Św. Marcin
Zdjęcie nr 1: W centrum kompozycji całopostaciowe, frontalne przedstawienie stojącego św. Marcina w stroju biskupim: jasnoróżowej albie, białej komży, białym humerale oraz czerwonym ornacie z zieloną podszewką i złoconą pretekstą. Na głowie ma założoną infułę, a wokół niej złoty i kolisty nimb. W prawej dłoni trzyma księgę, przyciskając ją do piersi, a w lewej pastorał. Twarz szeroka z długim i wąskim nosem, małymi ustami, okolona średniej długości jasną brodą oraz krótkimi włosami. Przy prawej nodze świętego stoi biała gęś W tle ornamentalna tkanina z frędzlami u dołu. Całość ujęta półkolistą arkadą utworzoną z ułożonych naprzemiennie rozet oraz palmet. W dolnej części kompozycji prostokątne pole z inskrypcjami „Św(ięty) MARCIN / PALKA JOZSEF BUDAPESZT” oraz „RENOWACJA 1999 / PRACOWNIA WITRAŻU / GUSTAW KRAKÓW”.

Św. Marcin

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Podwilk
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Marcina
Kościół
Św. Marcina
Tagi
Budapeszt Palka Jozseph św. Marcin witraż
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/13843
Kategoria
witraż
Dookreślenie zabytku
Witraż
Ilość
1
Czas powstania
około 1900 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Budapeszt
Technika i materiał
witraż, szkło barwione, metal
Wymiary podstawowe
szerokość – około 115 cm
wysokość – około 260 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

W centrum kompozycji całopostaciowe, frontalne przedstawienie stojącego św. Marcina w stroju biskupim: jasnoróżowej albie, białej komży, białym humerale oraz czerwonym ornacie z zieloną podszewką i złoconą pretekstą. Na głowie ma założoną infułę, a wokół niej złoty i kolisty nimb. W prawej dłoni trzyma księgę, przyciskając ją do piersi, a w lewej pastorał. Twarz szeroka z długim i wąskim nosem, małymi ustami, okolona średniej długości jasną brodą oraz krótkimi włosami. Przy prawej nodze świętego stoi biała gęś W tle ornamentalna tkanina z frędzlami u dołu. Całość ujęta półkolistą arkadą utworzoną z ułożonych naprzemiennie rozet oraz palmet. W dolnej części kompozycji prostokątne pole z inskrypcjami „Św(ięty) MARCIN / PALKA JOZSEF BUDAPESZT” oraz „RENOWACJA 1999 / PRACOWNIA WITRAŻU / GUSTAW KRAKÓW”.

Zarys problematyki artystycznej

Witraż został wykonany w pracowni Józsefa Palki w Budapeszcie około 1900 roku. Firma Palki działała od 1894 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Konserwacja w 1999 roku.

Streszczenie

Witraż św. Marcina wykonał około 1900 roku Jozseph Palka z Budapesztu. Dzieło poddano renowacji w 1999 roku.

Bibliografia

"Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 2: Archidiecezja Krakowska, dekanaty pozakrakowskie", Kraków 2015

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica stojąca na ośmiobocznej dwustopniowej stopie. Ścianki stopy dekorowane rautami. Trzon w dolnej części o zdwojonym, ośmiobocznym cokole, wyżej w formie kolumny, zakończony półkolistym talerzykiem. Czara ośmioboczna, spłaszczona, każda ze ścianek dekorowana dwoma rautami. Pokrywa ośmioboczna w formie półkuli. Na szczycie ustawiona rzeźba św. Jana Chrzciciela. Święty ukazany w całej postaci, w delikatnym kontrapoście. W prawej dłoni trzyma dzbanuszek do polania wodą, a w lewej równoramienny krzyż na długim drzewcu. U jego prawej nogi leży biały baranek. Twarz podłużna o sumarycznie oddanych detalach, małe oczy i usta, krótki nos. Włosy bujne, ciemnobrązowe, opadają na plecy i ramiona, broda krótka rozdzielona na końcu w dwa pukle. Święty ubrany jest w suknię wykonaną z wielbłądziej skóry, sięgającą połowy łydek oraz czerwony płaszcz z jasnobeżową podszewką założony na prawe ramię i spływający pod lewą ręką. Draperia szat spokojna, niewielka. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna. Struktura chrzcielnicy marmoryzowana na kolor różowy, detale i profilowania złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Kapliczka ustawiona na niskim prostopadłościennym postumencie w formie zdwojonego słupa, zamkniętego profilowanym gzymsem, na którego szczycie ustawiona jest figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Na ściance frontowej cokołu wieniec z liści, w polu inskrypcja: „ANNO D[OMI]NI / 1759 DIE 1/ IUNI(?)”. Na cokole ustawiony czworoboczny filar zdobiony płaskorzeźbami. Na ściance frontowej w prostokątnej płycinie, zamkniętej łukiem nadwieszonym krucyfiks i św. Maria Magdalena, powyżej dwie uskrzydlone główki anielskie. Poniżej słaboczytelna inskrypcja: „(?)1815 DIE / 18. 8BRIS.” Na lewej ściance bocznej w analogicznej niszy rzeźba nierozpoznanej świętej, wyżej w tondzie uskrzydlona główka anielska. Na szczycie pod metalowym daszkiem zamocowanym na czterech prętach jest figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Maria ukazana w postawie stojącej na globie ziemskim, prawą stopą depcząca węża, z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku. Twarz szeroka o sumarycznie oddanych rysach twarzy; włosy ciemnobrązowe, bujne, spływające na plecy. Ubrana jest w białą suknię oraz niebieski płaszcz, na stopach ma założone sandały. Dzieciątko zwrócone w prawo ze skrzyżowanymi nóżkami, rączkami chwytające matkę za szyję. Twarz o podobnych rysach, okolona krótkimi, jasnymi włosami. Ubrane jest w białą pieluszkę, owijającą biodra. Polichromia postaci w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
kapliczka
Kapliczka Matki Boskiej
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna, polichromowana figura Chrystusa w typie Cristo morte przybitego trzema gwoździami do dużego, brązowego krzyża. Chrystus ukazany w statycznej pozie, w mocnym zwisie z ugiętymi w kolanach nogami. Twarz podłużna z długim nosem, okolona krótką brodą, która na końcu zawija się w dwa pukle. Włosy długie, ciemnobrązowe opadające na prawe ramię i plecy. Sylwetka szczupła o wyraźnie podkreślonej linii żeber z guzowatą klatką piersiową; na głowie, kolanach, dłoniach, stopach i boku ślady krwi. Perizonium przewiązane na prawym boku ze zwisem wzdłuż prawego uda, złocone. Na głowie szeroka korona cierniowa, wokół niej niekompletny nimb krzyżowy z jedną wiązką promieni. Kolorystyka ciała utrzymana w odcieniach bladego beżu. U góry pionowej belki posrebrzany titulus w formie pionowej pogiętej banderoli z napisem: „IN / RI”. Krucyfiks otaczają cztery aniołki na obłokach o teatralnych gestach, nad krzyżem dwie uskrzydlone główki anielskie. Tło malowane na kolor ciemnoniebieski. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale złocone i srebrzone.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Kapliczka ustawiona na niskim prostopadłościennym podeście, dwukondygnacyjna. W dolnej partii trzy filary ustawione na masywnych cokołach, u dołu profilowane; boczne zdobione perełkowaniem, a u góry zamknięte falującym gzymsem i dekorowane kostkowaniem. Na ściankach frontowych płyciny w kształcie stojących prostokątów, na filarze środkowym tondo z obłokami i promienistą glorią, na filarach bocznych białe kwiaty. Na środkowym filarze, na wysokim profilowanym cokole, zdobionym z przodu prostokątną płyciną, malowaną w zielone liście, a u góry zamkniętym gzymsem dekorowanym kimationem ustawiona jest figura św. Jana Nepomucena. Święty ukazany w postawie stojącej w kontrapoście o esowato wygiętej sylwetce z krucyfiksem i palmą męczeństwa w dłoniach. Twarz szeroka z długim nosem, okolona krótką brodą. Święty ubrany jest czarną sutannę, białą rokietę i befkę oraz brązową almucję, na głowie ma założony czarny biret, a wokół głowy wieniec z pięciu gwiazd, na stopach bordowe buty. Na bocznych filarach ustawione są rzeźby dwóch aniołków, z których lewy trzyma kłódkę w dłoniach, a prawy klucz. Przed kapliczką leży płyta, silnie zniszczona z długą łacińską inskrypcją, słabo czytelną: „MAGNE […] ROGAS TIBI QVIS DICAT HAEC MOR[…] / […] / […] / […] HOC / [...] RES / […] CAV[…] / […] COLIT IN / […] MORE DIC[…]A / […]SOCER[…] / […]”. Kapliczka u góry nakryta metalowym, współczesnym daszkiem.
kapliczka
Kapliczka św. Jana Nepomucena
Zdjęcie nr 1: Kościół usytuowany jest w centrum miejscowości, na północny-zachód od drogi prowadzącej z Orawki do Spytkowic. Plac kościelny otoczony jest żeliwnym płotem na kamiennej podmurówce. Główne wejście prowadzi od strony zachodniej; drugie, mniejsze od strony południowej. Kościół orientowany, jednonawowy z emporami w części zachodniej, podtrzymywanymi przez arkady, które tworzą dodatkowe przejścia; prezbiterium krótkie i węższe od nawy, zamknięte półkoliście, od północny przylega do niego niewielka zakrystia. Główne wejście do kościoła znajduje się od strony zachodniej przez czworoboczny przedsionek, nad którym wznosi się wieża, drugie wejście przez kruchtę od strony południowej nawy. Kościół jest oświetlony przez sześć podłużnych okien zamkniętych półkoliście oraz dwóch takich samych w prezbiterium, ponadto na wschodniej ścianie prezbiterium dwa niewielkie, okrągłe otwory okienne. Wnętrze artykułowane jest pilastrami wspierającymi gurty sklepienne, w ostatnim wschodnim przęśle nawy półkoliste arkady tworzące pseudotransept. Chór muzyczny wsparty na trzech arkadach, zamkniętych łukiem odcinkowym, analogiczne dwie pary arkad wspierają empory po bokach nawy. Sklepienie w nawie trójprzęsłowe, kolebkowe na gurtach, w prezbiterium jednoprzęsłowe. Elewacja kościoła w dolnej części z kamienną okładziną, wyżej kościół tynkowany, artykułowany lizenami. Fasada zachodnia trójosiowa, w osi środkowej wysunięta do przodu trójkondygnacyjna wieża, flankowana lizenami. W drugiej kondygnacji na osiach bocznych fasady spływy flankujące wieżę, za którymi schowany jest dach nad nawą. Wieża nakryta hełmem baniastym z latarnią. Na zakończeniu nawy wieżyczka na sygnaturkę, nakryta analogicznym, mniejszym hełmem z latarnią. Dach nad nawą dwuspadowy, nad prezbiterium, nad kruchtą siodłowy. Na przyczółku kruchty umieszczona jest w głębokiej wnęce, zamkniętej łukiem odcinkowym rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a nad wejściem zachodnim do świątyni rzeźba św. Wojciecha.
kościół
Kościół św. Marcina

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Marcin", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-marcin-7

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności