Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Obraz św. Walentego w kościele w Bulowicach stanowi odzwierciedlenie dużego kultu, jakim w XVIII i XIX wieku cieszył się w Małopolsce św. Walenty.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji na błękitnym tle przedstawiono ołtarz przed którym stoi św. Walenty. Święty został ujęty w trzech czwartych w lewo. Prawą ręką błogosławi zebranych, lewą zaś przykłada do piersi. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy z wysokim czołem i brązowymi włosami oraz krótką brodą. Ma prosty nos i wydatne usta. Jego spojrzenie skierowane jest ku górze. Głowę Walentego otacza świetlisty nimb. Święty ubrany jest w białą albę podbitą czerwienią przy rękawach i u spodu, czerwony ornat obszyty złotym galonem z bladoniebieską kolumną na przedzie i czerwony manipularz na lewym przedramieniu. Ponad głową świętego z lewej strony widać parę uskrzydlonych aniołków na obłoku. Za świętym widoczny jest ołtarz nakryty białym obrusem, na którym stoi krucyfiks z Pasyjką pomiędzy dwoma palącymi się w świecznikach świecami, kielich oraz otwarty mszał. Przed Walentym na stopniu klęczy widoczna na pierwszym planie młoda kobieta ujęta w trzech czwartych w prawo. Przed sobą trzyma modlitewnie złożone ręce. Kobieta ma owalna twarz o jasnej karnacji i delikatnych rysach. Jej głowę otaczają ufryzowane jasnobrązowe włosy. Ubrana jest w białą, mocno wydekoltowaną suknię taliowaną w pasie oraz niebieski płaszcz obszyty w miejscu kołnierza białym kożuszkiem. Za nią widoczny jest stojący starszy mężczyzna ujęty w trzech czwartych w prawo. Ma pociągłą twarz z długą siwe brodą, wydatny nos i usta. Jego spojrzenie skierowane jest w stronę świętego. Na głowie ma biały turban. Ubrany jest w czerwony żupan przewiązaną ochrową szarfą oraz niebiesko-zielony płaszcz z gronostajowym kołnierzem. Za nim w profilu widoczny jest młody mężczyzna zwrócony w prawo o ciemnej karnacji i w brązowym stroju.

Zarys problematyki artystycznej

Powstawanie przedstawień ze św. Walentym jest związane z popularnością jego kultu. Najczęściej święty jest ukazywany we wnętrzu kościoła w chwili, kiedy uzdrawia chłopca z epilepsji, co przedstawiono np. na obrazie z połowy XIX wieku w ołtarzu bocznym w kościele paulinów na krakowskiej Skałce. Podobną kompozycję co w Bulowicach można znaleźć na obrazie z połowy XIX wieku w feretronie w Jawiszowicach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku XXI wieku.

Literatura

L. Schütz, Valentin von Rom [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 8, Ikonographie der Helligen. Melitius bis Zweiundvierzig Martyrer. Register, Hrgs. W. Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 530-531.

Streszczenie

Obraz św. Walentego w kościele w Bulowicach z połowy XIX wieku stanowi odzwierciedlenie dużego kultu jakim w XVIII i XIX wieku cieszył się w Małopolsce św. Walenty.