Ołtarz boczny św. Anny Samotrzeć

Dzieje zabytku

Ołtarz nie jest precyzyjnie datowany, nie są również znane żadne źródła archiwalne na jego temat. Na podstawie życiorysu artysty można stwierdzić, że powstał on po 1755 roku i być może jest związany z okresem pracy nad gzymsem, zwanym też gankiem, którego dotyczy umowa zawarta przez kościół św. Marka z artystą w 1766 roku.

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z drewnianą, współczesną mensą i współczesnym antependium z przedstawieniem świętej w otoczeniu wieńca z kwiatami. Nastawa ujęta ukośnie dostawionymi filarami kanelowanymi, ustawionymi na postumentach z konsolami o prostych kapitelach utworzonych z roccailli i konsol podtrzymujących przerwane belkowanie zwieńczone ćwierćkolistymi naczółkami. Zwieńczenie o wklęsłych bokach zakończone profilowanym gzymsem w kształcie łuku nadwieszonego półkolistego. Na tle filaru, na konsolach ustawione figury uskrzydlonych aniołów. W polu środkowym obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym półkolistym ozdobiony rocaillem. W ramie obraz z przedstawieniem św. Anny Samotrzeciej z Madonną z Dzieciątkiem. Nad ramą baldachim z lambrekinem. W zwieńczeniu serce Gorejące na tle glorii promienistej z chmurkami, zwieńczonej uskrzydloną główką anielską; nad gzymsem zwieńczenia grzebień utworzony z ażurowego rocaillu.

Zarys problematyki artystycznej

Antoni Gegenbaur, będący twórcą znacznej części elementów wystroju kościoła bernardynów, kościoła Bożego Ciała oraz kościoła św. Marka w Krakowie, uważany jest za najwybitniejszego krakowskiego rzeźbiarza drugiej połowy XVIII wieku. Ołtarz reprezentuje charakterystyczny typ jednoosiowego, trapezoidalnie zwieńczonego retabulum. Płaskie struktury uzupełnia typowa dla artysty bogata dekoracja rzeźbiarska, w której dominują płomieniste i ekspresyjne rocaille. Na podstawie analizy dzieł Gegenbauer zaliczany jest do przedstawicieli nurtu południowoniemieckiego w rzeźbiarstwie krakowskim.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry

Streszczenie

Ołtarz boczny św. Anny Samotrzeć w kościele świętego Marka w Krakowie pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Autorem dzieła jest snycerz i rzeźbiarz Antoni Gegenbaur działający na terenie Krakowa w latach 1755-1773.

Bibliografia