Powrót z hal

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

Kraków

Gmina

Kraków

Miejscowość

Kraków

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Tagi

malarstwo XX wieku sztuka pierwszej połowy XX wieku

Miejsce przechowywania

Pałac biskupi

Identyfikator

DZIELO/20024

Kategoria

obraz

Ilość

1

Czas powstania

pierwsza tercja XX wieku

Technika i materiał

olej na płótnie; drewno, techniki stolarskie, politurowanie

Wymiary podstawowe

szerokość – 134 cm
wysokość – 107 cm

Wymiary szczegółowe

Wysokość bez ramy – 87 cm
Szerokość bez ramy – 114 cm

Autor noty katalogowej

Paulina Kluz

Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Obraz „Powrót z hal” namalował Zefiryn Ćwikliński najpewniej w pierwszej tercji XX wieku.

Opis

Obraz w formie leżącego prostokąta. W dolnej części obrazu ukazane stado owiec zwróconych w kierunku widza. W tle las, z ukazanymi w oddali kilkoma owcami. Na odwrocie płótna kartka z napisem „Z. Ćwikliński / Powrót z hal”. Obraz ujęty szeroką, drewnianą i politurowaną ramą.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Lekkie przetarcia płótna, zabrudzenia.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Jest to ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony. Balustrada na planie półkola, ustawiona na profilowanym cokole, zamknięta silnie wysuniętym gzymsem podtrzymywanym przez pilaster. Ścianka dekorowana płycinami w kształcie leżącego prostokąta po lewej stronie oraz w kształcie stojącego prostokąta po prawej, ozdobione rzeźbionym rocaille’m w polu; schody wąskie, jednobiegowe, połączone ze stojącymi w prezbiterium drewnianymi stallami. Kosz w kształcie serca, wybrzuszonego w górnej części. U spodu podwieszony anioł z rękami wyciągniętymi do góry i ugiętymi w kolanach nogami, w pasie przewiązany złotą tkaniną, silnie drapowaną. W górnej części kosza, pośrodku, uskrzydlona główka aniołka, skierowana na wprost. Twarz owalna o pulchnych policzkach, z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, usta delikatnie otwarte, nos spiczasty, oczy skierowane ku górze; włosy średniej długości, ciemnobrązowe z loczkiem na czubku głowy. Powierzchnia kosza pokryta płaskorzeźbioną dekoracją rocaille’ową. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, flankowany dwoma pilastrami, podtrzymującymi przerywany, odwrócony, wolutowy przyczółek. W polu wpisany duży, łaciński krzyż o rozszerzających się ramionach, wysunięty poza boki zaplecka. Pilastry od wewnątrz zdobione są pasem gęstej dekoracji rocaille’owej. Nad amboną zawieszona jest gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, utworzonej z wiązek promieni o nierównej długości. Na promieniach umieszczone są cztery uskrzydlone główki aniołków. Struktura srebrzona, dekoracja ornamentalna złocona.

ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Rzeźba niemal pełnoplastyczna, ścięta. Stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na lewej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami ugiętymi w łokciach na wysokości pasa i głową przechyloną w prawo. Owalna, wydłużona twarz o pełnych policzkach, długim nosie, wąskich ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, zakrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą prawe udo i część lewej łydki oraz zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.

rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Forma niemal pełnoplastyczna i ścięta. Rzeźba stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na prawej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami, prawa uniesiona na wysokości głowy i znacznie odsunięta od tułowia, lewa lekko ugięta w łokciu na wysokości pasa. Głowa przechylona w lewo. Okrągła twarz o pełnych policzkach i małym podbródku, długim nosie, wąskich, drobnych ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, nieznacznie odkrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą lewe udo oraz w zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.

rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.

obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.

obraz

Adorujące anioły

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w formie jednobiegowych schodów. Kosz na planie ściętego ośmioboku, z podwieszeniem w formie spłaszczonego, ośmiobocznego wałka, zakończonego szyszką. Kosz na wysokim cokole, ścianki wydzielone pilastrami dekorowanymi muszlami i zwisami kwiatowymi, dźwigającymi pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet, dekorowanym ornamentem roślinnym. W polu ścianek nisze z konchami i figurami czterech ewangelistów, stojącymi na wspornikach. Balustrada schodów pełna, dekorowana płycinami wypełnionymi akantem, zakończona filarem z wazonem. Zaplecek zakończony gzymsem, ujęty uszami utworzonymi z suchego akantu. W polu płycina w formie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach, w niej nisza z konchą, na tle której na wsporniku ustawiona figura Chrystusa. Baldachim na planie ściętego ośmioboku, w formie belkowania, wyłamanego na narożach. Na nim, na niskiej podstawie osiem kabłąków dekorowanych cokolikami z wazonami, podtrzymujących spłaszczoną kulę, na której stoi figura anioła z banderolą z napisem „KTO WAS SŁUCHA MNIE SŁUCHA”. Na podniebieniu baldachimu rzeźba gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze zielonym, ze złoconymi profilami i ornamentyką.

Figura anioła ukazana frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, obiema rękami trzyma banderolę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i rozchylonych ustach, okoloną krótkimi, kręconymi, rozwianymi włosami. Anioł ubrany jest w długą, silnie drapowaną, złoconą tunikę, przepasaną w talii, odsłaniającą prawe ramię oraz obie nogi. Skrzydła ma złożone po bokach postaci.

Figura Chrystusa ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma jabłko królewskie. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową brodą i włosami sięgającymi ramion. Chrystus ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię.

Figura św. Jana ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę wyciąga do przodu, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązowymi włosami sięgającymi ramion. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię, zawieszony na taśmie z przodu postaci.

Figura św. Łukasza ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę unosi na tle piersi, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową długą brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Przy prawej nodze świętego głowa wołu.

Figura św. Marka ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, z głową zwróconą w lewo, prawą rękę wyciąga w bok, lewą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną gęstą, brązową brodą i krótkimi, kręconymi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o jasnozielonej podszewce, zarzucony na ramiona i zawiązany z przodu. Przy lewej nodze postaci głowa lwa.

Figura św. Mateusza ukazana frontalnie, w kontrapoście, lewą rękę wyciąga w bok, prawą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną długą, brązową brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii szarfą oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, zarzucony na ramiona i opadający po bokach. Przed świętym figurka aniołka trzymającego miskę.

ambona

Ambona

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica wkomponowana w wysoką i szeroką niszę w północnej ścianie pierwszego przęsła prezbiterium, ujętą wykonanymi z drewna cokołami i kanelowanymi półkolumnami o kompozytowych kapitelach z impostami, między którymi profilowana arkada z Okiem Opatrzności w kluczu. Nisza pokryta polichromią ukazującą Chrzest Chrystusa w Jordanie. Podstawa na rzucie ośmioboku, profilowana i fazowana w górnej części. Założony na rzucie ośmioboku cokół stanowi podstawę trzonu na rzucie koła, o części środkowej w typie gruszkowatym, zwieńczonego ośmioboczną płytą podpierającą rozłożystą czarę o powierzchni imitującej puklowanie. Czarę wieńczy pokrywa w kształcie dzwonu o gęsto profilowanej powierzchni, zwieńczonego kulą z krzyżem. Na dwóch bokach cokołu chrzcielnicy inskrypcja „FR(ANCISZEK) TUMIDALSKI / majst(er) kamien(iarski) / DĘBNIK KRZESZOWICE / 1900”.

chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Płyta w formie leżącego prostokąta. W jej polu złocona inskrypcja: „Tu spoczywa / JAN KANTY KEMPNER / WŁAŚCICIEL DÓBR ZIEMSKICH / ŻOŁNIERZ B. WOJSK POLSKICH / przeżywszy lat 85 +17/I 1900. Wieczne odpoczywanie racz Mu dać Panie!”

płyta nagrobna

Epitafium Jana Kantego Kempnera

ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem schodami od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioboku ze ściankami wydzielonymi pilastrami z prostokątnymi płycinami na trzonach. Pola ścianek wypełniają płyciny w formie stojącego prostokąta o ściętych narożach. Ujęty dołem wybrzuszonym architrawem parapet jest w formie niepełnego belkowania z gzymsem wyłamującym się nad pilastrami. U spodu kosza podwieszenie ujęte czterema wolutami, zakończone dekoracyjną szyszką w formie kiści winogrona. Schody są jednobiegowe z balustradą w formie ścianki wypełnionej romboidalną płyciną o ściętych narożach, ujętej na końcu kolumną o lekko wybrzuszonym trzonie, zwieńczoną niewielkim gazonem. Zaplecek wypełnia płycina w kształcie stojącego prostokąta. Baldachim na rzucie czworoboku o ściętych narożach, który u podstawy obiega wyłamujące się na narożach belkowanie, wieńczy forma czterech spływów wolutowych zakomponowanych naprzemiennie z trzema ażurowymi kartuszami w formie racaille'ów. Strukturę kosza zdobią motywy rozet w płycinach ścianek i gałązek z rozetkami w płycinach pilastrów. Trzon kolumny balustrady oplata wić winnej latorośli. Płycinę zaplecka wypełnia polichromowany motyw tablic z przykazaniami Bożymi ujętych płaskorzeźbionym motywem liści akantu z parą kampanuli, w narożach jest para uskrzydlonych główek anielskich. Po bokach znajduje się para rozet i podwieszeń w formie ulistnionych gałązek z małymi rozetkami. Zaplecek ujmuje para ażurowych, ornamentalnych uszaków. Podniebie baldachimu wypełnia płaskorzeźbiony motyw gołębicy Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Szczyt baldachimu jest w formie figury baranka paschalnego stojącego na zamkniętej księdze z siedmioma pieczęciami na podstawie z obłoków i ujętego półkolistą glorią promienistą. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.

ambona

Ambona

chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie aediculi, flankowane przez kanelowane pilastry z jońskimi kapitelami. Powyżej pełne belkowanie z wysokim fryzem, gzymsem ozdobionym kostkowaniem i przerwanym przyczółkiem w kształcie luku nadwieszonego, z krzyżem łacińskim pośrodku. W polu medalion z płaskorzeźbionym portretem zmarłego, otoczony tasiemkami i liśćmi laurowymi oraz dębowymi. Poniżej, w kartuszu, inskrypcja: "ALFRED OBALIŃSKI / PROF(ESOR) CHIRUR(GII) UNIW(ERSYTETU) JAGIELL(OŃSKIEGO) / * 15. GRUDNIA 1843. W BRZEŻANACH / † 18 LIPCA 1898 W KRAKOWIE. / Ku wiecznej pamięci / kamień ten położyli koledzy / Tow(arzystwa) Lek(arskiego) Krakowskiego / i Prof(esorowie) Uniwersytetu".

płyta nagrobna

Epitafium Alfreda Obalińskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego owalu. W centrum kompozycji Dzieciątko Jezus stojące na monogramie IHS, które lewą ręką przytrzymuje krzyż, a prawą, uniesioną do góry błogosławi. Ma okrągłą twarz i krótkie, jasne włosy, skośnie przez pierś i między nogami biegnie biało-czerwona szarfa, która rozwiewa się za jego plecami. Poniżej monogramu serce Jezusa otoczone koroną cierniową, z płomieniami. Przedstawienie adorowane przez dwa, symetrycznie klęczące anioły z kadzielnicami w rękach. Anioł z prawej strony spogląda w dół, anioł z lewej unosi wzrok w kierunku serca. Oba ubrane są w białe suknie z dużym dekoltem, o szerokich rękawach spiętych złotymi klamrami na wysokości łokci oraz ramion. Każdy ma narzucony niebieski płaszcz i rozpostarte, tonące w mroku skrzydła. Tło wypełniają skłębione chmury w złotobrunatnym odcieniu, które rozjaśniają się za postacią Dzieciątka.

Adoracja Imienia Jezus

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Powrót z hal", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/powrot-z-hal

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności