Św. Andrzej
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.
Zdjęcie nr 2: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.
Zdjęcie nr 3: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.
Zdjęcie nr 4: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.
Zdjęcie nr 5: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.
Zdjęcie nr 6: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.

Św. Andrzej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Dębno Podhalańskie
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Parafia św. Michała Archanioła
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny południowy
Identyfikator
DZIELO/01205
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII wiek
Technika i materiał
drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba sprawiona do zwieńczenia barokowego ołtarza przeniesionego do Dębna po połowie XIX wieku.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Święty ukazany frontalnie, w wykroku, przechylony do tyłu, opierając się o stojący na nim krzyż w kształcie litery X; lewą ręką podtrzymuje belkę, prawa pozostaje opuszczona wzdłuż ciała. Święty ubrany w złotą, drapowaną tunikę z długim rękawem oraz srebrny płaszcz przerzucony przez pierś i zawinięty na biodrze.

Zarys problematyki artystycznej

Zachwiane proporcje ciała (za duża głowa i dłonie w stosunku reszty ciała) odbiegają od sposobu kształtowania draperii szat, świadcząc o umiejętnościach rzeźbiarza lub późniejszych przekształceniach rzeźby.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Odnowiony wraz z ołtarzem w l. 1988-1989.

Streszczenie

Całopostaciowe przedstawienie św. Andrzeja Apostoła, opierającego się o krzyż w kształcie litery x (narzędzie męczeńskiej śmierci). Święty ubrany w złoconą tunikę i srebrny płaszcz.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. III, t. I, z. 1, Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, Milan Józef, "Dębno Podhalańskie. Kościół drewniany", Kraków 2011

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kosz ambony na rzucie połowy ośmioboku, opięty prostymi listwami, dołem z wydzielonym cokołem z motywem ząbków, zwieńczony gzymsem. Kosz zawieszony na północnej ścianie prezbiterium na ostrosłupowej konsoli. Dostępny od wschodu, od strony wejścia do zakrystii, jednobiegowymi schodami z balustradą podzieloną listwami na romboidalne płyciny. Struktura zdobiona dekoracją patronową o motywach roślinno-geometrycznych.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zwieńczonego łukiem wklęsło-wypukłym. Rama ażurowa z wici akantowej, zwieńczona główką anielską ze skrzydełkami. Obraz Matka Boska Szkaplerzna: w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem wklęsło-wypukłym. Pośrodku Matka Boska, ukazana w półpostaci, podtrzymująca stojące na obłoku Dzieciątko. Maria zwrócona en trois quarts w lewo, prawą ręką przytrzymuje stojące obok Dzieciątko. Twarz owalna o wysokim czole, wyraźne rysy wydobyte światłocieniem, rumiane policzki; duży nos, usta niewielkie, pełne. Włosy brązowe, falowane, z przedziałkiem na środku głowy, ukryte pod welonem. Ubrana w czerwoną suknię z długimi rękawami, przez ramiona przerzucony płaszcz z obfita partią drapowanej tkaniny przy prawym boku. Na głowie biały welon zarzucony na ramiona. Dzieciatko zwrócone en trois quarts w prawo, w kontrapoście, prawym łokciem opiera się ramię Matki, w lewej, wyciągniętej trzyma szkaplerz z literami: IHS. Twarz pełna o pucułowatych, rumianych policzkach, dużym czole, niewielkie oczy spoglądające w dół, zadarty nosek. Włosy krótkie, jasne, kręcone. Ciało o wydatnej muskulaturze, wydobytej światłocieniem. Przez biodra przewiązana biała pieluszka, ze zwisem tkaniny przy lewym boku. Postacie ukazane na tle kłębiastych, ciemnych chmur , rozświetlonych w górnej partii obrazu i u spodu Dzieciatka. Kolorystyka ciepła, nasycona. Plastyka wydobyta światłocieniem, o delikatnych przejściach tonalnych, ciała rozświetlone, laserunki. Obraz św. Michał Archanioł: W centrum obrazu całopostaciowe przedstawienie św. Michała Archanioła pokonującego szatana. Archanioł zwrócony en trois quarts w lewo, w dużym wykroku, w lewej ręce, przed piersią, dzierży tarczę, w prawej, uniesionej w górę, trzyma płomienisty miecz. Twarz owalna, z dużym czołem, oczy głęboko osadzone, mały nos, rumiane lica. Włosy krótkie, gęste, kręcone. Na głowie diadem. Ubrany w czerwoną, rozwianą u spodu tunikę, sięgającą kolan oraz zbroję torsową , bogato dekorowaną, z frędzlami. Postać otoczona rozwianym pasem niebieskiego, zawijającego się płaszcza. Na nogach wysokie sandały. Skrzydła duże, rozpostarte.
feretron
Feretron z obrazami: Św. Michał Archanioł i Matka Boska Szkaplerzna
Zdjęcie nr 1: Pośrodku belki tęczowej krzyż widlasty z figurą martwego Chrystusa Ukrzyżowanego, flankowany przez malowane na desce postacie Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty. Obrazy w kształcie wyciętego w desce konturu postaci. Krzyż w formie drzewa życia, z pojedynczymi wypustkami, na zakończeniach ramion medaliony z przedstawieniami symboli Ewangelistów z banderolami, górny medalion pusty; pod nim ukośny titulus w formie banderoli z napisem: INRI. Figura Chrystusa w lekkim zwisie, o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opadająca; nogi silnie zgięte w kolanach, podkulone; stopy przebite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ciało o niewłaściwych proporcjach anatomicznych, z silnie podkreśloną klatką piersiową oraz zaznaczonymi śladami męki. Twarz pociągła, o delikatnie rzeźbionych rysach, okolona zarostem. Włosy długie, falowane, opadają na plecy, na głowie korona cierniowa. Perizonium długie, sięgające kolan, ściśle opina biodra, z dwoma zwisami tkaniny po bokach. Polichromia naturalistyczna.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu. Figura Chrystusa umarłego. Ciało w delikatnym zwisie, o szeroko rozłożonych ramionach; głowa opadająca na prawe ramie. Ciało wychudzone, wydatna muskulatura, zaznaczone obficie krwawiące ślady męki. Nogi ugięte w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Twarz pociągła, okolona zarostem, włosy długie, opadające na plecy i prawe ramie. Na głowie korona cierniowa. Złocone perizonium przewiązane podwójnym sznurem, odsłaniające prawe udo, ze zwisem na prawym boku. Krzyż polichromowany na ciemny brąz. W górnej części pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem: INRI. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, perizonium złocone.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastycznaa, ścięta z tyłu. Figura Chrystusa umarłego. Głowa opuszczona, twarz owalna, okolona krótka brodą, włosy długie, opadające na prawe ramię. Na głowie korona cierniowa. Nogi delikatnie ugięte w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem, w układzie prawa na lewą. Ciało wychudzone, o podkreślonej klatce piersiowej. Perizonium przewiązane podwójnym sznurem, odsłaniające prawe udo, ze zwisem tkaniny na prawym boku.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Orientowany, jednoprzestrzenny, nawa na rzucie prostokąta, z węższym, prostokątnym prezbiterium, przy którym od północy wąska zakrystia. Od zachodu przy nawie wieża na rzucie kwadratu, od południa kruchta. Wnętrze nakryte stropem, w nawie z zaskrzynieniem. Portale zachodni i do zakrystii ostrołukowe, fazowane; portal południowy zamknięty łukiem kotarowym. Okna prostokątne, w prezbiterium od południa okno bliźnie, od wschodu zamknięte łukiem kotarowym. Wokół podcienia, obecnie zaszalowane. Więźba dachowa jętkowa, ze znakami montażowymi. Dach nad nawą i prezbiterium jednokalenicowy, dwuspadowy, nad nawą z połaciami przedłużonymi na zaskrzynienia i od północy nad zakrystię. Na kalenicy wieżyczka na sygnaturkę z baniastym hełmem. Wieża o ścianach pochyłych, z nadwieszoną izbicą, zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Wokół kościoła ogrodzenie belek układanych na zrąb, z dwiema bramkami.
kościół
Kościół św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Św. Andrzej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-andrzej-10

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności