Matka Boska z Dzieciątkiem

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

krakowski

Gmina

Krzeszowice

Miejscowość

Krzeszowice

Metropolia

Krakowska

Diecezja

Krakowska

Dekanat

Krzeszowice

Parafia

Parafia Św. Marcina z Tours

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Miejsce przechowywania

kościół

Identyfikator

DZIELO/11525

Kategoria

płaskorzeźba

Ilość

1

Czas powstania

druga połowa XIX wieku

Technika i materiał

biały marmur; kucie, rzeźbienie, złocenie

Autor noty katalogowej

Andrzej Włodarek

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Sprawiona do ołtarza w nowo wybudowanym neogotyckim kościele, poświęconym w 1874 roku.

Opis

Płaskorzeźba w kształcie prostokąta zamkniętego ostrołukowo. Przedstawienie tronującej na obłokach Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Jezus, ubrany w długą sukienkę z długimi rękawami, siedzi na kolanach Marii z uniesionymi rozłożonymi na boki ramionami. Wokół głowy Marii złocony nimb w kształcie okręgu z promieniami wokół.

Zarys problematyki artystycznej

Dzieło nieokreślonego, zapewne krakowskiego malarza, o cechach rzeźby z drugiej połowy XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Płaskorzeźba z białego marmuru, w kształcie prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, z przedstawieniem Matki boskiej z Dzieciątkiem tronującej na obłokach; sprawiona ołtarza bocznego kościele w drugiej połowie XIX wieku, wykonana zapewne przez jednego z krakowskich rzeźbiarzy.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Witraż w prezbiterium w oknie południowym, kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. Kompozycja podzielona w pionową laską na dwie części, u góry z maswerkiem o motywie czteroliścia. W centrum przestawienie stojącej Marii w białej szacie i niebieskim płaszczu, z koroną na głowie, trzymającej na ramionach Chrystusa, który przekazuje różaniec klęczącemu po lewej stronie św. Dominikowi. Święty ubrany w biały habit oraz błękitny płaszcz. U jego stop leży księga oraz płonąca pochodnia. W tle pejzaż oraz bogata dekoracja roślinna. W górnej części, pod maswerkiem hierogram Chrystusa i splecione litery imienia Maria w obramieniach w kształcie mandorli. W polu czteroliścia przedstawienie kielicha z hostią, po bokach z kiścią winogron i kłosem pszenicy. Dolną część kompozycji wypełnia dekoracja roślinna, w którą wplecione są dwa medaliony, po lewej z sercem Chrystusa (płonące serce, ujęte cierniową koroną, zwieńczone krzyżem), po prawej serce Marii (płonące serce oplecione wieńcem z białych róż, przebite mieczem) – oba serca ujęte glorią promienistą.

witraż

Matka Boska Różańcowa ze św. Dominikiem

Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem w popiersiu Chrystusa Miłosiernego ujętego od dołu i od góry poziomymi listwami. Chrystus ukazany frontalnie, z głową lekko pochyloną i przechyloną na lewy bark. Twarz pociągła, z wydatnym nosem, wpółprzymkniętym oczami i wzrokiem skierowanym w dół; z wąsami i krótką, rozdwojoną na końcu brodą. Włosy długie, pofalowane, opadające na ramiona okryte cienką suknią z półkolistym wycięciem pod szyją. U góry na profilowanej belce inskrypcja majuskułą po polsku: O JEZU, z krót MÓJ MIŁOSIERDZIA! Na dolnej listwie inskrypcja: Fund. Parochus Jacobus M(orajka) 1933. Całość pomalowana w kolorze jasnego beżu z przetarciami warstwy malarskiej.

płaskorzeźba

Chrystus Miłosierny

Zdjęcie nr 1: Kościół z cegły i kamienia. Na rzucie krzyża łacińskiego, jednonawowy z wciągniętymi do wnętrza przyporami. Prezbiterium krótkie, zamknięte pięcioma bokami ośmioboku. Korpus jednonawowy, czteroprzęsłowy, po bokach z płytkimi wnękami-kaplicami pomiędzy przyporami, poprzedzony od zach. przedsionkiem. Do pierwszego przęsła dostawione dwie symetryczne, trójboczne kaplice, nad nimi dwie czworoboczne wieże. Zakrystia przy prezbiterium na osi kościoła. Artykulacja ścian wnętrza za pomocą filarów opiętych półkolumnami z kapitelami z motywów liści. Między filarami rozpięte ostrołukowe arkady tworzące płytkie wnęki. Pierwsze przęsło wyróżnione przy pomocy masywnych filarów, ujętych niemal pełnoplastycznymi kolumnami. Okna ostrołukowe, dwudzielne z maswerkami, wsparte na gzymsach. Sklepienia krzyżowo-żebrowe na zaostrzonych gurtach. Kaplice artykułowane analogicznie do nawy kościoła, ze sklepieniami gwiaździstymi. Przedsionek otwiera się do kościoła trzema portalami ostrołukowymi opiętymi kolumnami. W polach archiwolt płaskorzeźby: Boże Narodzenie, Ukrzyżowanie, Wniebowstąpienie (K. Ceptowski). W prezbiterium, na osi kościoła prostokątny otwór drzwiowy prowadzący do zakrystii. Chór muzyczny umieszczony nad kruchtą kościoła, na rzucie prostokąta, z kamienną balustradą maswerkową. Fasada kamienna, trójosiowa, zamknięta trójkątnie, flankowana lizenami przechodzącymi w ażurowe wieżyczki-latarnie, na rzucie kwadratu. Wieżyczki zwieńczone gzymsem i balustradą arkadową, hełmy ostrosłupowy zakończony iglicą. W dolnej części trzy filarowe arkady ostrołukowe, otwierające się do kruchty, sklepienie kruchty krzyżowo-żebrowe. Nad arkadami wejściowymi trzy tonda: litery IHS, Oko Opatrzności i splecione litery imienia Maria. Pośrodku na osi kościoła duża rozeta z maswerkiem, profilowana, otoczona pierścieniem wypełnionym stylizowanym ornamentem roślinnym. Ponad arkadami pełnoplastyczne figury czterech ewangelistów ustawionych na konsolach z rzeźbionymi atrybutami (F. Kuhn). Po bokach rozety prostokątne płyciny z traczami herbowymi Potockich i Branickich. U góry, na osi fasady figura Archanioła Michała. Elewacje na kamiennym cokole, z gzymsem kapnikowym, opięte prostokątnymi przyporami zwieńczonymi kamiennymi nakrywami. W górnej części kamienny fryz arkadkowy. Nad nim gzyms koronujący podtrzymujący ażurową, arkadową balustradę. Przy prezbiterium kaplice zamknięte trójbocznie, prezbiterium zamknięte pięciobocznie. Zakrystia na osi prezbiterium, na rzucie prostokąta, zwieńczona sygnaturką i ceglanym kominem. Po bokach prostokątne aneksy, południowy aneks - trzy okna ostrołukowe w kamiennej opasce, w środkowym przedstawienie Ukrzyżowanego Chrystusa. W północnym aneksie pojedyncze analogiczne okno. Okna ostrołukowe w profilowanych kamiennych opaskach, pomiędzy nimi a gzymsem koronującym mniejsze ostrołukowe w uskokowych arkadach. Nad kaplicami bocznymi dwie symetryczne wieże na rzucie kwadratu, w połowie wysokości kamienny gzyms z fryzem arkadkowym. Okna ostrołukowe w kamiennej opasce. Całość zwieńczona ślepym fryzem arkadkowym, wyżej gzyms dźwigający ażurową arkadkową balustradę. Hełmy ostrosłupowe, miedziane. Zakrystia na rzucie prostokąta, nakryta sklepieniem kolebkowym zaostrzonym i krzyżowym z lunetami , oddzielone gurtem. Portale od wschodu i zachodu prostokątne zamknięte łukiem ostrym. Okna ostrołukowe.

kościół

Kościół św. Marcina z Tours

Zdjęcie nr 1: W środku kompozycji Maria w jasnej sukni, z niebieskim płaszczem narzuconym na ramiona i odkrytą głową siedzi, trzymając nagie Dzieciątko na kolanach. Obok niej po lewej stronie stoi św. Józef zwrócony profilem, wsparty na lasce. Na pierwszym planie Trzej Królowie: z lewej Murzyn w turbanie odwrócony tyłem klęczy, podając szkatułkę, pośrodku, zwrócony profilem klęczy brodaty monarcha w aksamitnym złotym płaszczu i podaje Dzieciątku naczynie. Trzeci król w czapce z piórem ukazuje się w prawym dolnym narożniku, pochylony otwiera szkatułę z darami. Na drugim planie po prawej grupa dwóch giermków z naczyniem. W tle po lewej architektura ruin, po prawej daleki „romantyczny” krajobraz. Koloryt soczysty, odpowiadający w tonacji wieczornej porze sceny.

obraz

Hołd Trzech Króli

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym obniżonym nadwieszonym. Matka Boska z Dzieciątkiem ukazana pośrodku płótna, frontalnie, w pozycji stojącej, w trzech czwartych postaci, z głową lekko pochyloną na lewy bark. Lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej przedramieniu Dzieciątko, prawą wskazuje na Syna. Głowa mała, twarz o drobnych, delikatnych rysach, cienkich brwiach, wąskim, długim nosie, i krótkiej brodzie. Ubrana w szeroką - nieproporcjonalnie do postaci - brązową suknię, układającą się w regularne pionowe fałdy, oraz ciemnozielony płaszcz okrywający również głowę. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w prawo, o małej główce okolonej krótkimi kręconymi włosami; uśmiechnięte, wznosi prawą rączkę w geście błogosławienia; ubrane w żółtą sukienkę i biały płaszcz zdobiony wielobarwnymi kwiatkami. Wokół głów Matki Boskiej i Dzieciątka koliste nimby z gwiazdkami. Tło złote, malowane w wąskie liście i kwiaty lilii. Rama obrazu ażurowa o motywie chrząstki.

obraz

Matka Boska z Dzieciątkiem

Zdjęcie nr 1: Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej, ujęta w półfigurze, en face, z lekkim skrętem głowy w prawo, ku podtrzymywanemu na lewym przedramieniu – Dzieciątku. Twarz Matki Boskiej pociągła o regularnych rysach; cienkich brwiach, długim nosie, małych ustach, okolona welonem odwijającym się fałdami od twarzy, opadającym szerokim płaszczem na ramiona. Suknia marszczona w gęste, drobne, pionowe fałdy. Ręce splecione na nóżkach Dzieciątka, z palcami prawej dłoni skierowanymi w dół. Dzieciątko o główce ujętej w ¾, zwróconej ku Marii, okolonej krótkimi, kręconymi włosami. Prawa rękę wznosi w geście błogosławienia, lewa podtrzymuje księgę. Odziane w długą sukienkę, o szerokich rękawach, spod której widoczne bose stopy. Sukienki drewniane, złocone. Płaszcz M. Boskiej i sukienka Dzieciątka pokryte ornamentem o motywie roślinnym, na głowach półplastyczne korony, wokół – nimby koliste, zdobione promieniami. Tło w formie ukośnej kratownicy, wypełnionej lilijkami i geometrycznymi rozetkami. Rama ażurowa, z motywami liści akantu i spinaczami w narożach.

obraz

Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.

Stygmatyzacja św. Franciszka

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Matka Boska z Dzieciątkiem ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-z-dzieciatkiem-58

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności