Portret przedstawia Marcina Cieńskiego (1640-1719), herbu Pomian, chorążego województwa sieradzkiego 1683-1693, podkomorzego województwa sieradzkiego 1703-1713, uczestnika prawie wszystkich kampanii wojennych króla Jana III Sobieskiego, właściciela dóbr w Polance Wielkiej. Obraz namalował Józef Rybkiewicz w 1685 roku. Portret pierwotnie wisiał w drewnianym kościele św. Mikołaja w Polance Wielkiej. Obecnie dzieło znajduje się na plebanii.
Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Portret Marcina Cieńskiego, podkomorzego sieradzkiego w Polance Wielkiej reprezentuje typowy całopostaciowy portret sarmacki. Tego rodzaju wizerunki pojawiły się w Małopolsce u początku wieku XVII i były obecne zarówno we wnętrzach świeckich, jak i w kościołach, czego przykładem jest epitafijny portret Zofii z Komorowskich Giebułtowskiej w niedalekich Głębowicach. Warto tu także wspomnieć trzy siedemnastowieczne portrety Agnieszki Firlejowej (jeden przeniesiony z klasztornego dworu w Siedlcu), fundatorki klasztoru w podkrakowskiej Czernej oraz osiemnastowieczne portrety członków rodziny Zebrzydowskich w krużganku klasztoru bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Portret Cieńskiego zdradza pewne cechy indywidualne sportretowanego, więc musiał być malowany z autopsji.
Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, 28, il. 547; s. 462, il. 545; s. 473, il. 546;
M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz, Malarstwo Polskie. Manieryzm-barok, Warszawa 1971, s. 342-343, il. 77-78;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 438-439, il. 273b.
Z. Lasocki, Marcin Cieński [w:] "Polski Słownik Biograficzny", t. IV, Kraków 1938, s. 52-53;
Portret autorstwa Józefa Rybkiewicz z 1685 roku przedstawia Marcina Cieńskiego (1640-1719), herbu Pomian, chorążego województwa sieradzkiego 1683-1693, podkomorzego województwa sieradzkiego 1703-1713, uczestnika prawie wszystkich kampanii wojennych króla Jana III Sobieskiego, właściciela dóbr w Polance Wielkiej.
ks. Szymon Tracz, "Portret Marcina Cieńskiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/portret-marcina-cienskiego