Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
kaplica za kontrołtarzem
Identyfikator
DZIELO/23890
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
przełom XIX i XX wieku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone, srebrzone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny, pole antepedium zdobi płaskorzeźbione godło zakonu franciszkanów. Retabulum, osadzone na niewysokim, lekko zryzalitowanym cokole, ujęte jest parą czworobocznych filarów osadzonych na prostopadłościennych cokołach, o kanelowanych od trzech czwartych wysokości trzonach, wspierających przerwany gzyms. Pole środkowe, wstępujące w obręb zwieńczenia ołtarza, jest w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym. Zwieńczenie jest w formie przerwanego, trójkątnego przyczółka. Cokoły filarów zdobi motyw ornamentyki roślinnej. Zwieńczenie ujęte jest parą płonących wazonów stojących na gzymsie retabulum. Szczyt ma formę kartusza z herbem Kalinowa i monogramem maryjnym. W polu środkowym znajduje się obraz przedstawiający św. Piotra z Alkantary. Struktura ołtarza utrzymana jest kolorze politurowanego drewna, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz boczny św. Piotra z Alkantary, znajdujący się w kaplicy za kontrołtarzem, swoją formą nawiązuje do ołtarzy bocznych ulokowanych w przestrzeni nawy kościoła. Pierwowzorem dla wspomnianych retabulów były trzy najstarsze z nich – ołtarz Niepokalanego Poczęcia Matki Boskiej, św. Franciszka i św. Antoniego Padewskiego, wykonane w latach 1711-1715 przez brata Modesta Gronalewicza. W ramach ustawodawstwa prowincji małopolskiej nie wypracowano konkretnego modelu czy wzorca retabulów ołtarzowych. Przepisy zakonne odnosiły się jedynie do zagadnień ogólnych i podstawowych, podkreślając, iż każdą realizację ma charakteryzować „blask najwyższego piękna i najściślejszego ubóstwa”. Efektem tego, stosunkowo prosta struktura ołtarzy pozbawiona była nadmiernej ornamentyki, polichromii a nawet kolumn stanowiących przejaw przepychu. Prezentowaną nastawę charakteryzuje zatem oszczędna forma oraz zastosowanie pary filarów ujmujących część środkową retabulum. Cechy te nawiązują do struktur ołtarzy bocznych znajdujących się w nawie świątyni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania jest bardzo dobry.

Streszczenie

Znajdujące się w kaplicy za kontrołtrzem kościoła Reformatów w Kętach retabulum św. Piotra z Alkanatry powstało na przełomie XIX i XX wieku. Struktura nastawy nawiązuje do grupy ołtarzy bocznych stanowiących wyposażenie korpusu nawowego kościoła.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-192

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności