przedstawienia jest purpurowy płaszcz, który jest znakiem godności królewskiej, ale oznacza również krew, przez co symbolizuje męczeństwo Zbawiciela, ale jednocześnie zwycięstwo nad śmiercią. Nad nimi zaś unosi się Duch Święty pod postacią gołębicy z rozpostartymi skrzydłami zgodnie z tekstem: „ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę” (Mt 3, 16). Przedstawienie Trójcy Świętej pośród obłoków wskazuje niebiański charakter jej władzy, natomiast niebieska kula, symbolizująca ziemię, zwraca uwagę na zwierzchnictwo Trójcy Świętej nad światem. Obraz o tym przedstawieniu został ufundowany do kościoła w Bieńkówce ze względu na wezwanie świątyni. Trynitarne wezwanie kościoła w Bieńkówce znalazło swoje odzwierciedlenie również w innym wyposażeniu świątyni, m.in. w ołtarzu głównym. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora i fundatora dzieła.

Streszczenie

Obraz „Trójca Święta” został wykonany w pierwszej połowie XX wieku. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora i fundatora dzieła.

Bibliografia