Św. Jadwiga z Janem Tęczyńskim

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Krzeszowice
Miejscowość
Tenczynek
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Krzeszowice
Parafia
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/08800
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
około 2000 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz został odsłonięty 21 listopada 2000 w kościele parafialnym pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Tenczynku niedługo po obchodach 250-lecia jego konsekracji. Poświęcenia dokonał biskup Tadeusz Pieronek, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.

Opis

Obraz w kształcie zbliżonym do kwadratu z przestawieniem św. Jadwigi, królowej Polski, przekazującej Janowi Tęczyńskiemu dokument potwierdzający darowanie kosztowności na rzecz odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego. Młoda królowa siedzi na drewnianym, obitym purpurowym aksamitem tronie i zwraca się w stronę Jana. Ma owalną twarz o dużych, spoglądających łagodnie, ciemnych oczach i koronę na głowie, która została przestawiona na rozjaśnionym tle przywodzącym na myśl nimb. Ubrana jest w niebieską, sięgającą ziemi suknię i purpurowy, podbity białym futrem, spięty pod szyją płaszcz. W prawej ręce trzyma berło, w lewej, skierowanej w stronę poddanego, zwój dokumentu. Przy jej lewej nodze stoi na ziemi otwarta skrzyneczka wypełniona złotem. Klęczący przed nią na jednym kolanie Jan Tęczyński, przedstawiony jako starszy mężczyzna z krótkimi, siwiejącymi włosami i zarostem, skłaniając głowę, prawą rękę składa na ciele, lewą wyciąga przed siebie, aby odebrać dokument. Jest ubrany w pomarańczową koszulę oraz podbity futrem płaszcz bez rękawów, który ma przewiązany niebieskim pasem. Scena rozgrywa się we wnętrzu ciemnej, gotyckiej komnaty, z której przez ostrołukowe okna rozciąga się widok na wzgórza. Za świętą widać fragment kaplicy z ustawionym na ołtarzu krucyfiksem, pod nogami uczestników leży dywan położony na kamiennej posadzce.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia św. Jadwigę, królową Polski, która przekazuje Janowi Tęczyńskiemu swoje kosztowności na poczet odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego. Scena nie wydarzyła się w rzeczywistości, klejnoty zostały przekazane na uposażenie uczelni dopiero na mocy zapisu testamentowego królowej, przedstawienie ma jednak podkreślić związek jednego z pierwszych właścicieli Tenczyna z ważną postacią z historii Polski. Jan z Tenczyna, jeszcze przed przybyciem Jadwigi do Polski w 1384 roku zabiegał, by to ona została królową. Gdy wstąpiła na tron stał się jej powiernikiem i najbliższym doradcą. Po tym jak został kasztelanem krakowskim objął również urząd marszałka dworu królowej, jego rodzina i współpracownicy pełnili ważne urzędy w otoczeniu dworu. Po śmierci Jadwigi został jednym z dwóch egzekutorów testamentu, w którym zapisała swój majątek na rzecz odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego. Umieszczenie obrazu o tej tematyce w tenczyńskim kościele ma podkreślać pozycję i znaczenie jednego z właścicieli miejscowości.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Janicka-Krzywda Urszula, Patron-atrybut-symbol, Poznań 1993, s. 92
Łukasik Anna, Tenczynek – 700 lat historii, 2014 Kraków, s. 76-77.
http://www.parafiatenczynek.pl/index.php?tresc=./historia/jan [dostęp: 30.10.2017]

Streszczenie

Obraz z przedstawieniem św. Jadwigi darującej mocą dokumentu własne klejnoty na rzecz odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego właścicielowi Tenczyna – Janowi Tęczyńskiemu ma podkreślić związek podkrakowskiej wsi z tym doniosłym wydarzeniem. Obraz został namalowany przez krakowskiego artystę Piotra Moskala i odsłonięty uroczyście w tenczyńskim kościele 21 listopada 2000, niedługo po obchodach 250-lecia parafii.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Łukasik Anna, "Tenczynek. 700 lat historii", Kraków 2014

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Jadwiga z Janem Tęczyńskim", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jadwiga-z-janem-teczynskim

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności