Ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa
Zdjęcie nr 1: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.
Zdjęcie nr 2: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.
Zdjęcie nr 3: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.
Zdjęcie nr 4: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.
Zdjęcie nr 5: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.

Ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Andrychów
Miejscowość
Andrychów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Miejsce przechowywania
nawa boczna południowa
Identyfikator
DZIELO/24114
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
połowa XIX wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno polichromowane i złocone, techniki stolarskie i snycerskie
Wymiary podstawowe
szerokość – 115 cm
wysokość – 223 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 206 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz boczny Najświętszego Serca Pana Jezusa powstał około połowy XIX wieku, jako pendant do drugiego ołtarza bocznego Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.

Opis

Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie prostopadłościanu, ustawiony na jednostopniowym podeście, podtrzymuję mensę. Jego lico zdobi aplikacja symbolizująca płonące Serce Jezusa w promienistym otoku. Retabulum ustawiono na wysokim dwupoziomowym cokole. Pierwszy poziom tworzy prostopadłościenna struktura dekorowana dwiema płycinami w formie stojącego prostokąta zwieńczona profilowanym gzymsem. Nad drugi poziomie znalazła się przerwana w osi środkowej wklęsło-wypułka strefa cokołowa z płycinami ozdobionymi czworobokami ze stylizowanego ornamentu roślinnego. Wspiera ona flankujące kondygnację dwa pilastry z głowicami wolutowymi o trzonach zdobionych zwisami roślinnymi na wstęgach oraz dwie kolumny z kapitelami kompozytowymi. Podpory podtrzymują belkowanie półkoliście wyłamane na osi pilastrów z rozbudowanym architrawem, powtarzającym układ górnej strefy cokołowej. Po bokach nastawy widoczne są dwa uszaki zredukowane do ażurowej wici roślinnej. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta z wklęsłymi bokami przechodzącymi w spływy wolutowe. Wieńczy je gzyms koronujący w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego z podwieszonym ornamentem liściastym. Na gzymsie ustawiono na osi krzyż. W polu kondygnacji umieszczono pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamknięte profilowaną ramą z wyobrażeniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ujmuje go figura św. Jana Kantego i św. Biskupa ustawione na półkoliście wyłamanych fragmentach cokołu. W zwieńczenia umieszczono w owalu obraz św. Tekli. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej oraz beżowej, natomiast kolumny, partie ornamentu, profile pozłocono.

Zarys problematyki artystycznej

Andrychowski ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa, podobnie jak bliźniaczy ołtarz Niepokalanego Poczęcia, stanowi przykład żywotności form wypracowanych w obrębie kształtowania nastaw ołtarzowych w baroku, w wiekach następnych. Dzięki temu obie nastawy wpisują się w szereg podobnych retabulów, które w XIX wieku stanowiły o wyposażeniu kościołów wznoszonych w tzw. stylu józefińskim.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Warstwa malarska jest spłowiała i przybrudzona. Struktura naruszona przez drewnojady.

Literatura

T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 534-536.

Streszczenie

Ołtarz boczny Najświętszego Serca Pana Jezusa powstał około połowy XIX wieku, jako pendant do drugiego ołtarza bocznego Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kosz ambony wykonano na rzucie ośmioboku, wspartego na ośmiobocznym cokole. Bok kosza artykułują pilastry o kompozytowych głowicach i dekorowanych arabeską trzonach, wspartych na postumentach ozdobionych ornamentem geometrycznym. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osi. Pomiędzy pilastrami umieszczono półokrągłe nisze zaopatrzone u spodu w półokrągłe konsole. W niszach ustawiono całopostaciowe, rzeźbione przedstawienia czterech Ewangelistów. Pod amboną podwieszono wolutowe spływy łączące cokół kolejnego pilastru ze znajdującą się na spodzie podwieszenia dekoracyjną szyszką. Na belkowaniu na osi usytuowano pulpit w formie rozwiniętego zwoju pisarskiego wspartego na powiększonym kapitelu kompozytowym, wzorowanym na kapitelu z pilastrów bocznych. Strukturę architektoniczną kosza polichromowanego w kolorze ciemnej kości słoniowej, wnętrze wnęk na niebiesko, a tło trzonów kapiteli i ich głowic na czerwono. Rzeźby czterech Ewangelistów uzyskały polichromię naturalistyczną.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron
Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa uzyskała charakter przyściennego retabulum jednoosiowego, jednokondygnacyjnego ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy przyjął kształt zwężającego się ku dołowi sarkofagu ustawionego na jednostopniowym podeście. Na mensie na osi ustawiono prostopadłościenne tabernakulum obite blachą w formie skrzynki. Drzwiczki do tabernakulum ozdobiono puncowanym krzyżem. Kondygnację nastawy ujmują dwa filary o trzonach zdobionych u góry wolutowymi konsolami i zawieszonymi na taśmie girlandami roślinno-kwiatowymi oraz dwie smukłe kolumny z kapitelami korynckimi, wsparte na wklęsło-wypukłym cokole przerwanym na szerokość pola obrazowego na osi. Cokół artykułują płyciny dekorowane czworobocznym ornamentem roślinnym. Na tle filarów ustawiono rzeźby św. Stanisława Kostki oraz św. Dominika. Pomiędzy filarami widoczne jest prostokątne pole obrazowe ujęte profilowaną ramą, w której umieszczono obraz Niepokalanego Poczęcia. Podpory dźwigają wklęsło-wypukłe belkowanie ustawione na wysokim architrawie dekorowanym czworobocznym ornamentem roślinnym. W osiach skrajnych na belkowaniu umieszczono dwie figury siedzących aniołów. Zwieńczenie nastawy uzyskało kształt leżącego prostokąta o wklęsłych bokach przechodzących w spływy wolutowe, podtrzymujących gzyms koronujący w formie nadwieszonego łuku odcinkowego z krzyżem pośrodku. W polu zwieńczenia umieszczono owalny obraz w profilowanej ramie z przedstawieniem św. Karola Boromeusza. Strukturę ołtarza pomalowano w tonacji jasnobeżowej. Kolumny, profile, ornamenty oraz szaty postaci zostały wyzłocone, a skrzydła aniołów wysrebrzone. Figury w partii ciała otrzymały naturalistyczną polichromię.
ołtarz
Niepokalanego Poczęcia Naświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica uzyskała kształt spiętrzonych jeden na drugim trzech drewnianych prostopadłościanów na rzucie foremnego sześcioboku ustawionych diagonalnie w stosunku do czwartego modułu, jakim jest sześcioboczny cokół także wykonany z drewna. Najniższy prostopadłościan od cokołu oddzielony jest profilowaną listwą, powtórzoną na jego zwieńczeniu w formie gzymsu, będącego jednocześnie cokolikiem dla trzeciego prostopadłościanu zamkniętego od góry profilowanym belkowaniem, na którym wspiera się dekoracyjna przykrywa. Boki pierwszego poziomu są gładkie, natomiast środkowego i ostatniego zostały ozdobione na krawędziach spływami wolutowymi oraz podwieszonym u góry ornamentem z motywem stylizowanych listków. Pomiędzy wolutami środkowego poziomu na bokach prostopadłościanu umieszczono uskrzydlone główki anielskie, natomiast górnego kwiat róży ujęty przez dwa listki. Przykrywę tworzy sześć ażurowo ustawionych esowato wygiętych wolut roślinnych przechodzących u góry w stylizowany kapitel kompozytowy. Na nim umieszczono sześcioboczny, profilowany niski cokolik zwieńczony sceną chrztu w Jordanie. Woluty przykrywy wokół kapitelu ozdobione zostały rzeźbionymi, uskrzydlonymi główkami aniołków. Na szczycie stoi w lekkim zgięciu Chrystus ze złożonymi przed sobą modlitewnie rękami, który przyjmuje chrzest od stojącego obok Jana Chrzciciela. Ponad nimi unosi się gołębica Ducha Świętego.
chrzcielnica
chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Po kilkukrotnych przekształceniach kościół składa się z prostokątnej, czteroprzęsłowej nawy głównej, dwóch, dwuprzęsłowych naw bocznych, przerobionych z dawnych kaplic i jednoprzęsłowego prezbiterium zamkniętego od wschodu apsydą. Na przedłużeniu apsydy otoczonej półkolistym aneksem wzniesiono czworoboczną, piętrową zakrystią. Od zachodu do nawy przylega wysunięta do przodu czworoboczna wieża o ściętych narożach z urządzoną w przyziemiu kruchtą. Wieża uzyskała trzy kondygnacje wyznaczone za pomocą profilowanych gzymsów. Środkowe piętro wieży połączono z bocznymi częściami fasady za pomocą wolut. Na dwóch pierwszych kondygnacjach ścięte naroża artykułowano za pomocą pilastrów o prostych głowicach. Pilastry drugiej kondygnacji ozdobiono krótkimi zwisami kampanul. Kondygnacja trzecia także została wzniesiona na rzucie czworoboku ale o wklęsłych narożach. Jej ściany flankują pary pilastrów o korynckich głowicach podtrzymujące imposty wspierające półkoliście wyłamane na osi belkowanie wspierające baniasty hełm z latarnią zwieńczony krzyżem z koroną. Pomiędzy impostami pod wyłamanym belkowaniem umieszczono tarcze zegarowe. Na trzeciej kondygnacji ponad belkowaniem od zachodu nadwieszono czworoboczny balkon z tralkową balustradą. Sześcioboczną sygnaturkę z latarnią zwieńczoną stożkowym hełmem z ustawioną na szczycie figurką Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej zawieszono na siodłowym dachu kościoła w części wschodniej nawy głównej. Elewacje boczne kościoła rozczłonkowano za pomocą podziałów ramowych lub lizenowych. Wnętrze świątyni nakryto sklepieniem kolebkowym wspartym na gurtach, przechodzących na przyścienne pilastry podtrzymujące odcinki przerwanego belkowania. W ostanim zachodnim przęśle urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch filarach z wypukłym na osi parapetem, artykułowanym za pomocą pilastrów i par arkadek. W prezbiterium ustawiono ołtarz główny oraz ambonę, a w nawach ołtarze boczne.
kościół
Kościół św. Macieja Apostoła
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w dekoracyjną ramę ozdobioną złoconym ażurowym motywem wici roślinnej na czerwonym tle. Obie postacie w całości przykrywa drewniana, złocona sukienka wotywna z koronami, odsłaniająca tylko partie twarzy i rąk oraz stopę Dzieciątka. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma maforion odsłaniający fragment sukni lamowanej pod szyją galonem. Maria ma na głowie koronę o wysokich sterczynach dekorowaną imitacją kameryzacji. Dzieciątko zostało ujęte w trzech czwartych w lewo. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie tunikę lamowaną pod szyją galonem. Głowę Chrystusa wieńczy korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Korony obu postaci podtrzymuje para aniołów o jasnofioletowych skrzydłach. Wokół głowy Marii i Jezusa umieszczono dwanaście aplikowanych gwiazd na złotym, grzebykowanym tle.
obraz
Matka Boska Częstochowska

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron z figurą Najświętsze Serce Jezusa

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron Najświetsze Serce Jezusa

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron

Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii

Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym przedstawia scenę Chrztu Jezusa w Jordanie. Na pierwszym planie, po prawej stronie kompozycji znajduje się stojąca w lekkim kontrapoście postać Jezusa zwróconego nieznacznie w lewo. Jego postawę charakteryzuje lekko pochylona głowa z krótkim zarostem, o długich, falowanych włosach oraz skrzyżowane na piersiach ręce. Nagą sylwetkę osłania jedynie w partii bioder, sięgające połowy ud białe perizonium. Jezus stoi w płynącej środkiem kompozycji rzece. Po lewej stronie, na skalistym brzegu stoi zwrócony w trzech czwartych w prawo św. Jan Chrzciciel. Lekko pochyloną głowę charakteryzuje krótki ciemnobrązowy zarost i długie, opadające na plecy włosy. Nagą sylwetkę mężczyzny osłania w partii bioder perizonium wykonane ze skóry zwierzęcej. Prawą ręką podtrzymuje długą laskę w formie krzyża z banderolą z napisem: „Ecce Agnus Dei”, lewą, wyciągniętą nad głową Jezusa wylewa z małej, płaskiej miseczki wodę. Tło przedstawienia stanowi rozległy pejzaż z wzniesieniami, z widoczną na drugim planie murowaną zabudową oraz smukłymi drzewami palmowymi w głębi. Błękitne niebo zaczerwienione jest tuż nad linią horyzontu. Płaskorzeźbę ujmuje rzeźbiona na wzór retabulum ołtarzowego architektoniczna struktura. Podstawę tworzy wysoki cokół, ujęty parą kolumienek, którego pole wypełnia płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsło ściętych narożach. Na cokole osadzona jest część środkowa struktury, w formie prostokątnej arkady zamkniętej łukiem półkolistym, ujętej parą kolumienek oraz parą uszaków w postaci zamkniętych trójkątnie przypór. Struktura powyżej arkady przybiera formę frontonu budowli ze szczytem, jaki tworzy gzyms wieńczący w kształcie trójkątnego przyczółka, flankowany parą niewielkich pilastrów. Powyżej widoczna konstrukcja przypominająca pokryty dachówką dach pulpitowy. Zwieńczenie ma formę aediculi z arkadą z łukiem trójlistnym, ujętą parą kolumienek wspierających belkowanie z gzymsem w kształcie półkolistego łuku nadwieszonego. Dodatkowo po bokach aediculi znajduje się para przypór. Powyżej arkady w części środkowej przedstawiono płaskorzeźbione popiersie Boga Ojca. W arkadzie zwieńczenia jest figura anioła. Utrzymaną w odcieniach brązu strukturę zdobi złocona dekoracja ornamentalna w formie stylizowanych wici roślinnych i rozet.
płaskorzeźba

Chrzest Jezusa w Jordanie

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-najswietszego-serca-pana-jezusa

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności