Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym zawiera całopostaciowy wizerunek Jezusa w typie Najświętszego Serca Jezusa. Ukazaną na wprost, w postawie stojącej sylwetkę charakteryzuje kontrapost. Zwrócona w trzech czwartych w lewo głowa jest lekko przechylona. Pociągłą twarz Jezusa cechują wyraziste rysy młodego mężczyzny z wydatnym nosem, dużymi oczami i krótkim zarostem. Długie, brązowe włosy opadają na plecy. Jezus ubrany jest w białą suknię oraz nałożony na lewe ramię i przerzucony przez lewą rękę ciemnoniebieski płaszcz obszyty szerokim, złotym galonem. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na widoczne na piersiach gorejące serce ujęte wiązkami promieni. Na dłoniach i bosych stopach widoczne są rany po gwoździach. Wokół głowy widnieje promienisty nimb krzyżowy. Stojący na skale Jezus ukazany jest na tle górzystego krajobrazu z parą drzew po lewej stronie kompozycji i zawiłą rzeką w głębi oraz błękitnym, pokrytym obłokami niebem.
Kolorystykę obrazu charakteryzują intensywne, nasycone odcienie. Modelunek budowany jest łagodnym walorem i miękkością konturu plam barwnych.
Obraz jest ujęty profilowaną, złoconą ramą.
Kult Najświętszego Serca Jezusa wiąże się ściśle z Drugą Osobą Trójcy Świętej, Synem Bożym, który posiadał ciało ludzkie. Tradycja oddawania czci Sercu Jezusowemu sięga późnego średniowiecza i łączyła się wówczas z kultem ran jego umęczonego ciała (nabożeństwo do Pięciu Ran), jaki rozwijał się od II wieku. Święty Bernard z Clairvaux jako pierwszy w dziejach Kościoła wykazał, że rana w boku Jezusa to równocześnie jego okaleczone serce. Odrębny kult Serca Jezusa, aż do schyłku XVI wieku, praktykowany był jedynie w środowiskach klasztornych i wiązał się głównie z prywatnymi objawieniami. Upowszechnił się dopiero w okresie kontrreformacji, od początku XVII wieku, a jego propagatorami byli głównie jezuici. Przez długi czas nie był on jednak aprobowany przez Stolicę Apostolską, zatwierdzony został dopiero w 1765 roku przez papieża Klemensa XIII. Najstarsze zachowane, piętnastowieczne przedstawienia Serca Jezusa ukazują je w kontekście Pięciu Ran lub narzędzi męki (arma Christi). Tego typu wizerunki zawierały mniej, bądź bardziej realistyczne ujęcia ranionych części ciała, w tym przebitego serca. Z tej tradycji wykształcił się upowszechniony w XVII wieku typ ikonograficzny ograniczony do serca czterokrotnie ranionego z utkwionymi w nim gwoźdźmi i grotem włóczni, oplecionego koroną cierniową. Na podstawie owych wzorców powstał wizerunek Najświętszego Serca Jezusa sporządzony po objawieniach św. Małgorzaty Marii Alacoque i wystawiony do publicznej adoracji w 1685 roku. Ukazane na nim serce wieńczył krzyż i naznaczała pozioma rana po włóczni z kroplami broczącej krwi, otoczona trzema mniejszymi z wetkniętymi weń gwoźdźmi. Całość ujmowały wiązki płomieni oraz wieniec cierniowej korony. Wspomniane wizerunki rozprzestrzeniały się w klasztorach Nawiedzenia NMP w formie większych przedstawień przeznaczonych do kultu publicznego wśród sióstr oraz małych obrazków służących dewocji prywatnej. Zjawisko szerzenia kultu Najświętszego Serca Jezusa oraz upowszechniania jego wizerunków przez wizytki odbywało się bez oficjalnej zgody papiestwa. Przybrało na sile zwłaszcza podczas epidemii dżumy w 1720 roku w Marsylii, podczas której miejscowe siostry Nawiedzenia NMP zaczęły rozpowszechniać wśród mieszkańców wizerunki Najświętszego Serca Jezusa, jako rodzaj uznanych za niezwykle skuteczne, apotropeionów (znaki, symbole odwracające zło, nieszczęście). Powstające w XVIII wieku wizerunki przejawiały tendencje naturalistyczne, zgodne z obowiązującą wówczas w sztukach wizualnych tendencją oddawania rzeczywistości możliwie najbardziej realistycznie. Efektem tego było akcentowanie cech anatomicznych, czemu pomocne były ilustrowane atlasy medyczne. W XVIII wieku kult samodzielnych wizerunków Serca Jezusa spotkał się z krytyką, iż zamiast samego Chrystusa oddawana jest cześć jedynie fragmentowi ciała. W 1765 roku Pompeo Battoni wykonał półpostaciowy wizerunek Jezusa podkreślający jego cielesność poprzez trzymane na dłoni gorejące serce. Motyw ten został zaczerpnięty z wcześniejszych przedstawień Jezusa z sercem w dłoni ukazującego się np. św. Katarzynie Sieneńskiej. Dodatkowo ikonografia wizerunków Battoniego opiera się na tradycji wyobrażenia Serca Jezusowego według wizji św. Małgorzaty Alacoque. Obraz został umieszczony w rzymskim kościele Il Gesù w uroczystość Najświętszego Serca Jezusa w czerwcu 1767 roku. W tym samym czasie Battoni namalował drugą wersję tego tematu, o podobnej kompozycji, jednak gorejące, oplecione cieniową koroną i zwieńczone krzyżem serce ukazane jest pośrodku klatki piersiowej, na tle szat Jezusa, który lewą dłoń wspiera na piersiach, prawą wskazuje na jaśniejące serce. Wspomniane wizerunki Battoniego szybko zdobyły niezwykłą popularność i zaczęto je na szeroką skalę reprodukować. Stanowiły także inspirację dla innych malarskich wersji motywu ikonograficznego szeroko upowszechnionego w dziewiętnastowiecznej pobożności. Obraz w ołtarzu bocznym w kościele parafialnym w Kętach stanowi jeden z przykładów tego zjawiska, które w drugiej połowie XIX stulecia ewoluowało także w wersji całopostaciowych wizerunków Najświętszego Serca Jezusa.
Dobry.
Klekot Ewa, Najświętsze Serce Jezusowe, sceny z życia symbolu, „Polska Sztuka Ludowa - Konteksty", t. 51, z. 3-4, 1997, s. 55-66.
Znajdujący się w ołtarzu bocznym w kościele parafialnym w Kętach obraz Najświętszego Serca Jezusa stanowi przykład dziewiętnastowiecznej wersji tematu ikonograficznego, który w tej formie ukształtował się w sztuce włoskiej XVIII wieku.
Paulina Chełmecka, "Najświętsze Serce Jezusa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/najswietsze-serce-jezusa-18