Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Cechy stylowe obrazu wskazują, iż został umieszczony w strukturze ołtarza w XIX wieku. Obraz wymieniony został w inwentarzu z 1928 roku jako przynależący do ołtarza bocznego dedykowanego Najświętszemu Sercu Jezusa.

Opis

Pole obrazowe o lekko wklęsłych bokach i podstawie oraz ściętych dolnych narożach, zamknięte półkolistym łukiem nadwieszonym, ujęte profilowaną, złoconą ramą, w środku przedstawienie św. Barbary. Świętą przedstawiono w ujęciu półpostaciowym, w trzech czwartych zwróconą w prawo z głową pochyloną w dół. Pociągłą twarz charakteryzują delikatne, młodzieńcze rysy. Święta ubrana w zieloną suknię z szerokimi, złotymi galonami przy dekolcie i mankietach oraz osłaniający plecy i ręce ciemnoczerwony płaszcz. Na głowie biała chusta i otwarta korona, wokół jasnożółty nimb. W prawej, wspartej na piersiach ręce Barbara trzyma gałązkę palmową i miecz, a lewą dłonią ujmuje stopę kielicha z promienistą hostią stojącego na zamkniętej księdze leżącej na kamiennym blacie. W głębi, po lewej stronie widoczna fragmentarycznie wieża i mur z blankami i smukłymi, półkoliście zamkniętymi oknami.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz o dziewiętnastowiecznych cechach stylowych przedstawia reprezentacyjny wizerunek św. Barbary z Nikomedii, żyjącej w III wieku. Wywodziła się ona z zamożnej, pogańskiej rodziny, jednak po zapoznaniu się z chrześcijaństwem postanowiła przyjąć chrzest, co wywołało gniew jej ojca. Święta ukazana jest jako adorująca emanującą blaskiem hostię unoszącą się nad stojącym na zamkniętej księdze kielichem eucharystycznym. Stanowi to odniesienie do Komunii Świętej udzielonej przez anioła Barbarze więzionej w wieży. Wierna przyjętej wierze poniosła śmierć przez ścięcie mieczem, o czym przypominają: narzędzie męki i gałązka palmowa – atrybut męczenników.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry, brak widocznych uszkodzeń struktury i warstwy malarskiej.

Literatura

1. Urszula Janicka-Krzywda, Patron, atrybut, symbol, Poznań 1993.

Streszczenie

Niewielki obraz św. Barbary stanowi przykład reprezentacyjnego wizerunku popularnej w tym regionie świętej. Ukazana została ona z typowymi dla jej ikonografii, licznymi atrybutami odnoszącymi się do historii jej życia i śmierci męczeńskiej.