Stacje Drogi Krzyżowej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wieprz
Miejscowość
Wieprz
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Wszystkich Świętych
Kościół
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
nawy boczne kościoła
Identyfikator
DZIELO/24363
Kategoria
rzeźba
Dookreślenie zabytku
czternaście stacji Drogi krzyżowej
Ilość
1
Czas powstania
1904 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Gröden
Technika i materiał
drewno, techniki snycerskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Czternaście stacji Drogi krzyżowej sprowadzono w 1904 roku najprawdopodobniej z tyrolskiej pracowni Ferdinanda Stuflessera w Gröden.

Opis

Czternaście płaskorzeźbionych stacji Drogi krzyżowej składa się z przedstawienia ujętego w taką samą architektoniczną, drewnianą ramę. Pole obrazowe uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym. Flankują go smukłe półkolumienki wsparte na niskich bazach, ustawionych na prostokątnym, profilowanym cokole wspartym od dołu po bokach niewielkimi konsolami oraz udekorowanym podwieszonym na osi stylizowanym ornamentem roślinnym. Na cokole umieszczono podpis poszczególnej stacji. Kolumienki podtrzymują profilowane belkowanie w kształcie nadwieszonego trójkąta zwieńczonego krzyżem. Zewnętrze boki trójkąta zdobi ażurowy, złocony ornament roślinny. W polu trójkąta w medalionie wpisano kolejny numer stacji. Strukturę obramienia polichromowano na brązowo, natomiast kolumienki, wieńczące krzyże, ornamenty oraz profile zostały pozłocone. W polach obrazowych znalazły się wielopostaciowe, płaskorzeźbione kompozycje umieszczone najczęściej na tle pejzażu i architektury. Narracja każdego z obrazów skupia się na osobie Chrystusa, któremu towarzyszą inni ludzie, zgodnie z narracją kolejnej stacji. Przedstawione postacie wykonują gwałtowne i dynamiczne gesty. Na ich twarzach o jasnych karnacjach widoczne są różne emocje. Postacie ubrane są w obficie drapowane szaty o intensywnej i kontrastowej kolorystyce. Cykl przedstawia stacje z następującymi podpisami: I. Pan Jezus przez Piłata na śmierć skazany, II. Pan Jezus bierze krzyż na barki, III. Pan Jezus upada po raz pierwszy, IV. Pan Jezus spotyka się ze swoją Matką, V. Panu Jezusowi dopomaga Szymon Cyrenejczyk, VI. Panu Jezusowi ociera twarz św. Weronika, VII. Pan Jezus upada drugi raz, VIII. Pan Jezus pociesza płaczące niewiasty, IX. Pan Jezus upada po raz trzeci, X. Pan Jezus obnażony i żółcią napawany, XI. Pan Jezus do krzyża przybijany, XII. Pan Jezus umiera na krzyżu, XIII. Pan Jezus z krzyża zdjęty, XIV. Pan Jezus złożony w grobie.

Zarys problematyki artystycznej

Czternaście stacji Drogi krzyżowej w kościele w Wieprzu wpisują się w długą tradycję zapoczątkowaną na początku XVIII wieku w umieszczaniu we wnętrzach kościołów cyklu obrazowych przedstawień ilustrujących drogę Chrystusa na Kalwarię. Ich obecność była ściśle związana z praktyką nabożeństwa Drogi krzyżowej, ostatecznie ukształtowanego na początku XVIII wieku. Cykle Drogi krzyżowej w układzie czternastu stacji tworzyli m.in. Giovanni Battista Tiepolo dla kościoła Frari w Wenecji (1745), Szymon Czechowicz dla kaplicy zamkowej w Podhorcach (1763), Joseph Zick dla kościoła św. Ulryka w Augsburgu (po 1780), i inni. Także w XIX wieku powstało wiele ciekawych realizacji rozpropagowanych przez oleodruki i litografie, zwłaszcza pochodzące ze środowiska nazareńczyków - stacje Drogi krzyżowej autorstwa Josepha von Führicha z 1840 roku dla kościoła św. Wawrzyńca w Pradze oraz z lat 1844-1846 dla kościoła św. Jana w Wiedniu, a także cykl czternastu stacji autorstwa Johanna Friedricha Overbecka z lat 1850-1857 w bazylice św. Jana na Lateranie w Rzymie. Warto tu także wspomnieć prace szkoły w Beuron pod kierunkiem Daniela Lenza, która w latach 1889-1890 stworzyła stacje dla kościoła Mariackiego w Stuttgardzie oraz liczne realizacje ze środowiska tyrolskiego znajdujące się w wielu kościołach dawnej Galicji. Ciekawy przykład stanowią także trzy monumentalne realizacje Petera Michaela Bohúňa w obecnej katedrze św. Mikołaja w Bielsku-Białej (1860) oraz z tego samego czasu stacje w kościele Opatrzności w Bielsku-Białej i Polance Wielkiej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono w pierwszej dekadzie XXI wieku.

Literatura

J. Kopeć, Droga krzyżowa w sztuce, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4. Docent-Ezzo, red. R. Łukaszyk, L. Bieńskowski, F. Gryglewicz, Lublin 1989, kol. 220;
Katedra św. Mikołaja, kościół św. Stanisława Biskupa w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 1998, s. 14;
S. Klajman, Pod opieką Wszystkich Świętych, Wieprz 2018, s. 169-170.

Streszczenie

Czternaście stacji Drogi krzyżowej sprowadzono do kościoła w Wieprzu w 1904 roku najprawdopodobniej z tyrolskiej pracowni Ferdinanda Stuflessera w Gröden.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Stacje Drogi Krzyżowej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/stacje-drogi-krzyzowej-29

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności