Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków-Nowa Huta
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Św. Grzegorza Wielkiego
Miejsce przechowywania
Kościół, nawa główna, po północnej stronie arkady tęczy
Identyfikator
DZIELO/06291
Kategoria
ołtarz
Dookreślenie zabytku
przed 1728 rokiem Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej
Ilość
1
Czas powstania
przed 1728 rokiem
Technika i materiał
Drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz ufundowany dla Bractwa Różańcowego wprowadzonego w Ruszczy w 1676 r., pierwszy raz wymieniony w archiwaliach w 1728 r.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednokondygnacyjna, jednoosiowa, ze zwieńczeniem. Pole środkowe flankowane kolumnami o kompozytowych kapitelach, umieszczonymi na wysokich, prostopadłościennych postumentach i dźwigającymi uproszczone belkowanie i wydatny profilowany gzyms, występujące nad podporami. Pomiędzy kolumnami prostokątna zamknięta schodkowo nisza na obraz ołtarzowy, ujęta złoconą ramą zdobioną motywami roślinnymi. W niszy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w kształcie prostokąta zamkniętego łukiem półpełnym, ujęty w osobną gładką złoconą ramę. Postumenty pod kolumny i belkowanie ozdobiony ażurowymi złoconymi płycinami z dekoracją ornamentalną. Zwieńczenie w kształcie prostokąta zakończone profilowanym, falistym gzymsem wspartym na dwóch złoconych, kanelowanych pilastrach, ujęte po bokach spływami wolutowymi. W polu zwieńczenia ośmioboczny obraz z przedstawieniem św. Dominika odbierającego różaniec z rąk Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w bogatej złoconej ramie. Wokół ramy obrazu ażurowe motywy ornamentalne i rozetki. Na gzymsach w osiach kolumn oraz w osi zwieńczenia rzeźby uskrzydlonych aniołów. Mensa prostopadłościenna; antependium w profilowanym obramieniu, ozdobione ukośną kratką, pośrodku splecione litery imienia Maria, w narożach motywy liści. Boki mensy ozdobione prostokątnymi płycinami. Struktura ołtarza malowana na czarno, kolumny, motywy ornamentalne i gzymsy złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Przykład nastawy ołtarzowej typowej dla Małopolski tego czasu, o programie ikonograficznym dostosowanym do potrzeb miejscowego Bractwa Różańcowego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry; odnowiony w l. 70-tych XIX w., konserwowany w l. 1952-1953 przez J. Dutkiewicza i M. Makarewicza; odnowiony w 1963 r.; konserwowany w 2005 r. przez K. Kozieła.

Streszczenie

Retabulum ołtarzowe architektoniczne, jednokondygnacyjne, jednoosiowe, ze zwieńczeniem, flankowane kolumnami o kompozytowych kapitelach. W ołtarzu obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii, w zwieńczeniu obraz ukazujący św. Dominika klęczącego przed Matką Boską z Dzieciątkiem i odbierającego z rąk Marii różaniec.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-matki-boskiej-rozancowej-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności