Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Chrzcielnica została wykonana w drewnie do miejscowego kościoła parafialnego pod koniec XVI wieku.

Opis

Chrzcielnica o kielichowym kształcie została ustawiona na dwustopniowej podstawie. Stopień pierwszy na rzucie koła jest kamienny, natomiast stopień drugi jest drewniany, prostopadłościenny, przechodzący w wieloboczną podstawę. Trzon chrzcielnicy uzyskał przekrój okrągły, w dolnej części wybrzuszony, a powyżej gruszkowaty. Czara jest spłaszczona, puklowana, zamknięta u góry profilowanym gzymsem. Przykrywa ją płaska nakrywa z profilowanymi bokami i metalowymi uchwytami. Dodatkowo czarę podtrzymują wtórnie dodane trzy pręty przymocowane do trzonu.

Zarys problematyki artystycznej

Nidecka chrzcielnica przynależy do licznej grupy kielichowych chrzcielnic, których kształt wywodzi się od chrzcielnic gotyckich. W różnych kościołach Małopolski zachowały się chrzcielnice renesansowe i barokowe, w których boki czary zdobiono puklowaniem, np. chrzcielnicy z 1583 roku odkuta przez Macieja Świątka obecnie w konkatedrze w Żywcu, chrzcielnica z 1613 roku w Oświęcimiu, chrzcielnica z połowy XVII wieku w Wieprzu lub chrzcielnica w Niepołomicach z połowy XVII wieku. Na uwagę zasługuje jednak wykonanie jej z w całości w drewnie, podobnie jak ma to miejsce w przypadku drewnianej chrzcielnicy z przełomu XVI i XVII wieku w Przeciszowie, gdzie wyrzeźbiono bardzo dekoracyjny, tralkowy trzon.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły. Widoczne są silne zabrudzone, ubytki polichromii oraz uszkodzenia spowodowane przez drewnojady.

Literatura

Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, t. 3, Powiat Żywiecki. Województwo krakowskie, opr. J. Szablowski, Warszawa 1948, s. 242, il. 225, s. 490, s. 492;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 25, 52, il. 392, s. 506;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 104-105.