Św. Mikołaj

Dzieje zabytku

Obraz powstał w XIX wieku. Obecnie znajduje się na zasuwie ołtarza bocznego północnego.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający św. Mikołaja. Święty został ukazany frontalnie, całopostaciowo w centrum kompozycji. W lewej ręce trzyma księgę, na której ustawione są trzy złote kule; prawą ręką czyni gest błogosławieństwa. Święty Mikołaj ma szeroką twarz, okoloną siwą, średniej długości brodą, nos długi i wąski, oczy małe, skierowane w dal. Włosy długie, siwe, z przedziałkiem pośrodku, opadające lokami na plecy. Ubrany jest w szaty biskupie: białą albę, złoty ornat, palice na bokach i omoforion, wokół głowy ma kolisty nimb. Po lewej stronie znajduje się chłopiec w postawie stojącej, który trzyma w dłoniach złotą misę, a na niej kielich i dwa małe puchary. Ma owalną twarz z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, długi i szeroki nos, małe oczy oraz długie, falowane włosy opadające na plecy. Ubrany jest w zieloną tunikę do kolan z podwiniętymi szerokimi rękawami oraz czerwony, zwiewny płaszcz spięty małą broszą na prawym ramieniu. Po prawej stronie ukazano szaflik z trójką półnagich małych dzieci. Księga trzymana w rękach przez św. Mikołaja ma czerwoną obwolutę i jest spięta dwiema klamrami, na okładce znajduje się monogram IHS zwieńczony krzyżykiem, a poniżej gorejące serce. Całość została ukazana we wnętrzu architektonicznym, górną część obrazu pokrywa pochmurne niebo. Kolorystyka jasna i stonowana.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety nie jest znany autor obrazu św. Mikołaja. Niewątpliwie jednak nawiązuje on układem kompozycji do znajdującego się w pobliskim kościele św. Jana Kantego w Stryszowie obrazu św. Mikołaja z XVIII wieku. Twórca obrazu w kościele w Barwałdzie Dolnym zredukował swoje dzieło jedynie o postacie znajdujące się w zwieńczeniu, a w ich miejsce namalował pochmurne niebo. Od obrazu w Stryszowie różni go również suknia chłopca o bardziej stonowanej kolorystyce i kroju. Święty Mikołaj, biskup Miry, żył na przełomie III i IV wieku. Atrybuty ukazane na obrazie nawiązują do legend związanych z żywotem świętego biskupa. Trzy złote kule symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Trójka półnagich dzieci w szafliku nawiązuje do legendy o ocaleniu przez świętego biskupa trzech młodzieńców, a chłopiec z kielichem odnosi się do uwolnienia podczas uczty porwanego młodzieńca wywodzącego się z jednego ze szlachetnych rodów. Ten ostatni element został zwłaszcza podkreślony na obrazie stryszowskim poprzez namalowane na nogach chłopca oków.

Streszczenie

Obraz św. Mikołaja w kościele w Barwałdzie Dolnym powstał w XIX wieku i ukazuje świętego biskupa w tradycyjnym typie ikonograficznym z popularnymi atrybutami. Obraz kompozycyjnie nawiązuje do osiemnastowiecznego wizerunku tegoż świętego, który znajduje się w pobliskiej miejscowości, w kościele św. Jana Kantego w Stryszowie.

Bibliografia