Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Obraz z przedstawieniem Świętej Rodziny powstał w początkach XX wieku jako zasuwa bocznego ołtarza Matki Boskiej Różańcowej.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji ukazano siedzącą na kamiennej ławie Matkę Boską z Dzieciątkiem i św. Józefa. Maria ujęta została w trzech czwartych w prawo. Obiema rękami podtrzymuje stojącego na jej kolanach małego Jezusa. Ma owalną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach, wydatny nos i usta. Brązowe włosy Madonny częściowo przykrywa przeźroczysta chusta opadająca na jej ramiona. Maria ubrana jest w bladoczerwoną suknię przewiązaną w pasie i ciemnoniebieski płaszcz okrywający jej nogi. Spod niego widać fragment lewej stopy. Stojące Dzieciątko ujęte zostało nieznacznie w trzech czwartych w prawo. Jezus ma rozłożone ręce. Jego owalną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach charakteryzuje drobny nos i usta. Głowę okalają krótkie, jasne włosy odsłaniające fragment prawego ucha. Dzieciątko ubrane jest w białą tunikę sięgającą bosych stóp. Jego głowę otacza delikatny świetlisty nimb. Siedzący obok św. Józef przedstawiony został w trzech czwartych w lewo. Lekko nachylony w stronę Dzieciątka obie dłonie ma splecione i oparte na prawym kolanie, nieznacznie podnosząc głowę. Jego pociągłą twarz o wydatnym nosie i ustach okala ciemna broda i włosy spływające na ramiona. Ubrany jest w turkusową tunikę i brązowy płaszcz przerzucony przez prawe ramię i osłaniający nogi. Spod płaszcza widoczny jest fragment jego bosej stopy. Nad głową Marii i św. Józefa widoczne są delikatne nimby talerzowe. Ponad święta Rodziną na tle nieba przykrytego jasnymi obłokami widać parę uskrzydlonych główek anielskich. W tle dostrzegalna jest niewielką sekwencja pejzażowa.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz Świętej Rodziny w Przeciszowie wpisuje się w szereg przedstawień o tym temacie bardzom popularnych w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Szczególnie tego rodzaju przedstawienia były rozpropagowane przez oleodruki oraz druki dewocyjne, które za zadanie miały ukazywać zacisze domu w Nazarecie, co można zaobserwować np. w pracy F.S. Hattlera "Dom Serca Jezusowego. Czytania nabożne dla wszystkich stanów z 122 ilustracyami i ośmiu obrazkami kolorowymi", wydanej w 1905 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

F.S. Hattler, Dom Serca Jezusowego. Czytania nabożne dla wszystkich stanów z 122 ilustracyami i ośmiu obrazkami kolorowymi", Mikołów-Warszawa 1905, il. s. 120;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 492;
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016, s. 1094.