Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Pierwotnie św. Mikołajowi dedykowany był ołtarz boczny, o czym świadczą trzy rzeźbione, złote kule umieszczone w partii belkowania, a także informacja w „Historycznym opisie kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem” Jana Wiśniewskiego z 1935 roku. Obecnie w ołtarzu bocznym znajduje się obraz św. Michała Archanioła (poprzednio był umiejscowiony w ołtarzu głównym) oraz św. Antoniego Padewskiego. Ołtarz główny, w który znajduje się omawiane dzieło powstał w czwartej ćwierci XIX wieku w warsztacie Pawła Turbasa. Natomiast obraz św. Mikołaja został namalowany w XX wieku przez nieznanego artystę.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego od góry łukiem nadwieszonym. W centrum kompozycji ukazany św. Mikołaj ratujący trzech tonących młodzieńców. Święty zwrócony trzy czwarte w prawo, w delikatnym kontrapoście, w prawej ręce trzymający pastorał, lewą wyciągający w stronę jednego z młodzieńców. Twarz podłużna, długi i wąski nos, wzrok skierowany ku górze. Głowa okolona średniej długości brodą oraz włosami opadającymi na plecy. Wokół głowy ma złoty i kolisty nimb. Święty ubrany jest w czarną sutannę, spływającą aż do ziemi, białą komżę przewiązaną w pasie, białą stułę oraz złotą kapę z czerwoną podszewką, spiętą na piersiach; na głowie ma założoną złotą infułę. Półnadzy młodzieńcy przewiązani białą tkaniną stoją w szafliku, jeden z nich trzyma za rękę św. Mikołaja. Całość kompozycji ukazana jest na tle morskiej fali o zielonkawym odcieniu, z wysoko uniesionym horyzontem. Niebo w kolorze różowo-niebieskim. Obraz ujęty jest w drewnianą, profilowaną i złoconą ramę.

Zarys problematyki artystycznej

Na obrazie nieznany malarz ukazał wizerunek św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Atrybuty znajdujące się na obrazie nawiązują do legend związanych z żywotem świętego. Strój biskupi oznacza jego misję duszpasterską, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji, a trójka półnagich chłopców w szafliku nawiązuje do legendy o ocaleniu przez św. Mikołaja trzech tonących młodzieńców. Święty Mikołaj miał uczestniczyć w obradach soboru nicejskiego w 325 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Na obrazie nieznany malarz ukazał wizerunek św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Atrybuty znajdujące się na obrazie nawiązują do legend związanych z żywotem świętego. Strój biskupi oznacza jego misję duszpasterską, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji, a trójka półnagich chłopców w szafliku nawiązuje do legendy o ocaleniu przez św. Mikołaja trzech tonących młodzieńców.