Opatrzności Bożej
Zdjęcie nr 1: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny Opatrzności Bożej uzyskał strukturę architektoniczną wspartą na wysokim cokole. Do cokołu od przodu przylega prostopadłościenny stipes ołtarzowy flankowany przez dwa filary zdobione prostokątnymi płycinami na niskich cokolikach podtrzymujące drewnianą mensę. Lico stipesu zdobi płycina w kształcie leżącego prostokąta z polem wypełnionym na środku płaskorzeźbionym trójkątem z okiem Opatrzności Bożej ujętym w owalny ornament roślinny. Kondygnację z polem obrazowym flankują smukłe kolumny ze stylizowanymi kapitelami kompozytowymi podtrzymującymi gładkie belkowanie wspierające profilowany gzyms w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego, udekorowanego wieńczącym go płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym. Stylizowane motywy roślinne występują także na osi oraz po bokach belkowania. Pole obrazowe w kondygnacji uzyskało kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym, ujętego w profilowaną ramą. W polu przedstawiono cudowne rozmnożenie chleba przez Chrystusa. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej, a dekorujące ją płyciny w odcieniach różu. Profile architektoniczne, kolumny i ornamentyka zostały wyzłocone.
Zdjęcie nr 2: Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny Opatrzności Bożej uzyskał strukturę architektoniczną wspartą na wysokim cokole. Do cokołu od przodu przylega prostopadłościenny stipes ołtarzowy flankowany przez dwa filary zdobione prostokątnymi płycinami na niskich cokolikach podtrzymujące drewnianą mensę. Lico stipesu zdobi płycina w kształcie leżącego prostokąta z polem wypełnionym na środku płaskorzeźbionym trójkątem z okiem Opatrzności Bożej ujętym w owalny ornament roślinny. Kondygnację z polem obrazowym flankują smukłe kolumny ze stylizowanymi kapitelami kompozytowymi podtrzymującymi gładkie belkowanie wspierające profilowany gzyms w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego, udekorowanego wieńczącym go płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym. Stylizowane motywy roślinne występują także na osi oraz po bokach belkowania. Pole obrazowe w kondygnacji uzyskało kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym, ujętego w profilowaną ramą. W polu przedstawiono cudowne rozmnożenie chleba przez Chrystusa. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej, a dekorujące ją płyciny w odcieniach różu. Profile architektoniczne, kolumny i ornamentyka zostały wyzłocone.

Opatrzności Bożej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Bulowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Wojciecha Biskupa i Męczennika
Miejsce przechowywania
zamknięcie prawej nawy bocznej
Identyfikator
DZIELO/23895
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
po 2008 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i snycerskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz boczny Opatrzności Bożej wykonano po 2008 roku, kiedy to zakończono rozbudowę kościoła o dwie nawy boczne. W nastawie wykorzystano obraz z dawnej zasuwy w jednym z ołtarzy bocznych z drugiej połowu XIX wieku.

Opis

Przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz boczny Opatrzności Bożej uzyskał strukturę architektoniczną wspartą na wysokim cokole. Do cokołu od przodu przylega prostopadłościenny stipes ołtarzowy flankowany przez dwa filary zdobione prostokątnymi płycinami na niskich cokolikach podtrzymujące drewnianą mensę. Lico stipesu zdobi płycina w kształcie leżącego prostokąta z polem wypełnionym na środku płaskorzeźbionym trójkątem z okiem Opatrzności Bożej ujętym w owalny ornament roślinny. Kondygnację z polem obrazowym flankują smukłe kolumny ze stylizowanymi kapitelami kompozytowymi podtrzymującymi gładkie belkowanie wspierające profilowany gzyms w kształcie nadwieszonego łuku odcinkowego, udekorowanego wieńczącym go płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym. Stylizowane motywy roślinne występują także na osi oraz po bokach belkowania. Pole obrazowe w kondygnacji uzyskało kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym, ujętego w profilowaną ramą. W polu przedstawiono cudowne rozmnożenie chleba przez Chrystusa. Strukturę polichromowano w kolorze kości słoniowej, a dekorujące ją płyciny w odcieniach różu. Profile architektoniczne, kolumny i ornamentyka zostały wyzłocone.

Zarys problematyki artystycznej

Współczesną nastawę stworzono jako obramienie dla wcześniejszego, dziewiętnastowiecznego obrazu nadając jej stylistykę pseudobarokową.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Sz. Tracz, Troska o artystyczne dziedzictwo sztuki sakralnej w Diecezji Bielsko-Żywieckiej w latach 1992-2012, [w:] In aedificationem Corporis Christi. W 50-lecie święceń prezbiteriatu Księdza Biskupa Tadeusza Rakoczego Pierwszego Pasterza Diecezji Bielsko-Żywieckiej, red. T. Borutka, Bielsko-Biała, Kraków 2013, s. 363.

Streszczenie

Współczesną nastawę ołtarza bocznego Opatrzności Bożej stworzono po 2008 roku jako obramienie dla wcześniejszego, dziewiętnastowiecznego obrazu ze sceną cudownego rozmnożenia chleba przez Chrystusa, nadając jej stylistykę pseudobarokową.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Przyścienny ołtarz drewniany, jednoosiowy ze zwieńczeniem otrzymał formę architektoniczną. Nastawa wspiera się na nowym, prostopadłościennym stipesie marmurowym z mensą, artykułowany od przodu dwiema smukłymi półkolumienkami, pomiędzy którymi umieszczono metalową i złoconą aplikację z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Na mensie ustawiono tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki o wklęsło-wypukłych bokach, ustawione na czterech profilowanych nóżkach. Drzwiczki ozdobiono płaskorzeźbionym kielichem z hostią ujętym wklęsło wypukłym obramieniem. Jednokondygnacyjną nastawę ustawiono na dwustrefowym cokole. Partia cokołu ozdobiona została płycinami w kształcie pionowych prostokątów, a w osi środkowej w kształcie kwadratów. Płyciny wypełniono rzeźbioną dekoracją floralną na czerwonym tle. Kondygnacja retabulum ujęta została parą złoconych kolumn, podtrzymujących wyłamane nad polem środkowym belkowanie. Kolumny o kompozytowych kapitelach ustawiono na profilowanych bazach, w jednej trzeciej wysokości przedzielone zostały opaską, zaś w części dolnej ozdobiono je żłobkowaniem. Na belkowaniu umieszczono parę uskrzydlonych aniołków. Pole środkowe ujęte zostało w prostokątną, profilowaną ramę, zamkniętą od góry łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami. W niej prezentowany jest obraz Jezusa Bielańskiego w typie Ecce Homo, a na zasuwie obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. Po bokach nastawy umieszczono ażurowe, złocone wici akantowe pełniące role uszaków. Zwieńczenie uzyskało formę prostokąta stojącego ujętego po bokach dwiema lizenami i spływami wolutowymi. Wieńczy je przerywane belkowanie, na którym usytuowano parę siedzących aniołków. W polu zwieńczenia umieszczono obraz Świętej Rodziny we wklęsło-wypukłej ramie. Natomiast szczyt zwieńczenia ozdobiono złoconym chrystogramem "IHS" na czerwonym tle, otoczonym wieńcem z obłoków i promienistą glorią. Strukturę nastawy pomalowano w kolorze beżowym, a ornamentykę wyzłocono i wysrebrzono.
ołtarz
Jezusa Bielańskiego
Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna figura ukazuje przyklękającego na prawe kolano uskrzydlonego anioła. Anioł o lekko pochylonej głowie do przodu ma modlitewnie złożone ręce przed sobą. Jego owalną twarz o jasnej karnacji, drobnym nosie i ustach otaczają krótkie brązowe włosy. Postać ubrana jest w białą, luźną tunikę. Umieszono ją na prostopadłościennym drewnianym postumencie zaopatrzonym w niski profilowany cokół oraz gzyms.
rzeźba
Adorujący anioł
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem odcinkowym, obramienionym profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie siedzącego na niewielkim wzniesieniu Chrystusa z rozłożonymi rękami. Zbawiciel ma nieznacznie ujętą głowę w trzech czwartych w prawo. Jego pełną twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami charakteryzuje wydatny nos i usta oraz łagodne spojrzenie. Okalają je gęste, brązowe włosy spływające na ramiona oraz krótka broda. Jezusa ubrany jest w czerwoną tunikę przewiązaną w pasie oraz niebieski płaszcz podbity bladym filetem, spiętym pod szyją i okrywającym jego plecy, a także nogi. Spod tuniki widać fragment lewej, bosej stopy. Jego głowę okala żółty nimb. Przed Jezusem z prawej strony klęczy na lewe kolano ujęty w profilu chłopak trzymający oburącz płaski kosz z pięcioma bochenkami chleba. Chłopiec odchylając się nieznacznie do tyłu ciężar kosza wspiera na prawej nodze. Ma owalną twarz o rumianych policzkach z drobnym nosem i ustami, okoloną krótkimi, jasnymi włosami. Ubrany jest w luźną, jasną koszulę z podwiniętymi rękawami oraz krótkie, brązowe spodnie. Przed nim w prawym rogu kompozycji leży pusty wiklinowy kosz, a obok niego na ziemi dwie ryby. Za Zbawicielem stoi trzech apostołów z nimbami talerzowymi nad głowami. Pierwszy z lewej widoczny jest nieznacznie od tyłu. To starszy mężczyzna z siwiejącymi włosami i brodą, ubrany w niebieską tunikę, ochrowy płaszcz i sandały. Dwóch następnych flankuje postać Jezusa. Obaj zostali przedstawieni frontalnie. Apostoł z lewej strony trzyma złożone ręce na wysokości piersi. Jego głowę otacza bujny zarost i broda. Ubrany jest w bladofioletową tunikę i narzucony na ramiona ciemnozielony płaszcz. Z kolei apostoł z prawej strony Chrystusa to młody mężczyzna, który obiema rękami zdaje się wskazywać na trzymany przez chłopca przed Jezusem kosz z chlebem. Ma on owalną twarz pozbawioną zarostu o jasnej karnacji i rumianych policzkach z wydatnym nosem i pełnymi ustami. Jego głowę otaczają krótkie, jasne włosy. Młodzieniec ubrany jest w luźną, ciemnozieloną tunikę oraz w czerwony płaszcz podbity bladym fioletem przerzucony przez lewe ramię. Na drugim planie w głębi za chłopcem z koszem chleba i najmłodszym apostołem widać grupę siedzących ludzi. Podobną grupę przedstawiono w głębi obrazu na trzecim planie na tle wzgórzystego krajobrazu z rozlanym jeziorem i roślinnością oraz bladoniebieskim niebem z obłokami.
obraz
Cudowne rozmnożenie chleba
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta zwieńczonego nadwieszonym łukiem odcinkowym, ujętego złoconą i srebrzoną, profilowaną ramą z dekoracją w typie palmetowym. W centrum kompozycji ukazano frontalnie w dwóch trzecich Chrystusa z nieznacznie pochyloną głową w prawo ujętą w trzech czwartych. Zbawiciel ma skrzyżowane z przodu i związane sznurem ręce. W lewej dłoni trzyma złocistą trzcinę z dwiema stylizowanymi parami liści. Jezus ma pociągła twarz o ciemnej karnacji i zapadłych policzkach, okoloną krótką brodą i brązowymi włosami spływającymi na ramiona. Charakteryzuje ją duży, prosty nos, wydatne usta i szeroko otwarte ciemne oczy. Na głowie ma zieloną koronę cierniową, spod której spływają krople krwi. Jego głowę otacza promienisty nimb przechodzący w ostre, złocone promienie. Krew widoczna jest także na odsłoniętym torsie oraz rękach. Zbawiciel ubrany jest w czerwony płaszcz narzucony na ramiona odsłaniający jego nagi tors oraz szarobłękitne, luźne perizonium.
obraz
Ecce Homo
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego złoconą, profilowaną ramą z dekoracją w typie wolich oczu. W centrum kompozycji ukazano frontalnie w dwóch trzecich Chrystusa z nieznacznie pochyloną głową w prawo ujętą w trzech czwartych. Zbawiciel ma skrzyżowane z przodu i związane sznurem ręce. W prawej dłoni trzyma trzcinę. Ma pociągłą twarz o jasnej karnacji okoloną krótką brodą i brązowymi włosami spływającymi na ramiona. Jezus ma duży, prosty nos, wydatne usta i szeroko otwarte ciemne oczy. Na głowie ma złoconą koronę cierniową, spod której spływają krople krwi. Jego głowę otaczają ostre, złocone promienie. Krew widoczna jest także na odsłoniętym torsie oraz rękach. Chrystus ubrany jest w płaszcz narzucony na ramiona odsłaniający jego nagi tors. Zarówno płaszcz, jak i korona cierniowa, trzcina oraz sznur zostały przykryte płaskorzeźbioną, drewnianą sukienką wotywną.
obraz
Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, zamontowana na wysokiej podstawie na planie prostokąta, ujętego przy krawędziach profilowanymi listwami, na czterech nóżkach. W przestrzeni podstawy dwa otwory na drążki. Matka Boska stoi na skale, ukazana jest frontalnie, z rękami złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma owalną, o młodzieńczych rysach, dużych, migdałowatych oczach skierowanych w górę, wąskim, długim nosie i małych ustach. Ubrana jest w białą suknię przepasaną w talii szeroką, niebieską szarfą, o złoconych lamówkach. Na głowę, ramiona i plecy ma narzucony niebieski płaszcz o złotych lamówkach i błękitnej podszewce, opadający kaskadowo po bokach postaci. Na głowie ma koronę otwartą, wokół dłoni zawiązany różaniec i białe kwiaty. Polichromia ciała naturalistyczna. Wokół stóp figury zamocowane sztuczne białe i żółte róże, zasłaniające skałę.
feretron

Feretron z figurą Matki Bożej z Lourdes

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron z Najświętszym Sercem Chrystusa i Matki Bożej

Zdjęcie nr 1: Retabulum architektoniczne, jednoosiowe, jednokondygnacyjne, ze zwieńczeniem, wzniesione na wysokim cokole. Nastawa ujęta ukośnie ustawionymi połówkami filarów na tle pilastrów, o kapitelach kompozytowych, podtrzymujących wydatne, przełamujące się nad nimi belkowanie z impostami i zwróconymi ku przodowi naczółkami, na których siedzą uskrzydlone, nagie putta, przepasane tkaninami. Zwieńczenie o lekko wklęsłych bokach zakończone gzymsem w formie łuku nadwieszonego. W partii fryzu kartusz ujęty wolutami, z lambrekinem u dołu z muszlą palmetową u góry. W zwieńczeniu gołębica Ducha Świętego na tle obłoków i promienistej glorii. Dekorację ornamentalną tworzą kratki regencyjne, kampanule i muszle palmetowe. W części środkowej obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Śnieżnej w drewnianej, złoconej sukience z koronami na głowie. Obraz z profilowanej ramie, złoconej i srebrzonej, ujętej po bokach zwisami z liści i kwiatów. Ponad obrazem rozłożysta muszla palmetowa. Po bokach nastawy dwie niezidentyfikowane postacie mężczyzn, całopostaciowe, w długich sukniach, z płaszczami zarzuconymi na ramiona, jedna z otwartą księgą w prawej dłoni, druga z rękoma złożonymi w geście modlitwy. Polichromia imitująca marmoryzację w odcieniach jasnych brązów, czerwieni i zieleni, figury o naturalnych karnacjach, złocenia szat figur i ornamentów, srebrzenia drobnych detali ornamentalnych.
ołtarz

Ołtarz boczny Matki Bożej Śnieżnej

Zdjęcie nr 1: Na tle promienistej, złoconej glorii, złożonej z promieni o różnej długości, ukazane Oko Opatrzności Bożej w otoku z ciemnoniebieskich obłoków.
rzeźba

Oko Opatrzności

Zdjęcie nr 1:
obraz

Członkowie bractwa św. Zofii klęczący przed Okiem Opatrzności

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Opatrzności Bożej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/opatrznosci-bozej

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności