Św. Józef

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce
Miejscowość
Igołomia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
lilia malarstwo XVIII wieku sukienka na obraz św. Józef
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny południowy
Identyfikator
DZIELO/01783
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
sprzed 1783 roku; sukienka: 1971 rok
Technika i materiał
olej na płótnie; sukienka: stop miedzi, techniki złotnicze
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Według akt wizytacji w 1783 roku obraz znajdował się w ołtarzu bocznym fundacji proboszcza Andrzeja Dominika Lipiewicza z 1766 roku. Mógł zatem powstać wraz z tą nastawą lub pochodzić z wystroju poprzedniego retabulum, o tym samym wezwaniu, które również zawierało obraz św. Józefa, odnotowany w wizytacji z 1747 roku. Wizerunek wymieniono również w inwentarzu z 1791 roku. Pierwotnie zdobiły go drewniana, posrebrzana sukienka oraz „korona srebrna w promienie”, wspomniane w wizytacji z 1783 roku oraz w inwentarzach kościoła z 1832 i 1860 roku. Ostatni raz sukienka wzmiankowana była na obrazie w 1917 roku w opisie kościoła Jana Wiśniewskiego. Obecnie obraz zdobi metalowa sukienka wykonana w 1971 roku przez Tadeusza Rybskiego, który był również twórcą antepedium do tego ołtarza w 1974 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji ukazany św. Józef w postawie stojącej, delikatnie zwrócony w prawą stronę, z prawą stopą wysuniętą do przodu a prawą ręką złożoną na piersi, zaś lewą ręką przytrzymujący połę płaszcza u boku. Twarz świętego owalna, z długim i prostym nosem, okolona siwą brodą oraz długimi i delikatnie siwymi włosami, opadającymi na ramiona. Postać przykryta metalową sukienką w kolorze srebra, na powierzchni której oddano przebieg draperii szat świętego oraz zdobiący je ornament roślinny, a nad głową złoconą, kameryzowaną i promienistą koronę. Tło jednolite, brunatne, wokół głowy św. Józefa delikatnie rozjaśnione na kształt nimbu. Po lewej stronie obrazu krzak białej lilii.


Zarys problematyki artystycznej

Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła. Święty Józef został ukazany w niekonwencjonalnym ujęciu ikonograficznym, samodzielnie, bez Dzieciątka Jezus. Z zasobu tradycyjnej ikonografii świętego autor obrazu zastosował krzak białej lilii, symbolizujący czystość. Jednak i w tym przypadku dokonał pewnej zmiany. Zwykle gałązkę białej lilii św. Józef trzyma w dłoni lub leży ona na stoliku, obok postaci, w tym przypadku lilia w formie krzaku wyrasta z ziemi. Święty Józef, opiekun Świętej Rodziny jest patronem osób pracujących, rodzin oraz dobrej śmierci.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dostateczny, warstwa malarska spękana, zabrudzona, ściemniona, płótno sfalowane.

Streszczenie

Obraz św. Józefa z XVIII wieku o nieustalonej atrybucji został umieszczony w ołtarzu bocznym fundacji proboszcza Andrzeja Dominika Lipiewicza z 1766 roku. Przedstawia św. Józefa opiekuna Świętej Rodziny, patrona osób pracujących, rodzin oraz dobrej śmierci.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Wiśniewski Jan, "Dekanat miechowski", Radom 1917
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Józef", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jozef-7

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności