Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica w typie kielichowym na płaskiej podstawie na planie koła, osadzona na niewysokim, ośmiobocznym postumencie. Stopa niewielka, ujęta półwałkiem. Spłaszczony, puklowany nodus trzonu ujęty parą talerzyków. Czara półkulistą o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Stożkowata pokrywa zwieńczona sześcioma kabłąkami w formie spływów wolutowych, spiętymi ujętą dołem sterczynką zamkniętą kulą z krzyżem. Struktura kielicha chrzcielnicy utrzymana w kolorze kamienia, pokrywa polichromowana w kolorze niebieskim i turkusowym, zwieńczenie złocono-srebrzone.

Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Spytkowice
Miejscowość
Spytkowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Rabka
Parafia
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
kaplica boczna przy prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/06796
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku (?)
Technika i materiał
kamień, drewno; kucie, rycie; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Kamienna chrzcielnica odnotowana w inwentarzu kościoła w 1765 roku.

Opis

Chrzcielnica w typie kielichowym na płaskiej podstawie na planie koła, osadzona na niewysokim, ośmiobocznym postumencie. Stopa niewielka, ujęta półwałkiem. Spłaszczony, puklowany nodus trzonu ujęty parą talerzyków. Czara półkulistą o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Stożkowata pokrywa zwieńczona sześcioma kabłąkami w formie spływów wolutowych, spiętymi ujętą dołem sterczynką zamkniętą kulą z krzyżem. Struktura kielicha chrzcielnicy utrzymana w kolorze kamienia, pokrywa polichromowana w kolorze niebieskim i turkusowym, zwieńczenie złocono-srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Wykonana około połowy XVIII wieku chrzcielnica prezentuje typ kielichowy. Jej struktura stanowi przykład klasycznej dla XVIII wieku formy. Zarówno plastycznie modelowany kielich o zróżnicowanej budowie trzonu, który tworzą naprzemiennie wklęsłe i wypukłe elementy oraz półkulista, puklowana czara, jak i ażurowa, skomponowana z wiązki fantazyjnie wygiętych kabłąków pokrywa odnajdują szereg analogii w zastosowaniu powyższych elementów w plastyce tego okresu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Znajdująca się w kościele parafialnym w Spytkowicach chrzcielnica w typie kielichowym powstała około połowy XVIII wieku, stanowiąc pierwotny element wyposażenia świątyni. Jej struktura jest przykładem zastosowania typowych barokowych rozwiązań.

Inne dzieła z tego miejsca

SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z przedstawieniem św. Floriana
SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z przedstawieniem św. Antoniego
SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z przedstawieniem św. Franciszka
SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z przedstawieniem Marii
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z dostępem od zakrystii. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach, na cokole w formie wałka. U spodu podwieszony odwrócony, ścięty ostrosłup, o wklęsłych bokach, wydzielonych spływami wolutowymi dekorowanymi owocowymi festonami. Pola wypełnione ornamentem roślinnym. Całość zakończona szyszką w kształcie rozety z kulą. Ścianki kosza wydzielone pilastrami w formie wolut, spływających i ujmujących wypukłą cęgą ścięte naroża cokołu; trzony dekorowane owocowymi festonami oraz wstęgą przeplatającą się z ornamentem roślinnym. Podpory dźwigają parapet w formie gzymsu wyłamanego na ich osi. Na ściankach kwadratowe płyciny o wklęsłych narożach i dolnym boku, zwieńczone muszlą. W ich polach sztandary z trzema chwostami z płaskorzeźbioną dekoracją. Frontalny wypełniony wicią utworzoną ze strzępionych palmet i winnego grona; sztandar od strony prezbiterium z trzema obeliskami i podwieszonymi paludamentami w otoczeniu dekoracji roślinnej; sztandar od strony nawy z przedstawieniem trzech sztandarów oraz festonów z podwieszonej tkaniny. Zaplecek w formie wydłużonego, stojącego prostokąta ujętego lizenami zakończonymi konsolami, dźwigającymi baldachim. Konsole dekorowane akantem z podwieszonymi festonami z tkaniny. W polu zaplecka prostokątna płycina o wklęsłych narożach, w której znajdują się drzwiczki. Baldachim na planie kwadratu o ściętych narożach, w formie niepełnego belkowania, wyłamanego w narożach. Fryz z trzech stron dekorowany kartuszami flankowanymi przez kwiatowe festony, z podwieszonym lambrekinem. U spodu z kwadratową płyciną o wklęsłych narożach. Belkowanie stanowi podstawię dla czterech wolutowych kabłąków podtrzymujących płomienisty wazon, z podwieszoną u spodu szyszką. Na zakończeniach wolut w narożach cztery wazony. Struktura polichromowana w kolorze brązowym z czerwonymi oraz marmoryzowanymi w kolorze jasnozielonym detalami; ornamentyka i ramki złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba całopostaciowa, pełnoplastyczna, ustawiona na cokole w formie obłoku. Sylwetka Jezusa zwrócona na wprost, w wydatnym kontrapoście, z prawą nogą wspartą na leżącej na podstawie czaszce. Głowa Jezusa uniesiona, skierowana delikatnie w prawo. Twarz pociągła, o kwadratowym zarysie szczęki, o głęboko osadzonych oczach z drążonymi kącikami, zwróconych ku górze; prostym, długim nosie, rozchylonych ustach; okolona krótką kręconą brodą, układającą się w dwa pukle. Włosy długie, gęste, kręcone, układające się w wijące pasma, opadające na ramiona. Jezus w lewej ręce trzyma czerwony sztandar na drzewcu zakończonym krzyżem, prawą unosi wysoko w geście błogosławieństwa. Ciało o delikatnie zarysowanej muskulaturze z zaznaczonymi śladami męki. W partii bioder przepasany złoconym perizonium przewiązanym sznurem, sięgającym połowy uda i odsłaniającym lewe biodro; tkanina drapowana w grube fałdy, marszczona, z wywiniętym brzegiem. Na ramiona narzucony czerwony płaszcz opadający na plecy, drapowany w proste fałdy, z zawiniętym brzegiem. Głowę ujmuje gloria promienista.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Chrzcielnica ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-50

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności