Jadwiga św. Andegaweńska

Biogram

Jadwiga urodziła się 18 lutego 1374 jako najmłodsza córka króla Węgier i Polski Ludwika Andegaweńskiego i Elżbiety Bośniaczki oraz prawnuczka Władysława Łokietka. Miała zostać żoną Wilhelma Habsburga, jednak po śmierci najstarszej siostry została wysłana na dwór w Budzie, aby objąć w przyszłości tron węgierski. Zaszczyt ten przypadł jednak jej starszej siostrze, a ona sama wróciła Krakowa, gdzie koronowano ją na króla polskiego 15 lub 16 października 1384. 15 lutego 1386 na Wawelu odbył się jej ślub z księciem litewskim Władysławem Jagiełłą, co było warunkiem zawarcia unii z Litwą i w konsekwencji przyjęcia religii chrześcijańskiej przez ten ostatni w Europie pogański kraj. Jej wkład w chrystianizację Litwy docenił papież Urban VI oraz duchowieństwo i szlachta wielkopolska, którzy przeznaczyli na ten cel znaczne fundusze. W czasie swoich rządów założyła w Pradze bursę dla studiujących tam kleryków, wraz z mężem ufundowała w Krakowie m.in. kolegium psałterzystów przy katedrze wawelskiej oraz przyczyniła się do odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego. Słynęła z dobroczynności, głębokiej religijności oraz zainteresowań intelektualnych. Zmarła przy porodzie 17 lipca 1399, a już w XV wieku jej grób stał się celem pielgrzymek. Jej kanonizacja miała miejsce 8 czerwca 1997 roku w Krakowie. Stała się patronką młodzieży żeńskiej. W ikonografii przedstawiana jest w stroju królewskim z insygniami władzy, „czarnym krucyfiksem”, który odnosi się do ulubionego miejsca modlitw świętej, lilią andegaweńską lub utworzoną z nich koroną, herbami Litwy i Polski, stopą odciśniętą w kamieniu, bucikiem lub kontusikiem, którym miała okryć wyłowionego z rzeki ucznia cechu kotlarzy.

Bibliografia