Ołtarz boczny Matki Boskiej Częstochowskiej

Dzieje zabytku

Gloria w zwieńczeniu została dodana między 1972 a 1980 rokiem. Przynajmniej do 1980 roku rzeźby świętych w zwieńczeniu znajdowały się w przeciwległym ołtarzu, a struktura była polichromowana na kolor jasnozielony.

Opis

Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednoosiowy, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem. Nastawa umieszczona jest na skrzyniowej mensie, której antepedium dekoruje ciemnoróżowa tkanina zdobiona wzorem zwiniętej wici roślinnej. Cokół jest wypełniony w centrum prostokątną płyciną, a na osiach zewnętrznych plakietami ornamentalnymi utworzonymi z motywów roślinnych z dziecięcymi główkami. Nastawa flankowana ustawionymi na wysuniętych partiach cokołu kolumnami dźwigającymi fragmenty pełnego belkowania, które podtrzymują partie urwanego przyczółka. W polu centralnym nisza w kształcie stojącego prostokąta z uskokiem, ponad którym gzyms i łuk półokrągły. W niszy umieszczono ujęty złoconą, ażurową ramą obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. Powyżej obrazu, w łuku, plakieta dekoracyjna. Druga kondygnacja w kształcie leżącego prostokąta z uszakami jest zwieńczona trzema postumentami, z których wszystkie dźwigają fragmenty gzymsu podtrzymującego cokoły. Na zewnętrznych ustawiono postacie niezidentyfikowanych świętych. Kondygnację ujmują uszaki utworzone z suchej wici akantowej, pole wypełnia owalny obraz z popiersiem błogosławiącego Jezusa. Nastawę wieńczy umieszczony na ścianie monogram maryjny ujęty w kształt kropi i umieszczony na tle glorii promienistej.
Struktura polichromowana na kolor ciemnobrązowy ze złoconymi kolumnami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką oraz detalami architektonicznymi.

Zarys problematyki artystycznej

Późnobarokowy ołtarz w kościele w Trzebuni wykorzystuje wyraźnie rozwiązania sztuki swego czasu. Sporządzono strukturę wykształconą w epoce nowożytnej, konstruując nastawę dwukondygnacyjną z obrazem w polu środkowym pierwszej kondygnacji i mniejszym obrazem powyżej; ołtarz flankują kolumny. Struktura jest płaska, ale za to ozdobna – wyrafinowany kształt podkreślono umiejętnie ażurami, mniejsze pola wypełnione zostały złoconymi plakietami ornamentalnymi i profilami wzmagającymi efekt smukłości oraz nadającymi ciemnej w kolorze strukturze lekkości. W polu głównym ołtarza znajduje się obraz będący kopią obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Ikona ma szczególne znaczenie dla parafii – co roku od około 200 lat z miejscowości rusza piesza pielgrzymka na Jasną Górę.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Późnobarokowy ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej przeszedł szereg przemian. W przeciągu ostatniego półwiecza uzupełniono zwieńczenie w formie glorii promienistej otaczającej monogram maryjny, zmieniono kolor polichromii struktury oraz zamieniono rzeźby świętych umieszczone w drugiej kondygnacji z rzeźbami z przeciwległego ołtarza bocznego.

Bibliografia