Najświętsze Serce Jezusa
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym zawiera całopostaciowy wizerunek Jezusa w typie Najświętszego Serca Jezusa. Ukazaną na wprost, w postawie stojącej sylwetkę charakteryzuje kontrapost. Zwrócona w trzech czwartych w lewo głowa jest lekko przechylona. Pociągłą twarz Jezusa cechują wyraziste rysy młodego mężczyzny z wydatnym nosem, dużymi oczami i krótkim zarostem. Długie, brązowe włosy opadają na plecy. Jezus ubrany jest w białą suknię oraz nałożony na lewe ramię i przerzucony przez lewą rękę ciemnoniebieski płaszcz obszyty szerokim, złotym galonem. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na widoczne na piersiach gorejące serce ujęte wiązkami promieni. Na dłoniach i bosych stopach widoczne są rany po gwoździach. Wokół głowy widnieje promienisty nimb krzyżowy. Stojący na skale Jezus ukazany jest na tle górzystego krajobrazu z parą drzew po lewej stronie kompozycji i zawiłą rzeką w głębi oraz błękitnym, pokrytym obłokami niebem. Kolorystykę obrazu charakteryzują intensywne, nasycone odcienie. Modelunek budowany jest łagodnym walorem i miękkością konturu plam barwnych. Obraz jest ujęty profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 2: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym zawiera całopostaciowy wizerunek Jezusa w typie Najświętszego Serca Jezusa. Ukazaną na wprost, w postawie stojącej sylwetkę charakteryzuje kontrapost. Zwrócona w trzech czwartych w lewo głowa jest lekko przechylona. Pociągłą twarz Jezusa cechują wyraziste rysy młodego mężczyzny z wydatnym nosem, dużymi oczami i krótkim zarostem. Długie, brązowe włosy opadają na plecy. Jezus ubrany jest w białą suknię oraz nałożony na lewe ramię i przerzucony przez lewą rękę ciemnoniebieski płaszcz obszyty szerokim, złotym galonem. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na widoczne na piersiach gorejące serce ujęte wiązkami promieni. Na dłoniach i bosych stopach widoczne są rany po gwoździach. Wokół głowy widnieje promienisty nimb krzyżowy. Stojący na skale Jezus ukazany jest na tle górzystego krajobrazu z parą drzew po lewej stronie kompozycji i zawiłą rzeką w głębi oraz błękitnym, pokrytym obłokami niebem. Kolorystykę obrazu charakteryzują intensywne, nasycone odcienie. Modelunek budowany jest łagodnym walorem i miękkością konturu plam barwnych. Obraz jest ujęty profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 3: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym zawiera całopostaciowy wizerunek Jezusa w typie Najświętszego Serca Jezusa. Ukazaną na wprost, w postawie stojącej sylwetkę charakteryzuje kontrapost. Zwrócona w trzech czwartych w lewo głowa jest lekko przechylona. Pociągłą twarz Jezusa cechują wyraziste rysy młodego mężczyzny z wydatnym nosem, dużymi oczami i krótkim zarostem. Długie, brązowe włosy opadają na plecy. Jezus ubrany jest w białą suknię oraz nałożony na lewe ramię i przerzucony przez lewą rękę ciemnoniebieski płaszcz obszyty szerokim, złotym galonem. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na widoczne na piersiach gorejące serce ujęte wiązkami promieni. Na dłoniach i bosych stopach widoczne są rany po gwoździach. Wokół głowy widnieje promienisty nimb krzyżowy. Stojący na skale Jezus ukazany jest na tle górzystego krajobrazu z parą drzew po lewej stronie kompozycji i zawiłą rzeką w głębi oraz błękitnym, pokrytym obłokami niebem. Kolorystykę obrazu charakteryzują intensywne, nasycone odcienie. Modelunek budowany jest łagodnym walorem i miękkością konturu plam barwnych. Obraz jest ujęty profilowaną, złoconą ramą.

Najświętsze Serce Jezusa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Małgorzaty i św. Katarzyny
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny Najświętszego Serca Jezusa
Identyfikator
DZIELO/13985
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – około 240 cm
Szerokość bez ramy – 121 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Domena Publiczna

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym zawiera całopostaciowy wizerunek Jezusa w typie Najświętszego Serca Jezusa. Ukazaną na wprost, w postawie stojącej sylwetkę charakteryzuje kontrapost. Zwrócona w trzech czwartych w lewo głowa jest lekko przechylona. Pociągłą twarz Jezusa cechują wyraziste rysy młodego mężczyzny z wydatnym nosem, dużymi oczami i krótkim zarostem. Długie, brązowe włosy opadają na plecy. Jezus ubrany jest w białą suknię oraz nałożony na lewe ramię i przerzucony przez lewą rękę ciemnoniebieski płaszcz obszyty szerokim, złotym galonem. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na widoczne na piersiach gorejące serce ujęte wiązkami promieni. Na dłoniach i bosych stopach widoczne są rany po gwoździach. Wokół głowy widnieje promienisty nimb krzyżowy. Stojący na skale Jezus ukazany jest na tle górzystego krajobrazu z parą drzew po lewej stronie kompozycji i zawiłą rzeką w głębi oraz błękitnym, pokrytym obłokami niebem.
Kolorystykę obrazu charakteryzują intensywne, nasycone odcienie. Modelunek budowany jest łagodnym walorem i miękkością konturu plam barwnych.
Obraz jest ujęty profilowaną, złoconą ramą.

Zarys problematyki artystycznej

Kult Najświętszego Serca Jezusa wiąże się ściśle z Drugą Osobą Trójcy Świętej, Synem Bożym, który posiadał ciało ludzkie. Tradycja oddawania czci Sercu Jezusowemu sięga późnego średniowiecza i łączyła się wówczas z kultem ran jego umęczonego ciała (nabożeństwo do Pięciu Ran), jaki rozwijał się od II wieku. Święty Bernard z Clairvaux jako pierwszy w dziejach Kościoła wykazał, że rana w boku Jezusa to równocześnie jego okaleczone serce. Odrębny kult Serca Jezusa, aż do schyłku XVI wieku, praktykowany był jedynie w środowiskach klasztornych i wiązał się głównie z prywatnymi objawieniami. Upowszechnił się dopiero w okresie kontrreformacji, od początku XVII wieku, a jego propagatorami byli głównie jezuici. Przez długi czas nie był on jednak aprobowany przez Stolicę Apostolską, zatwierdzony został dopiero w 1765 roku przez papieża Klemensa XIII. Najstarsze zachowane, piętnastowieczne przedstawienia Serca Jezusa ukazują je w kontekście Pięciu Ran lub narzędzi męki (arma Christi). Tego typu wizerunki zawierały mniej, bądź bardziej realistyczne ujęcia ranionych części ciała, w tym przebitego serca. Z tej tradycji wykształcił się upowszechniony w XVII wieku typ ikonograficzny ograniczony do serca czterokrotnie ranionego z utkwionymi w nim gwoźdźmi i grotem włóczni, oplecionego koroną cierniową. Na podstawie owych wzorców powstał wizerunek Najświętszego Serca Jezusa sporządzony po objawieniach św. Małgorzaty Marii Alacoque i wystawiony do publicznej adoracji w 1685 roku. Ukazane na nim serce wieńczył krzyż i naznaczała pozioma rana po włóczni z kroplami broczącej krwi, otoczona trzema mniejszymi z wetkniętymi weń gwoźdźmi. Całość ujmowały wiązki płomieni oraz wieniec cierniowej korony. Wspomniane wizerunki rozprzestrzeniały się w klasztorach Nawiedzenia NMP w formie większych przedstawień przeznaczonych do kultu publicznego wśród sióstr oraz małych obrazków służących dewocji prywatnej. Zjawisko szerzenia kultu Najświętszego Serca Jezusa oraz upowszechniania jego wizerunków przez wizytki odbywało się bez oficjalnej zgody papiestwa. Przybrało na sile zwłaszcza podczas epidemii dżumy w 1720 roku w Marsylii, podczas której miejscowe siostry Nawiedzenia NMP zaczęły rozpowszechniać wśród mieszkańców wizerunki Najświętszego Serca Jezusa, jako rodzaj uznanych za niezwykle skuteczne, apotropeionów (znaki, symbole odwracające zło, nieszczęście). Powstające w XVIII wieku wizerunki przejawiały tendencje naturalistyczne, zgodne z obowiązującą wówczas w sztukach wizualnych tendencją oddawania rzeczywistości możliwie najbardziej realistycznie. Efektem tego było akcentowanie cech anatomicznych, czemu pomocne były ilustrowane atlasy medyczne. W XVIII wieku kult samodzielnych wizerunków Serca Jezusa spotkał się z krytyką, iż zamiast samego Chrystusa oddawana jest cześć jedynie fragmentowi ciała. W 1765 roku Pompeo Battoni wykonał półpostaciowy wizerunek Jezusa podkreślający jego cielesność poprzez trzymane na dłoni gorejące serce. Motyw ten został zaczerpnięty z wcześniejszych przedstawień Jezusa z sercem w dłoni ukazującego się np. św. Katarzynie Sieneńskiej. Dodatkowo ikonografia wizerunków Battoniego opiera się na tradycji wyobrażenia Serca Jezusowego według wizji św. Małgorzaty Alacoque. Obraz został umieszczony w rzymskim kościele Il Gesù w uroczystość Najświętszego Serca Jezusa w czerwcu 1767 roku. W tym samym czasie Battoni namalował drugą wersję tego tematu, o podobnej kompozycji, jednak gorejące, oplecione cieniową koroną i zwieńczone krzyżem serce ukazane jest pośrodku klatki piersiowej, na tle szat Jezusa, który lewą dłoń wspiera na piersiach, prawą wskazuje na jaśniejące serce. Wspomniane wizerunki Battoniego szybko zdobyły niezwykłą popularność i zaczęto je na szeroką skalę reprodukować. Stanowiły także inspirację dla innych malarskich wersji motywu ikonograficznego szeroko upowszechnionego w dziewiętnastowiecznej pobożności. Obraz w ołtarzu bocznym w kościele parafialnym w Kętach stanowi jeden z przykładów tego zjawiska, które w drugiej połowie XIX stulecia ewoluowało także w wersji całopostaciowych wizerunków Najświętszego Serca Jezusa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Klekot Ewa, Najświętsze Serce Jezusowe, sceny z życia symbolu, „Polska Sztuka Ludowa - Konteksty", t. 51, z. 3-4, 1997, s. 55-66.

Streszczenie

Znajdujący się w ołtarzu bocznym w kościele parafialnym w Kętach obraz Najświętszego Serca Jezusa stanowi przykład dziewiętnastowiecznej wersji tematu ikonograficznego, który w tej formie ukształtował się w sztuce włoskiej XVIII wieku.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Kałamajska-Liszcz Katarzyna, Szczerbiński Sławomir, Karta Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, 1988 rok.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona jest na ścianie, z wejściem w zaplecku. Kosz ambony, na rzucie owalu, artykułują cztery pilastry osadzone na obiegającym jego podstawę cokole, wspierające wyłamujący się ponad nimi gzyms wieńczący. Podwieszenie kosza jest w formie czterech wolutowych kabłąków spiętych spłaszczonym pierścieniem. Zaplecek jest w formie prostokątnej płyciny ujętej parą pilastrów wspierających wyłamujące się ponad nimi belkowanie z wydatnym gzymsem. Zwieńczenie ma formę półkolistego przyczółka. Pola kosza ambony wypełniają płaskorzeźbione przedstawienia trzech świętych Janów. W środkowym znajduje się św. Jan Kanty siedzący przy pulpicie z otwartą księgą, poniżej znajduje się kartusz herbowy, o krawędziach zdobionych ornamentyką akantową, z napisem: „Et lex / clementia / in linqua / eius”, natomiast w medalionie powyżej jest zamknięta księga z siedmioma pieczęciami. Po lewej znajduje się św. Jan Ewangelista, poniżej na kartuszu napis: „Quia verum est testimo/nium eius”, w medalionie zaś klatka. Po prawej jest przedstawienie św. Jana Chrzciciela z kartuszem z napisem: „Et enim / manus Domini / errat /cum / suo” oraz medalionem ze znakiem ręki trzymającej trąbę. Pilastry zdobią motywy kampanulli oraz uskrzydlonych główek anielskich, z których niektóre są na tle konch. Tuż pod gzymsem wieńczącym podwieszona jest girlanda kwiatowa. Belkowanie zaplecka ambony wsparte jest dodatkowo na wolutowych wspornikach, trzony pilastrów zdobią kampanulle. Po środku płyciny zaplecka, nad wejściem znajduje się ujęty akantem kartusz herbowy z napisem: „Docebit vos omnia”. Zwieńczenie ambony zdobią figurki dwóch par aniołków, z czego jedna usytuowana jest na krawędziach przyczółka, druga wypełnia pole tympanonu. Ukazane naprzeciw siebie w pozycjach półleżących, o przeplatających się nogach obuczącz podtrzymują otwartą księgę z napisem: „EVANGELIUM IESU CHRISTI”. Szczyt zwieńczenia jest w formie promienistej glorii z gołębicą Ducha Świętego po środku. Struktura ambony jest pomalowana na biało, podobnie, jak odsłonięte partie ciał aniołków. Detal architektoniczny, ornamnetyka, szaty i skrzydła są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony wewnętrznej klatki schodowej usytuowanej w murze kościoła. Kosz jest na planie ośmioboku z cokołem i podwieszeniem w formie stylizowanego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Po lewej stronie przylega do niego ganek na rzucie czworoboku. Naroża kosza i ganku ujęte są kolumienkami, których trzony w dolnej partii zdobią liście akantu i rozetki, wyżej obiega je para pierścieni, pomiędzy którymi naprzemiennie są kaboszony i rozetki, natomiast górna część jest kanelurowana. Na kompozytowych kapitelach wsparte jest belkowanie parapetu. Zaplecek ambony ujmuje para osadzonych na cokołach kolumienek w dolnej partii zdobionych motywem floralnym, w górnej kanelurowaniem, wpierających wyłamujące się ponad nimi, przerwane belkowanie. Baldachim jest na rzucie ośmioboku. Jego krawędź obiega wyłamujące się na narożach belkowanie. Zwieńczenie ma formę osadzonego na niewysokim cokole stożka o lekko wklęsłych ściankach, nakrytego wklęsło-wypukłym hełmem na rzucie ośmioboku, na którym osadzony jest złocony krzyż o trójlistnych zakończeniach ramion oraz z kręgiem obłoków i wiązkami promieni na ich przecięciu. Płyciny podwieszenia kosza zdobią liście akantu. Na cokole kosza i ganku są girlandy z kwiatami róż, natomiast na fryzie akantowa wić. Ścianki ganku artykułują prostokątne płyciny natomiast kosza – w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujęte są profilowaną, złoconą ramą i wypełnione dekoracyjnym motywem wazonu z kompozycją liści akantu o symetrycznym układzie. W polu zaplecka znajduje się płycina w kształcie stojącego prostokąta zamknięta półkolistym łukiem nadwieszonym z górnymi narożnikami zaakcentowanymi przez wklęsłe łuki odcinkowe. Ujęta jest profilowaną, złoconą ramą. Wypełnia ją motyw dekoracyjny złożony z ukazanych na tle krzyżującego się kwiatu lilii i gałązki palmowej, skrzyżowanych kotwicy i krzyża, z sercem gorejącym pośrodku, dodatkowo u dołu kompozycji jest para kwiatów róży, a u góry wstążka. W podniebiu baldachimu znajduje się gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Dolną krawędź baldachimu obiega motyw lambrekinu, belkowanie zdobi ornament kostkowy i wole oczy. Dekorację cokołu zwieńczenia stanowią motywy akantowe, artykułujące naroża akantowe woluty oraz wazony. Natomiast górną część zwieńczenia i hełm zdobią akantowe liście. Struktura ambony utrzymana jest w bieli, czerwieni, błękicie i jasnym różu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, umieszczona jest na filarze, z wejściem od prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą w formie wydzielonych kolumienkami, ażurowych płycin zdobionych w narożu ornamentyką roślinną. Wsparty na ośmiobocznym filarze kosz jest na rzucie ośmioboku. Wydzielone kolumienkami ścianki wypełniają prostokątne płyciny zamknięte łukiem w kształcie rybiego pęcherza, z rzeźbionymi figurami czterech ewangelistów stojących na niewielkich konsolkach. Profilowany parapet ambony zdobi motyw rozetek. Na zaplecku ambony zawieszony jest zegar w drewnianej obudowie. Baldachim na rzucie ośmioboku o krawędziach ujętych fryzem arkadkowym oraz niewielkimi sterczynkami. Zwieńczenie w formie ażurowego pinakla z figurą Jezusa wewnątrz. Struktura ambony pokryta jest ciemnobrązową bejcą, zaś figura utrzymana w odcieniu naturalnego drewna.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Para całopostaciowych, pełnoplastycznych figur przedstawia stojące na niewielkich postumentach anioły zwrócone w trzech czwartych ku wnętrzu zwieńczenia retabulum. Pociągłe twarze o prostokątnym obrysie charakteryzują sumarycznie opracowane rysy z szeroko rozstawionymi, niewielkimi oczami, zarumienione policzki, czubki niewielkich nosów oraz podbródki. Długie, skręcone włosy opadają na plecy. Nagie sylwetki postaci częściowo okrywają złocone, mocno drapowane szaty; anioł po lewej stronie ma osłonięte lewe ramię, a anioł po prawej odkryte ramiona i tors. Na plecach znajdują się duże złocone i srebrzone opuszczone skrzydła. Anioł po lewej stronie retabulum lewą rękę wyciąga nieco do przodu, prawą opuszcza w dół, drugi, po prawej, obydwie ręce wyciąga przed siebie.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Para pełnoplastycznych, całopostaciowych figur przedstawia anioły przyklękające na przerwanym, wolutowym przyczółku zwieńczenia ołtarza. Ich zwrócone niemal w trzech czwartych, młodzieńcze sylwetki są lekko pochylone ku sobie. Owalne, szerokie twarze aniołów charakteryzują pełne, wyraziste, niemal identyczne rysy z dużymi oczami, długimi, prostymi nosami i lekko zarumienionymi policzkami. Ich falowane, brązowe, częściowo przesłaniające uszy włosy łagodnie opadają na plecy. Sylwetki aniołów, charakteryzujące się stosunkowo naturalistycznie opracowaną muskulaturą, okryte są rozwianymi, złoconymi szatami od pasa do kolan u anioła po prawej stronie i częściowo w partii bioder u anioła po lewej. Na plecach mają duże, złocone skrzydła. Anioł po lewej prawą rękę wspiera na piersiach, lewą wyciąga przed siebie, drugi obydwie składa na klatce piersiowej.
rzeźba
Anioł

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron Najświetsze Serce Jezusa

Zdjęcie nr 1: Fresk wkomponowany w arkadę zamkniętą półkoliście, w ścianie południowej prezbiterium, nad portalem do aneksu. Ukazuje siedzącą na tronie Matkę Boską z Dzieciątkiem na kolanach oraz klęczących i stojących przed nią od lewej proboszcza Józefa Krzemińskiego, rodzinę w stroju ludowym, Izabelę i Felicjana Szybalskich oraz chłopca z chorągwią w ręku.
polichromia ścienna

Adoracja Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron

Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron

Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym, ujęty w złoconą, profilowaną ramę. Kompozycja wielopostaciowa, dwustrefowa. W dolnej części obrazu przedstawiona grupa dwunastu apostołów skupionych wokół pustego grobu Marii, ukazanych na tle rozległego pejzażu z widocznymi w tle zabudowaniami oraz zamkiem. W górnej strefie ukazujące się w obłokach uskrzydlone główki anielskie. Grobowiec Marii kamienny, ustawiony na dwustopniowym podwyższeniu, ukazany skrócie perspektywicznym. Na pierwszym planie ustawieni częściowo tyłem św. Piotr ukazany jako starszy, siwy mężczyzna w granatowej szacie i brązowym płaszczu oraz św. Jan Ewangelista, który został przedstawiony jako młodzieniec o twarzy pozbawionej zarostu ubrany w obszerny, czerwony płaszcz. Nieco z lewej grupa kolejnych apostołów ze św. Pawłem w czerwonym płaszczu na czele. Postaci zwracają się w kierunku grobowca, zaglądając do jego wnętrza. Na dalszym planie kolejni uczniowie Chrystusa pochylający się nad grobowcem oraz wykonujący dynamiczne gesty, m.in. wskazujący na niebo. Wszyscy apostołowie, poza św. Janem Ewangelistą zostali ukazani jako brodaci, dojrzali mężczyźni o twarzach z widocznymi zmarszczkami. Kolorystka obrazu ciemna, ciepła z dominacją brązów i czerni.
obraz

Apostołowie u grobu Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym przedstawia scenę Chrztu Jezusa w Jordanie. Na pierwszym planie, po prawej stronie kompozycji znajduje się stojąca w lekkim kontrapoście postać Jezusa zwróconego nieznacznie w lewo. Jego postawę charakteryzuje lekko pochylona głowa z krótkim zarostem, o długich, falowanych włosach oraz skrzyżowane na piersiach ręce. Nagą sylwetkę osłania jedynie w partii bioder, sięgające połowy ud białe perizonium. Jezus stoi w płynącej środkiem kompozycji rzece. Po lewej stronie, na skalistym brzegu stoi zwrócony w trzech czwartych w prawo św. Jan Chrzciciel. Lekko pochyloną głowę charakteryzuje krótki ciemnobrązowy zarost i długie, opadające na plecy włosy. Nagą sylwetkę mężczyzny osłania w partii bioder perizonium wykonane ze skóry zwierzęcej. Prawą ręką podtrzymuje długą laskę w formie krzyża z banderolą z napisem: „Ecce Agnus Dei”, lewą, wyciągniętą nad głową Jezusa wylewa z małej, płaskiej miseczki wodę. Tło przedstawienia stanowi rozległy pejzaż z wzniesieniami, z widoczną na drugim planie murowaną zabudową oraz smukłymi drzewami palmowymi w głębi. Błękitne niebo zaczerwienione jest tuż nad linią horyzontu. Płaskorzeźbę ujmuje rzeźbiona na wzór retabulum ołtarzowego architektoniczna struktura. Podstawę tworzy wysoki cokół, ujęty parą kolumienek, którego pole wypełnia płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsło ściętych narożach. Na cokole osadzona jest część środkowa struktury, w formie prostokątnej arkady zamkniętej łukiem półkolistym, ujętej parą kolumienek oraz parą uszaków w postaci zamkniętych trójkątnie przypór. Struktura powyżej arkady przybiera formę frontonu budowli ze szczytem, jaki tworzy gzyms wieńczący w kształcie trójkątnego przyczółka, flankowany parą niewielkich pilastrów. Powyżej widoczna konstrukcja przypominająca pokryty dachówką dach pulpitowy. Zwieńczenie ma formę aediculi z arkadą z łukiem trójlistnym, ujętą parą kolumienek wspierających belkowanie z gzymsem w kształcie półkolistego łuku nadwieszonego. Dodatkowo po bokach aediculi znajduje się para przypór. Powyżej arkady w części środkowej przedstawiono płaskorzeźbione popiersie Boga Ojca. W arkadzie zwieńczenia jest figura anioła. Utrzymaną w odcieniach brązu strukturę zdobi złocona dekoracja ornamentalna w formie stylizowanych wici roślinnych i rozet.
płaskorzeźba

Chrzest Jezusa w Jordanie

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Najświętsze Serce Jezusa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/najswietsze-serce-jezusa-18

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności