Portret Marcina Cieńskiego
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 2: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 3: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 4: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 5: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 6: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 7: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 8: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.
Zdjęcie nr 9: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.

Portret Marcina Cieńskiego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Polanka Wielka
Miejscowość
Polanka Wielka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/25168
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1685 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Portret przedstawia Marcina Cieńskiego (1640-1719), herbu Pomian, chorążego województwa sieradzkiego 1683-1693, podkomorzego województwa sieradzkiego 1703-1713, uczestnika prawie wszystkich kampanii wojennych króla Jana III Sobieskiego, właściciela dóbr w Polance Wielkiej. Obraz namalował Józef Rybkiewicz w 1685 roku. Portret pierwotnie wisiał w drewnianym kościele św. Mikołaja w Polance Wielkiej. Obecnie dzieło znajduje się na plebanii.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Marcina Cieńskiego, identyfikowanego przez herb Pomian w błękitnym polu, ujęty kartuszem z koroną rangową oraz literami wokół przedstawienia herbowego na tarczy: "Z.C / M.C/ P.S. / P.M. / J.R". Portretowany w nieznacznym kontrapoście został ujęty w całej postaci w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna trzymający w prawej ręce buzdygan, w lewej zaś opartej o blat stołu złoty, kieszonkowy zegarek z łańcuszkiem. Cieński ma pociągłą twarz o zapadniętych policzkach, szeroko otwarte ciemne oczy, orli nos i wydatne usta. Nosi sumiaste wąsy oraz ma podgolone po bokach głowy krótkie włosy, stąd też dobrze widoczne jest jego lewe ucho. Ubrany jest w ciemnoochrowy żupan przewiązany tekstylnym pasem, u którego przy lewym boku wisi szabla z dekoracyjną rękojeścią oraz w podbitą futrem czerwoną delię wiązaną dwoma złotymi sznurkami ozdobionymi chwostami. Portretowany na nogach ma czerwone trzewiki na obcasach. Z prawej strony kompozycji widoczny jest fragment ustawionego diagonalnie stołu nakrytego ochrową tkaniną lamowaną u dołu złotą frędzla. Na stole Cieński prezentuje trzymany w lewej ręce złoty zegarek z łańcuszkiem. Z tyłu leży czerwona czapka podbita futrem. Szlachcic stoi we wnętrzu z posadzką ułożoną w brązowo-białawą szachownicę oraz z podwieszoną w lewym rogu kompozycji ciemną zielono-niebieską kotarą, przewiązaną złotym sznurem z chwostem. Herb Pomian został namalowany na lizenowym występie ściany z prawej strony portretowanego.

Zarys problematyki artystycznej

Portret Marcina Cieńskiego, podkomorzego sieradzkiego w Polance Wielkiej reprezentuje typowy całopostaciowy portret sarmacki. Tego rodzaju wizerunki pojawiły się w Małopolsce u początku wieku XVII i były obecne zarówno we wnętrzach świeckich, jak i w kościołach, czego przykładem jest epitafijny portret Zofii z Komorowskich Giebułtowskiej w niedalekich Głębowicach. Warto tu także wspomnieć trzy siedemnastowieczne portrety Agnieszki Firlejowej (jeden przeniesiony z klasztornego dworu w Siedlcu), fundatorki klasztoru w podkrakowskiej Czernej oraz osiemnastowieczne portrety członków rodziny Zebrzydowskich w krużganku klasztoru bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Portret Cieńskiego zdradza pewne cechy indywidualne sportretowanego, więc musiał być malowany z autopsji.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, 28, il. 547; s. 462, il. 545; s. 473, il. 546;
M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz, Malarstwo Polskie. Manieryzm-barok, Warszawa 1971, s. 342-343, il. 77-78;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 438-439, il. 273b.
Z. Lasocki, Marcin Cieński [w:] "Polski Słownik Biograficzny", t. IV, Kraków 1938, s. 52-53;

Streszczenie

Portret autorstwa Józefa Rybkiewicz z 1685 roku przedstawia Marcina Cieńskiego (1640-1719), herbu Pomian, chorążego województwa sieradzkiego 1683-1693, podkomorzego województwa sieradzkiego 1703-1713, uczestnika prawie wszystkich kampanii wojennych króla Jana III Sobieskiego, właściciela dóbr w Polance Wielkiej.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica osadzona na cylindrycznej, wysokiej podstawie, ze stopą na rzucie koła, z cokolikiem i płaszczem płynnie przechodzącym w okrągły trzon. Trzon przedzielony kostkowym nodusem, zwieńczony opaską. Czara od dołu zdobiona obłymi rowkami zwieńczona szerokim kołnierzem. Pokrywa trójstrefowa, dołem puklowana, w środkowej części zdobiona pasem z liści, w górnej zakończona odwróconym talerzykiem z wieńcem laurowym i od górypokrytym palmetkami. Pokrywę wieńczy kula z krzyżem.
chrzcielnica
Chrzcielnica z pokrywą
Zdjęcie nr 1: Przyścienną, wiszącą ambonę z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z balustradą od strony prezbiterium usytuowano przy łuku tęczowym na ścianie północnej. Ambona składa się kosz na planie ściętego sześcioboku oraz zaplecka zwieńczonego gołębicą Ducha Świętego w promienistym otoku. Kosz ambony został w dolnej części zamknięty wyłamanym na jego ścięciach cokołem dekorowanym rytmicznie usytuowanymi płaskorzeźbionymi palmetami, tworząc dekoracyjny fryz, który poprowadzono również jako cokół balustrady schodów. Odpowiednikiem ukształtowania cokołu jest wieńczące kosz wyłamane belkowanie, także przechodzące na balustradę schodów, ozdobione w górnej partii mniejszymi liśćmi palmetowymi. Kosz od spodu zamknięty jest gładkimi spływami ujętymi wiszącą, liściastą szyszką. Ścięte boki kosza udekorowano spływami wolutowymi, ozdobionymi u spodu stylizowanym liściem akantu. W płycinach pomiędzy wolutami umieszczono złocone, wiszące gałązki różane. Zaplecek uzyskał kształt stojącego prostokąta flankowany dwoma pilastrami o głowicach pozbawionych dekoracji, na których wsparto przerwane belkowanie. W przerwie belkowania usytuowano złocony, promienisty otok z wyobrażeniem srebrzonej gołębicy Ducha Świętego. Trzony pilastrów zdobi wisząca gałązka liściasta, natomiast płycinę pomiędzy pilastrami motyw roślinny ułożony w formie arabeski. Strukturę pomalowano w dwóch odcieniach beżu, zaś elementy ornamentalne wyzłocono.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźbioną postać Ukrzyżowanego Chrystusa została umieszczona na drewnianym krzyżu, którego górne ramię wieńczy biały titulus w formie krótkiej banderoli z napisem: "I.N. / R.I". Ciało Chrystusa wisi na lekko opadniętych ramionach. Głowa Zbawiciela opada na jego prawe ramię. Chrystus ma pociągłą twarz okoloną kędzierzawą brodą oraz mocno pofalowanymi, ciemnymi włosami spływającymi na ramiona, odsłaniającymi jego lewe ucho. Na głowie ma koronę cierniową uplecioną z gęstych gałązek ciernia. Spod korony spływają na szyję i tułów strużki krwi. Anatomicznie ukształtowany tors wyraźnie ukazuje układ żeber oraz intensywna wybroczynę przebitego prawego boku. Nogi Zbawiciela, skrzyżowana jedna na drugiej, do krzyża zostały przytwierdzone jednym gwoździem, podobnie jak i obie dłonie. Biodra Jezusa okala złocone perizonium przerzucone przez sznur, z widocznym festonem przy prawym boku. Całość rzeźby pokryto naturalistyczną polichromią.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
inne dzieła sztuki
Antependium
Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Polance jest budowlą orientowaną. Do prostokątnej nawy przylega węższe, wydłużone, trójbocznie zamknięte prezbiterium z piętrową zakrystią na osi o poligonalnym zamknięciu. Do zakrystii przylega od południa kruchta. Fragment północnej ściany prezbiterium jest murowany. Od zachodu do nawy dobudowano czworoboczną wieżę poprzedzoną przedsionkiem, który również dostawiono do nawy od południa. Prezbiterium i nawę wzniesiono na zrąb, natomiast wieżę w konstrukcji słupowej. Wieża na rzucie kwadratu posiada dwie kondygnacje. Dolna jest tej samej szerokości co nawa, górna natomiast znacznie węższa. Jej masyw podzielono smukłymi pilastrami i lizenami, zaś poniżej profilowanego gzymsu koronującego umieszczono wyrzynaną w desce koronkę. Kondygnacje oddzielono daszkiem gontowym zlewającym się po bokach z dachem kościoła. Wieżę nakryto kopulastym hełmem blaszanym, zwieńczonym blaszanym obeliskiem z krzyżem. Prezbiterium i nawę nakryto eternitowym dachem siodłowym podkreślonym profilowanym gzymsem. Nad nawą w części wschodniej zainstalowano wieżyczkę na sygnaturkę w formie wielobocznego graniastosłupa przykrytego cebulastą banią z krzyżem. Dokoła kościoła założono daszek gontowy chroniący podwaliny. Pod kościołem urządzono kryptę grzebalną. Wnętrze kościoła artykułowano za pomocą pilastrów i gzymsu. Całość nakryto stropem z fasetą. Otwór tęczowy uzyskał kształt trójlistnego, ściętego łuku, wspartego na filarkach ustawionych na profilowanej belce zawieszonej na kroksztynach. W części zachodniej nawy urządzono chór muzyczny, wsparty na dwóch kolumnach jońskich z przedpiersiem rozczłonkowanym balasami. We wnętrzu ustawiono ołtarz główny i dwa ołtarze boczne oraz ambonę, a na chórze muzycznym zainstalowano prospekt organowy.
kościół
Kościół św. Mikołaja
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w proste, złocone i profilowane ramy oraz dekoracyjne obramienie utworzone z płaskorzeźbionego ornamentu małżowinowo-chrząstkowego przytwierdzonego do zielono-błękitnego marmurowego tła. W zwieńczeniu obramienia kartusz z napisem: AVE MARIA. W centrum kompozycji na ciemnym, jednolitym tle ukazano frontalnie Madonnę z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Częstochowskiej. Maria na lewym przedramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, na które wskazuje prawą ręką przyłożoną do piersi. Matka Boska ma pociągłą twarz o brązowej karnacji z wyraźnie zaznaczonymi drobnymi ustami o pełnych wargach, wydatnym nosie i małych, migdałowych, otwartych oczach. Na jej prawym policzku widoczne są dwie rysy. Madonna ubrana jest w ciemnoniebieski maforion podbity czerwienią i lamowany taśmą z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Spod maforionu widoczna jest zielona, marszczona suknia obwiedziona pod szyją taśmą także z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Siedzące Dzieciątko Jezus zostało ujęte w trzech czwartych w prawo. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą zaś podtrzymuje na kolanach zamknięty na dwie klamry kodeks. Jezus o jasnobrązowej karnacji ma owalną twarz o spojrzeniu skierowanym na matkę, mały nos i pełne usta. Jego głowę otaczają kędzierzawe, brązowe włosy rozjaśnione przy końcówkach loków. Ubrany jest w czerwoną, marszczoną na piersi tunikę lamowaną pod szyją, u spodu i przy rękawach taśmą z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Spod tuniki wdać na dole jego bosą stopę. Głowy obu postaci otaczają złocone nimby oraz dwanaście malowanych gwiazd, na które nałożono mniejsze, metalowe i złocone. Na głowach Marii i Jezusa nałożone są srebrne i złocone korony o floranych sterczynach zdobione kameryzacją.
obraz
Matka Boska Częstochowska

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Epitafium złożone z tablicy inskrypcyjnej w kształcie stojącego protokąta, wspartej na podstawie, u dołu której podwieszony fartuch z wolut, szyszki, skrzyżowanych piszczeli i szczątkowo zachowanego zarysu czaszki. Po bokach tablicy spływy wolutowe, a nad nią fryz i profilowany gzyms. Nad nim owalny medalion w kartuszu z literami IHS, zwieńczony krzyżem. Po bokach kartusza niewielkie postumenty z uproszczonymi wazonami. Na tablicy inskrypcja: "D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / TESTARE LAPIS / POSTHVME MEMORANDAM / DIGNAM CAELO EXVVIEM. / GENEROSVS OLIM MARTINVS GORECKI / AB AVLA ILLUSTRISSIMORVM MAGNATVM / CVI IMPENSIVS SERVIVIT. / MAGNARVM VIRTVTVM GENERE, / ET PIETATE OPTIME INSTRVCTVS, / AD AETERNITATEM VOCATVS, HIS / IN AEDIBVS TVMVLATVS QVIESCIT. / TV VIATOR / AETERNAM FELICITATEM TANTI VIRI / ANIMAE PREC[L]ARE OBIIT ANNO RESTITV/TAE SALVTIS MDCCXCIX XXVIII IVNII / D[IE] 28 / 1699"
płyta nagrobna

Epitafium Marcina Góreckiego

Zdjęcie nr 1: Płyta kamienna w formie kwadratu ujęta drewnianą, profilowaną ramą, polichromowaną na czarno. W polu złocona inskrypcja: „Pamięci / KS(IĘDZA) MARCINA LEŚNIAKA / *1800. +1889. / PREPOZYTA INFUŁATA KAPITUŁY TARNOWSKIEJ / poprzednio zaś / od 1836 do 1856 / PIERWSZEGO PROBOSZCZA TEJ PARAFII / dobrodzieja kościoła i szkoły tutejszej / dobrego pasterza perły między kapłanami / którego Imie niech będzie błogosławione / poświęcają tę tablice / wdzięczni parafianie. / R(equiescat) I(n) P(ace)”. Inicjały imienia i nazwiska zdobione wolutami. Nad inskrypcją ryte przedstawienie infuły z taśmami (fannones), ze skrzyżowanym pastorałem i krzyżem.
płyta nagrobna

Epitafium księdza Marcina Leśniaka

Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w formie zbliżonej do kwadratu, w profilowanym obramieniu z uszakami przechodzącymi w spływy wolutowe. Nad płytą kartusz wokół owalnego, wypukłego pola z godłem herbu Dołęga. Pod płytą woluty stykają się z fartuchem. Na tablicy inskrypcja: „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / ET MAGNAE DEI MATRI HONOR AETERNVS. / PYS MANIBV(S) LONGA FELICITAS MARTINI DOBRVCHOWSKI, / CVIVS FLORE[M] AETATIS SOCIETAS IESV PER OMNES BONA/RV(M) ARTIV(M) DISCIPLINAS PIE AC FELICITER EXCOLVIT; / IVVENTVTE(M) SIGNA IMPERATORIA MAGNI EXCERCITVV(M) DVCIS / STANISLAI ZOŁKIEVII IDONEAM REBVS GERENDIS / FIRMAVERVNT. / HINC / RELIQVV(M) AETATIS ROBVR IN AVLA(M) MARTINI SZYSZKOVII: / EP(ISCOP)I CRACOVIEN(SIS). VIRIS ILLVSTRIB(US) FERACE(M) INTVLIT. / A QVO PRAEFECTVRA WAWRZYNECENSI ORNATVS EPI/SCOPALIS IN PAVPERES, ET SACROS HOMINES LIBERA/LITATIS LVCVLENTVS FVIT TESTIS, / AC FIDVS HAERES / CV(M) ET IPSE MVNIFICVS EIVS VIRTVTIS CVLTOR DE PRO/PRYS FORTVNAE BONIS PER OMNEM VITA(M) ESSET; / ANTIQVI MORIS, ET PLVRIMIS CONSPICVVS VIRTVTIBVS, / OBYT ANNO D(OMI)NI. 1640. MENSE IVNIO DIE 24 / AETATIS 5O. INGENTI OMNIBVS RELICTO / DESIDERIO SVI”.
płyta nagrobna

Epitafium księdza Marcina Dobruchowskiego

Zdjęcie nr 1: Płyta epitafijna w formie stojącego prostokąta, dwustrefowa, ujęta ramą. W górnej strefie płaskorzeźbiona scena ukazująca klęczącego przed krzyżem rycerza, zwróconego profilem w lewo, z uniesioną głową i rękami złożonymi w geście modlitwy. Ubrany jest w zbroję płytową, z szablą przy boku, przed nim leży hełm, obok włócznia. Przed nim na skale ustawiony krzyż z figurą Chrystusa. W prawym górnym rogu herb Drużyna w wieńcu laurowym. W dolnej strefie inskrypcja: „D[EO] O[PTIMO] M[AXIMO] / GENEROSVS AC MAGNIFIC[US] MARTIN[US] DE ŁAPANOV ŁAPKA / ANIMAM CORPVS, I IERITA VITAM SPEM SALVTIS DEFERO ANEDEITA / BVNAL SPIRITVM COMMENDO CIRISTIE SVET SACTISSIME VIRGINI MATRI / VIXI / AD MOREM NON SOLVM AT NATVRAM / PACIS BELLI[US] ARTIBVS CLARVS / HVMANITATE SI NON SVPERIOR PAR CAETERI / NON TAM ANNIS QVAM BELLICIS LABORIB[US] FRACTVS MORIOR PRAEPROPERE / ISMVLTVM VIXIT QVI PROBE VIXIT / O ANICI VALETE ET VIVITE / NOC DOLORIS LABRVM FLENS MARIANNA DE LIPIE / CONSOPS SUPERSTES FIERI CURAVIT/ OBIIT ANNO 1652 DIE 28 7BRI / VIXIT ANNIS 53”. Na ramie, w lewym dolnym rogu znak kamieniarski w formie łopaty.
płyta nagrobna

Epitafium Marcina Łapki

Zdjęcie nr 1: Na dole obrazu napis: "Stanisław August - ostatni z Dynastyi i elekcyi: Król Pols: W. X: Lit: / Od Pawła I Cesarza wszech Rossyi / pogrzebem w Peterzburgu pożałowany. / dnia 22. Lutego R. 1798"
obraz

Fuit Ilium et ingens gloria Teucrorum. Portret Stanisława Augusta, uchwalenie Konstytucji 3 maja, rzeź Pragi, katafalk Stanisława Augusta w Pałacu Marmurowym w Petersburgu

Zdjęcie nr 1: Kościół murowany z cegły i kamienia, tynkowany. Detal architektoniczny kamienny i rzeźbiony w tynku. Więźba dachowa drewniana, krokwiowa. Świątynia orientowana, jednonawowa, nawa na rzucie wydłużonego prostokąta, prezbiterium nieco węższe, zakończone wielobocznie, z wieżą na planie kwadratu. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia z przedsionkiem i kruchtą na planie zbliżonym do prostokąta, do nawy od południa przybudowana kaplica na rzucie ośmioboku oraz od północy kruchta na planie kwadratu. Całość oszkarpowana. Wnętrze nakryte drewnianymi stropami i sufitami z wyprawą tynkową i polichromią. Pomiędzy nawą a prezbiterium półkolisty otwór tęczowy. Parapet chóru muzycznego w zachodniej części nawy, podparty na dwóch kolumnach. Otwory drzwiowe o wykroju prostokątnym, ostrołukowym i prostokątnym zamkniętym łukiem segmentowym. Drzwi drewniane obite listwami i płycinowe. Okna w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, w wieży zamknięte łukiem ostrym, w metalowej oprawie, witrażowe. Posadzka z płyt ceramicznych. Elewacje opracowane jednolicie, tynkowane, zakończone gzymsem podokapowym, opięte dwuuskokowymi szkarpami. Elewacja zachodnia wieżowa, jednoosiowa, czterokondygnacyjna, z wydzielonym cokołem. Kondygnacje wydzielone gzymsami kordonowymi, ostatnia na planie ośmioboku. Na osi ostrołukowy portal z profilowanym obramieniem w tynku. Drzwi drewniane dwuskrzydłowe, obite listwami, z ostrołukowym naświetlem. Nad portalem owalna tablica fundacyjna z napisem „WIEŻA TA WYBUDOWANA / NA CZEŚĆ / MATKI BOSKIEJ / R(OKU) P(AŃSKIEGO) 1888”. Na froncie wieży, na osi, dwa ostrołukowe okna, na ścianach bocznych po trzy ostrołukowe okna, w najwyższej partii rząd okulusów. Wieża zakończona ośmioma trójkątnymi szczytami i ostrosłupowym hełmem z metalową koroną. Elewacje boczne przeprute oknami, po dwa w nawie i prezbiterium, alternowanymi szkarpami. W kaplicy i w zakrystii po dwa okna. Elewacja wschodnia pozbawiona okien. Kruchta północna przybudowana do korpusu, od frontu ujęta stylizowanymi półkolumnami dźwigającymi wklęsło-wypukły szczyt. W zewnętrzne ściany kościoła wmurowane współczesne, ceramiczne stacje drogi krzyżowej. Dachy dwuspadowe, kryte dachówką ceramiczną. Wyższy nad nawą, niższy nad prezbiterium. W połowie długości dachu, nad nawą, wieżyczka na sygnaturkę z latarnią, zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Nad zakrystią ceramiczny dach pulpitowy, nad kruchtą dwuspadowy, nad kaplicą ostrosłupowy, kryty blachą.
kościół

Kościół św. Marcina

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Portret Marcina Cieńskiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/portret-marcina-cienskiego

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności