Św. Józef z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
chrzanowski
Gmina
Babice
Miejscowość
Babice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Babice
Parafia
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
zwieńczenie ołtarza bocznego prawego Matki Boskiej Różańcowej
Identyfikator
DZIELO/00424
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku (?)
Technika i materiał
farba olejna, deska (?)
Wymiary podstawowe
szerokość – około 70 cm
wysokość – około 75 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Brak informacji źródłowych o obrazie. Najprawdopodobniej stanowi on pierwotną część wystroju ołtarza z 1778 roku.
Być może był odnowiony w 1929 roku podczas renowacji wszystkich ołtarzy przeprowadzonej przez firmę „Małek" z Krakowa, według projektu Jana Bukowskiego.

Opis

Obraz umieszczony w zwieńczeniu prawego ołtarza bocznego pw. Matki Boskiej Różańcowej. W złoconej, profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta o ściętych, dolnych narożach i lekko wklęsłych bokach, zamkniętego łukiem wklesło-wypukłym z uskokiem. Święty Józef ukazany frontalnie, w półpostaci, jako dojrzały mężczyzna z któtkimi, ciemnymi włosami, wąsami i brodą. Lewą ręką podtrzymuje od tyłu stojące Dzieciątko, prawą dotyka jego dłoni. Swoją głowę kieruje lekko ku dołowi, w stronę Chrystusa. Ubrany w prostą, ciemną szatę z długimi rękawami. Dzieciątko stoi bokiem na stole, ławie (?). Jego okrągłą, pucołowatą twarz z dużymi, okrągłymi oczami okalają jasne, lekko kręcone włosy. Wokół bioder ma pas białej, lekko przeźroczystej materii. W lewej dłoni trzyma kwiat lilii. Wokół głów obu postaci, delikatnie zaznaczone świetliste nimby. Tło ciemne, jednolite. Miękki modelunek światłocieniowy o łagodnych przejściach tonalnych. Kolorystyka ciepła.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz w zwieńczeniu ołtarza bocznego Matki Boskiej Różańcowej ukazuje reprezentacyjny wizerunek św. Józefa, oblubieńca Najświętszej Marii Panny (Mt 1, 16-19; Łk 1, 27) i ziemskiego opiekuna Jezusa (Łk 2, 51-52). W kontekście przedstawień ikonograficznych św. Józef ukazany jest w swej najpopularniejszej wersji – jako brodaty mężczyzna w sile wieku. Ów reprezentacyjny typ ikonograficzny przedstawień św. Józefa został spopularyzowany się w okresie nowożytnym, bazując na wizerunkach maryjnych, co miało podkreślić jego rolę jako pośrednika i orędownika pomiędzy wiernymi a Zbawicielem. Trzymana przez Józefa biała lilia symbolizuje zaprzeczenie biologicznego ojcostwa Jezusa, akcentując jego czystość.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Niezbyt dobry, liczne spękania oraz wyraźne ściemnienie warstwy malarskiej. Duże peknięcie przez środek obrazu, widoczne także w warstwie podobrazia.

Literatura

Kuczyńska Agnieszka, Cichoń Krzysztof, Józef Oblubieniec. W ikonografii, [w:] Encyklopedia katolicka, t. VIII, Lublin 2000, kol. 153-156.

Streszczenie

Reprezentacyjny wizerunek św. Józefa Oblubieńca wieńczące ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej stanowi przykład nowożytnego przedstawienia w reprezentacyjnej wersji ikonograficznej świętego, na której ukształtowanie wpłynęła ówczesna religijność.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Ikonografia i negatywy fotograficzne: Archiwum PSOZ w Katowicach, nr neg.: 3710.
Karta biała WUOZ z 1995 r.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Józef z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jozef-z-dzieciatkiem-27

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności