Św. Anna Samotrzeć ze św. Wojciechem, św. Stanisławem, św. Katarzyną i św. Antonim

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Zabierzów
Miejscowość
Rudawa
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Krzeszowice
Parafia
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
ołtarz główny, obraz na zasuwie
Identyfikator
DZIELO/06102
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
około 1811 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 150 cm
wysokość – 210 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski, Ewa Rudnicka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Obraz został ufundowany przez Bractwo św. Anny. Według Zbigniewa Michalczyka powstał około 1811 roku. Dominik Ziarnkowski twierdzi, że obraz został wykonany w okresie, gdy Stachowicz mieszkał w pobliskim dworze Michała Sołtyka w Niegoszowicach kilka lat później. Dzieło było wzmiankowane w inwentarzu kościoła z 1822 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w ramie rzeźbionej, malowanej, złoconej i ozdobionej ornamentem małżowinowym. Ukazuje św. Annę, Marię i Jezusa oraz świętych Wojciecha, Stanisława, Katarzynę i Tomasza. Na dwudzielnej ławie umieszczonej na podwyższeniu siedzi: po lewej stronie Najświętsza Maria Panna, po prawej św. Anna. Obie niewiasty zwrócone są ku stojącemu pomiędzy nimi Dzieciątku. Nagi Chrystus, okryty na skos białą chustą, przytrzymywaną na Jego prawym boku przez obie niewiasty, ukazany frontalnie, z wysuniętą ku przodowi prawą nóżką i lewą podtrzymywaną przez św. Annę. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, zaś lewa obejmuje św. Annę. Głowę Chrystusa, ozdobioną jasno złotobrązowymi włosami, otacza promienista gloria.
Najświętsza Maria Panna, lekko pochylona w kierunku Chrystusa, ubrana jest w czerwoną suknię i niebieski płaszcz założony na lewe ramię. Jej głowa jest nakryta jasnozieloną chustą, związaną z tyłu głowy, spod której wyłaniają się jasnobrązowe włosy. Twarz Marii zwrócona jest ku widzowi, ze wzrokiem skierowanym na wprost. Święta Anna w zielonej sukni i ciemnoczerwonym płaszczu, narzuconym na prawe ramię mocno pochyla się ku Chrystusowi. Głowę świętej przykrywa biała chusta ze złotymi przeszyciami, opadająca na plecy i prawe ramię. Spod chusty widoczne siwe włosy. Twarz św. Anny ukazana jest półprofilu, ze wzrokiem skierowanym ku Marii. Nad głowami Marii i św. Anny unoszą się nimby. Na pierwszym planie, u stóp niewiast klęczą zwróceni ku Jezusowi: po lewej stronie św. Wojciech w stroju biskupim, z paliuszem i z leżącym przed nim na ziemi pastorałem z podwójnym krzyżem, po prawej św. Stanisław, w stroju biskupim, z pastorałem w lewej ręce i postacią Piotrowina wyłaniającą się z grobu. W tle po prawej stronie św. Katarzyna, trzymająca miecz we wspartej na kole prawej dłoni i palmę męczeństwa w lewej, ubrana w zielona suknię i szary płaszcz. Obok niej stoi św. Tomasz, z prawą dłonią złożoną na piersi, z lilią w lewej ręce, ubrany w czarny habit. Za postaciami świętych daleki górski pejzaż. Po lewej stronie obrazu, na tle architektury z podwieszonymi ciemnoniebieskimi kotarami ozdobionymi złocistymi frędzlami i chwostem, widnieją popiersia dwóch świętych starców w jasnobrązowych szatach. Głowy świętych otaczają nimby. W górnej części, na osi obrazu popiersie Boga Ojca z trójkątnym nimbem, poniżej gołębica Ducha Świętego, otoczona promienistą glorią. Kolorystyka obrazu stonowana, ciepła, nasycona. Kolorystyczną dominantę stanowi ciemny błękit płaszcza Marii, czerwień płaszcza i zieleń sukni św. Anny. Kolory te podkreślają jasną postać Chrystusa.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz jest dziełem Michała Stachowicza jednego z najpłodniejszych cechowych malarzy krakowskich przełomu XVIII i XIX wieku. W stworzeniu tej kompozycji artysta wykorzystał rycinę Jacoba Freya na podstawie obrazu Rafaela "Wielka Święta Rodzina Franciszka I". Stachowicz wielokrotnie w swojej twórczości odwoływał się do wzorów barokowych i kompozycji dawnych mistrzów rozpowszechnianych za pośrednictwem grafiki.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

dobry

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Św. Anna Samotrzeć ze św. Wojciechem, św. Stanisławem, św. Katarzyną i św. Tomaszem jest dziełem krakowskiego malarza cechowego Michała Stachowicza powstałym około 1811 roku.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Łobczowski Józef, "Rudawa. Kościół, probostwo, parafia", Kraków 1916
Michalczyk Zbigniew, "Michał Stachowicz (1768-1825): krakowski malarz między barokiem a romantyzmem, t. 1", Warszawa 2011

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Józef Skrabski, Ewa Rudnicka, "Św. Anna Samotrzeć ze św. Wojciechem, św. Stanisławem, św. Katarzyną i św. Antonim", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-anna-samotrzec-ze-sw-wojciechem-sw-stanislawem-sw-katarzyna-i-sw-antonim

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności