Marcin św.

Biogram

Święty Marcin urodził w pogańskiej rodzinie w 317 roku. Jego ojciec był wojskowym i stacjonował w Panonii. Prawdopodobnie Marcin uczył się w Ticinium (Pawia). Mając 15 lat rozpoczął karierę wojskową. Przypuszczalnie w 339 roku przyjął chrzest. Wycofał się ze służby wojskowej w 356 roku. Następnie udał się do Poitiers, przyciągnięty sławą biskupa Hilarego, który udzielił mu niższych święceń (egzorcysta). Później wyruszył na Bałkany z misją nawracania pogan, po drodze zatrzymał się w Panonii, by nawrócić własną matkę. Po pewnym czasie osiadł jako anachoreta na wysepce Gallinaria w Zatoce Genueńskiej gromadząc wokół siebie uczniów. W 360 roku wyruszył do Galii. Rok później w Ligugé założył wspólnotę mnichów. Tam też przyjął wyższe święcenia kapłańskie. Dziesięć lat później został uprowadzony przez mieszkańców Tours i mimo swojego sprzeciwu, wyświęcony na biskupa. Pragnął być biskupem i mnichem, wiernym życiu monastycznemu. Marcin przeprowadził ewangelizację w okolicach Berry, Chartres, Paryża, Sens, Autun, Vienne i Trewiru. Jako pierwszy zajął się organizacją sieci parafii wiejskich (m.in. Amboise, Langeais, Candes, Saunay etc.). Na miejscu zburzonych świątyń pogańskich, budował kaplice, kościoły i pustelnie. Utworzył w Mormoutier pierwszy w Galii monaster. Marcin zmarł podczas podróży duszpasterskiej 8 listopada 397. Jego ciało sprowadzono Loarą do Tours i pochowano 11 listopada tego roku.
Kult Marcina rozszerzał się dzięki popularności jego życiorysu (Sulpicjiusz Sewer, Vita Sancti Martini). Na jego grobie wybudowano kaplicę, którą w latach 465-470 zastąpiono bazyliką (obecna z 1890 roku). Przy bazylice powstał klasztor, a grób Marcina stał się miejscem licznych pielgrzymek. W całej Europie budowano kościoły pod jego wezwaniem. Jego patronat nadawano różnym hospicjom, korporacjom rycerzy i stowarzyszeniom dobroczynnym. Marcin jest patronem Francji, królewskiego rodu Merowingów, diecezji w Eisenstadt, Mainz, Rotterburga i Amiens, a także młynarzy i chorych na ospę.
W ikonografii św. Marcin najczęściej przedstawiany był jako młody mężczyzna w stroju legionisty lub rycerza, na białym koniu. W tej konwencji ukazywany był w scenie obdarowania płaszczem żebraka. Odnosi się ona do legendy, według której podczas swojej służby w wojsku Marcin przekazał żebrakowi proszącemu o jałmużnę u bram miasta Amiens, połowę swej opończy, zaś następnej nocy przyśnił mu się Chrystus odziany w ten płaszcz. Święty ukazywany był również jako mnich z otwartą księgą lub modelem świątyni. Ten ostatni atrybut nawiązuje go zakładanych przez niego klasztorów oraz fundacji świątyń. Święty przedstawiany jest często jako dojrzały mężczyzna, w szatach biskupich. Jego głównym atrybutem jest gęś. Odnosi się ona do legendy, według której św. Marcin podczas wyboru na biskupa Tours ukrył się wśród stada gęsi, te zaś gęganiem ujawniły jego kryjówkę mieszkańcom miasta. Innym jego atrybutem może być niedźwiedź, gdyż według przekazów, w czasie podróży niedźwiedź zjadł mu osła niosącego bagaże, przez co Marcin zmusił dzikie zwierzę do dźwigania jego rzeczy. Pozostałe atrybuty świętego to dzban lub puchar (podczas uczty u Maksyma, podał kielich kapłanowi a nie cesarzowi) oraz kula ognia (widoczna nad jego głową podczas jednej z odprawianych mszy świętych).

Bibliografia