Chrystus Zmartwychwstały

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Identyfikator
DZIELO/25181
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza ćwierć XVI wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno lipowe, rzeźbione i polichromowane
Wymiary podstawowe
szerokość – 30 cm
wysokość – 84 cm
głębokość – 27 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana na początku XVI wieku z przeznaczeniem do noszenia w czasie procesji rezurekcyjnej oraz ustawiania na ołtarzu w okresie wielkanocnym. Proboszcz parafii w Zalasie księdz Józef Gal podarował ją do zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie.

Opis

Pełnoplastyczna rzeźba ukazuje frontalnie w całej postaci zmartwychwstałego Chrystusa stojącego w kontrapoście na niewielkim wzgórku. Jego prawa noga jest nieco wysunięta i zgięta w kolanie. Zmartwychwstały unosi w geście zwycięstwa prawą rękę zgiętą w łokciu, lewą zaś uniesioną na wysokość piersi trzyma proporzec. Zbawiciel ma nieproporcjonalnie duże dłonie. Na rękach, stopach i boku widać ślady po męce. Chrystus ma mocno pociągłą twarz okoloną, krótkim, brązowym zarostem i brązowe włosy spływające na plecy. Jego twarz o jasnej karnacji charakteryzuje wysokie czoło, prosty nos i wydatne usta oraz szeroko otwarte ciemne oczy o spojrzeniu skierowanym przed siebie. Jezus ubrany jest w spięty pod szyją czerwony płaszcz podbity ciemną zielenią grynszpanową sięgający łydek z prawą połą podwiniętą przy lewym boku. Płaszcz odsłania mocno taliowany nagi tors z widocznym przebitym prawym bokiem.

Zarys problematyki artystycznej

Zmartwychwstały Chrystus z Zalasu stanowi typowy przykład późnogotyckiej plastyki z początku XVI wieku. Wiele tego rodzaju rzeźb wielkanocnych zachowało się na terenie Małopolski, gdyż obok krucyfiksów stanowiły niezbędny element wyposażenia każdego kościoła (np. figury z Mikluszowic, Rajbrotu, Mogilan, Czarnego Potoku, Jawornika, Raciechowic). Charakterystyczne "blaszane" układanie draperii płaszcza oraz mocne taliowanie torsu Zbawiciela, jak również fałda "łyżkowa" pod prawą ręką Jezusa, będąca pochodną fałd w typie "małżowiny usznej", wprowadzonej do sztuki małopolskiej przez Wita Stwosza, świadczą o mocnym wpływie tradycji stwoszowskiej w rzeźbie małopolskiej. Wymienione cechy pozwalają figurę Zmartwychwstałego datować na pierwszą połowę XVI wieku. Nieproporcjonalnie duże dłonie, jak również schematyzacja twarzy Zbawiciela i mało poprawne kształtowanie anatomii ciała i draperii płaszcza, świadczą, że twórcą przedstawienia był lokalny snycerz korzystający z późnośredniowiecznych wzorów powstałych w nurcie norymbersko-krakowskim.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry. Brakuje proporca.

Literatura

T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 126-128;
A.J. Nowobilski, Powstanie. Zbiory. Działalność. Muzeum Archidiecezjalne Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie, Kraków 2011, s. 70, il. 32.

Streszczenie

Zmartwychwstały Chrystus z Zalasu jest typowym zabytkiem późnogotyckiej plastyki z początku XVI wieku z terenów Małopolski. Rzeźba stanowi ciekawy przykład oddziaływania nurtu norymbersko-stwoszowskiego na lokalne warsztaty snycerskie działające w początkach XVI wieku.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Chrystus Zmartwychwstały", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrystus-zmartwychwstaly-31

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności