Ołtarz boczny (św. Rodziny)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Małgorzaty i św. Katarzyny
Miejsce przechowywania
kaplica południowa
Identyfikator
DZIELO/23834
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
koniec XVIII wieku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone, srebrzone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz sarkofagowy, z drewnianą mensą, pośrodku pola antepedium polichromowany monogram maryjny ujęty parą gałązek różanych. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki osadzonej na zdwojonym cokole, o narożach ujętych parą skośnie ustawionych pilastrów wspierających wyłamujący się ponad nimi gzyms wieńczący, w części środkowej przybierający formę dwóch stykających się wolut. Drzwiczki są w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęte profilowaną, złoconą ramą. W polu płaskorzeźbiony motyw kielicha eucharystycznego. Retabulum osadzone na wysokim, zdwojonym cokole. Część środkowa ujęta parą filarów i parą cofniętych kolumn o kapitelach korynckich. Podpory wspierają wyłamujące się ponad nimi belkowanie z wydatnym gzymsem. Zwieńczenie w formie trapezoidalnej ujęte parą spływów wolutowych, zamknięte fragmentem gzymsu w postaci nawieszonego łuku odcinkowego z uskokami, dodatkowo flankowane przerwanym przyczółkiem wolutowym. Dolny cokół retabulum zdobiony motywami kogucich grzebieni, pola górnego artykułowane fragmentami ornamentu roślinnego, całość ujęta małymi uszakami skomponowanymi z kogucich grzebieni. Trzony filarów dołem zdobione rocaille’owymi kartuszami, górą podwieszenia rocaille’owe. Fryz zdobiony motywami ornamentyki roślinnej. Retabulum ujęte parą ażurowych uszaków skomponowanych z wici roślinnej i kogucich grzebieni. W zwieńczeniu, pośrodku wsparta na belkowaniu duża korona, na przerwanym przyczółku para aniołków z ulistnionymi gałązkami w podniesionych rękach. Gzyms wieńczący ujęty dołem rodzajem lambrekinu z pojedynczych liści akantu. Szczyt w formie ażurowego kartusza rocaille’owego ujęty po bokach parą płomienistych wazonów. Pole części środkowej w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nawieszonym z uskokami, ujęte profilowaną, złoconą ramą. W środku obraz „Święta Rodzina” („Znalezienie Jezusa w świątyni”), na cokole retabulum para figur, po lewej św. Michał Archanioł, po prawej św. Rafał Archanioł. Pole zwieńczenia w postaci otworu w kształcie stojącego owalu wypełnione ażurową, promienistą glorią z monogramem maryjnym pośrodku ujętym wieńcem obłoków. Struktura polichromowana w odcieniu jasnej zieleni, detal architektoniczny i ornamentyka polichromowane w kolorze bordowym, złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Datowana na koniec XVIII wieku struktura nastawy ołtarza jest bliska rozwiązaniom rozpowszechnionym przez osiemnastowieczne augsburskie ryciny spopularyzowane w prowincjonalnych ośrodkach Węgier, Czech oraz południowo-zachodniej części Małopolski. Motywem charakterystycznym dla pogranicza śląsko-czeskiego (morawskiego) tego okresu jest partia wybrzuszonego półkoliście belkowania.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Datowana na koniec XVIII wieku struktura ołtarza bocznego w kościele parafialnym w Kętach jest bliska rozwiązaniom rozpowszechnionym przez osiemnastowieczne augsburskie ryciny spopularyzowane w prowincjonalnych ośrodkach Węgier, Czech oraz południowo-zachodniej części Małopolski.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ołtarz boczny (św. Rodziny)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-sw-rodziny-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności