Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Bielany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Tagi
sztuka pierwszej połowy XX wieku
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/24001
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
1930 rok
Technika i materiał
technika kazeinowa
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Polichromia kościoła została wykonana w 1930 roku przez malarza z Oświęcimia, Adama Giebułtowskiego.

Opis

W prezbiterium w absydzie do dwóch trzecich wysokości ściany dekoracja roślinno-geometryczna z motywami kwiatowymi w kolorach zielono-turkusowym oraz złotym; powyżej dwa anioły na tle niebieskiego nieba z rozetami, całość zakończona zgeometryzowaną glorią promienistą uzupełnioną motywami kwiatowymi.
Ściany boczne prezbiterium w kolorze jasnego różu; na ścianie tarczowej południowej medalion z kielichem i hostią w glorii promienistej. Na pilastrach, gurtach sklepiennych i w rozglifieniach okien symetryczna dekoracja roślinna. Na sklepieniu jasnopomarańczowe pole, w którego centrum znajduje się medalion z przedstawieniem Veraicon w glorii promienistej uzupełnionej motywami roślinnymi.
Łuk tęczowy pokryty ornamentem roślinnym z motywami kłosów zbóż, na niebieskim tle, na środku łuku przedstawienie pelikana w gnieździe. Po wewnętrznej stronie łuku malatura w postaci fantazyjnego ornamentu roślinnego na beżowym tle.
Ściany nawy gładkie, w kolorze zgaszonej, jasnej zieleni; z malowanymi zacheuszkami. W rozglifieniach okien symetryczna, stylizowana dekoracja arabeskowa na pomarańczowym i żółtym tle. Pilastry i łuki pokryte różnokolorowym, fantazyjnym ornamentem roślinnym. Sklepienia w każdym przęśle z wydzielonymi jasnożółtymi, owalnymi polami, w których centrum znajdują się niebieskie medaliony z przedstawieniem gorejącego serca lub monogramu IHS, w koronie cierniowej, w wieńcu z dekoracji roślinnej i w fioletowej glorii promienistej. W przyłuczach sklepień medaliony z przedstawieniami popiersi 12 apostołów, po czterech w każdym przęśle, ujętych żółtą wicią roślinną, na zielonym tle. Gurty sklepienne z motywem krzyży na żółto-pomarańczowym tle.
Parapet chóru muzycznego i wspierające go arkady podzielone na malowane pola i płyciny wypełnione fantazyjnym ornamentem roślinnym. Na osi balustrady chóru przedstawienie liry. W podłuczu środkowej arkady pod chórem oko Opatrzności w wielobarwnej, stylizowanej glorii promienistej.
Na ścianie zachodniej dwie półkoliście zamknięte nisze z przedstawieniami z lewej strony św. Cecylii grającej na organach, zaś z prawej króla Dawida grającego na harfie, na jasnoniebieskim tle. W rozglifieniach nisz stylizowana dekoracja geometryczno-roślinna.

Zarys problematyki artystycznej

Polichromia kościoła jest typowa dla pierwszej połowy XX wieku, ma charakter eklektyczno-secesyjny. Oparta jest głównie na fantazyjnych motywach roślinno-ornamentalnych podkreślających podziały wnętrza (pilastry, łuki) oraz wypełniających pola (ściany, sklepienia), w które wpleciono elementy figuralne aniołów i świętych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Polichromia kościoła została wykonana w 1930 roku przez malarza z Oświęcimia, Adama Giebułtowskiego. Oparta jest głównie na fantazyjnych motywach roślinno-ornamentalnych podkreślających podziały wnętrza (pilastry, łuki) oraz wypełniających pola (ściany, sklepienia), w które wpleciono elementy figuralne aniołów i świętych.

Bibliografia

Dziubek Maciej, "Bielańskie probostwo" , „Almanach Kęcki” , s. 57-65
Dziubek Marcin, "Z dziejów Bielan", Bielany 2005

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafii w Bielanach, Krzysztof Orlicki, Dzieje parafii świętego Macieja Apostoła w Bielanach (od powstania do I wojny światowej), Kraków 2008, mpis, s. 37.

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-6

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności