Św. Józef z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Dzieje obrazu nie są znane.

Opis

Obraz w kształcie owalu przedstawiający św. Józefa z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w popiersiu, delikatnie zwrócony w lewo. Na rękach trzyma Dzieciątko Jezus oraz gałązkę białej lilii, która opiera się o jego prawe ramię. Święty ubrany jest w niebieską szatę z długimi rękawami oraz brązowy płaszcz spięty na prawym ramieniu broszą. Ma podłużną twarz okoloną krótką brodą, jasnobrązowe i kędzierzawe włosy, długi i wąski nos oraz delikatnie przymknięte oczy ze wzrokiem wpatrzonym w Jezusa. Dzieciątko ułożone jest w pozycji półleżącej na lewym ręku św. Józefa z uniesioną prawą nóżką i lewą rączką ugiętą w łokciu. Jezus ubrany jest w jasną pieluszkę, odsłaniającą lewą rączkę oraz tors i obficie spływającą w dół. Ma twarz o rysach niemowlęcych z pulchnymi i zarumienionymi policzkami. Wokół głowy Dzieciątka namalowany jest delikatny i promienisty nimb, a nad głową św. Józefa znajduje się nimb okrągły. Całość ukazana jest na ugrowym tle. Rama drewniana, okrągła, złocona.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został wykonany przez nieznanego malarza w XIX wieku. Wielkość obrazka (miniaturowy) wskazuje na jego charakter dewocyjny. Być może obraz pochodzi z pobliskiego dworu w Wilkowie, skąd została przekazana kolekcja obrazów ludowych do kaplicy św. Otylii.

W centrum kompozycji tego dzieła zostali ukazani święty Józef i Dzieciątko Jezus. Święty Józef Oblubieniec był małżonkiem Marii z Nazaretu i opiekunem Jezusa. Głównym źródłem wiedzy o życiu św. Józefa są Ewangelie i apokryfy. Święty pochodził z rodu Dawida, z miasta Betlejem, a z zawodu był cieślą. Początki kultu świętego Józefa nie są znane. Wiadomo, że kult rozwijał się już w VIII wieku na Wschodzie, a na Zachodzie od XII wieku. W Polsce kościoły pod wezwaniem św. Józefa pojawiły się dopiero w XVII wieku. Do najstarszych należą: kościół Karmelitanek bosych w Lublinie (1624), kościół przy klasztorze sióstr Bernardynek w Krakowie (1646) i kościół przy klasztorze Cystersów w Krzeszowie (1692). Obecnie w Polsce znajduje się około 250 kościołów pod wezwaniem tegoż świętego. Szczególny jego kult szerzy sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. Na omawianym obrazie święty Józef został przedstawiony w tradycyjnej konwencji ikonograficznej z Dzieciątkiem Jezus na ręku, mającym ukazać go jako opiekuna Syna Bożego oraz z białą lilią w dłoni, symbolem czystości. Takie ujęcie tematu było często rozpowszechniane w grafice europejskiej.

Streszczenie

Obraz św. Józefa z Dzieciątkiem został wykonany przez nieznanego malarza w XIX wieku. Na omawianym obrazie święty Józef został przedstawiony w tradycyjnej konwencji ikonograficznej z Dzieciątkiem Jezus na ręku, mającym ukazać go jako opiekuna Syna Bożego oraz z białą lilią w dłoni, symbolem czystości. Takie ujęcie tematu było często rozpowszechniane w grafice europejskiej.

Bibliografia