Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Anny
Kościół
Św. Anny
Tagi
Matka Boska Niepokalanie Poczęta
Identyfikator
DZIELO/20531
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVII/XVIII wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 155 cm
Szerokość bez ramy – 92 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Okoliczności powstania dzieła nie są znane.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w profilowanej, złoconej ramie zwieńczonej rokokowym grzebieniem, ukazuje stojącą na półksiężycu Matkę Boską. Maria przedstawiona jest frontalnie, w lekkim kontrapoście, z prawą nogą nieznacznie wysuniętą do przodu, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy na wysokości piersi. Jej twarz zwrócona w prawo i ku dołowi jest owalna, nos długi, oczy lekko zmrużone, usta wąskie, pełne, włosy brązowe, kręcone, zaczesane do tyłu i opadające na ramiona. Ubrana jest w jasnobrązową suknię przepasaną na biodrach, niebieski, rozwiany płaszcz i ciemnobrązową chustę zarzuconą na plecy. Wokół jej rozświetlonej od tyłu głowy wieniec z gwiazd. Pod nogami Marii widoczna paszcza smoka. Tło ciemnobrązowe z widocznymi obłokami.

Zarys problematyki artystycznej

U genezy przedstawienia Matki Boskiej na księżycu i smoku leżą słowa z Objawień św. Jana Apostoła (Ap 12, 1): „I wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta w słońce obleczona, I księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu”. Księżyc pod jej stopami w egzegezie Apokalipsy był identyfikowany z św. Janem Chrzcicielem zapowiadającym przyjście Chrystusa. Był też symbolem zła, który depcze Maria, jako zimny, święcący odbitym blaskiem, zmienny, oznaczał nietrwałość, znikomość i przemijalność. Był też identyfikowany z symbolem tureckiego półksiężyca, szczególnie po zwycięstwie nad Turkami wojsk Ligi Chrześcijańskiej pod Lepanto w 1571 roku. Księżyc symbolizował również czystość i Niepokalane Poczęcie Marii. Z kolei wąż to znak szatana z Księgi Rodzaju. Według Apokalipsy św. Jana: „I został strącony wielki Smok, Wąż starodawny, który się zwie diabeł i szatan” (Ap 12, 9). Obraz w kościele św. Anny, nieznanego malarza, jest przykładem dzieła ukazującego Matkę Boską Niepokalanie Poczętą w typie ikonograficznym niezwykle popularnym w Europie i Polsce. W podobny sposób przedstawiono Marię na obrazach w kościołach w Klimkówce i w Jędrzejowie (początek XVIII w.).

Streszczenie

Obraz Matka Boska Niepokalanie Poczęta z przełomu XVII i XVIII wieku utrzymany jest w tradycyjnym typie ikonograficznym z Marią stojącą na księżycu i smoku pod nim, z rękami w geście modlitwy i wieńcem z 12 gwiazd. Źródłem literackim tego rodzaju wizerunków były słowa z Apokalipsy św. Jana.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 2: Kościoły i klasztory śródmieścia, z. 1", Warszawa 1971

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Matka Boska Niepokalanie Poczęta", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-niepokalanie-poczeta-8

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności