Św. Barbara

Dzieje zabytku

Obraz został przeniesiony z kościoła farnego. Początkowo umieszczony był w osobnym ołtarzu, który rozebrano w 1965 roku.

Opis

Pole obrazowe w formie stojącego prostokąta, ujęte w złoconą profilowaną ramę. W centrum postać św. Barbary ukazana do kolan, frontalnie, z głową zwróconą w prawo i przechyloną do tyłu, ze wzrokiem skierowanym na kielich z hostią otoczoną glorią trzymany w prawej, uniesionej ręce; w lewej, opuszczonej, gałązka palmy. Twarz pociągła, pełna, o dużych, ciemnych oczach, prostym nosie i szerokich ustach. Na szyi ma sznur korali z zawieszonym krzyżem, w widocznym uchu kolczyk, we włosach ozdobną zapinkę. Święta jest ubrana w niebieską suknię z wywiniętym, białym kołnierzem spiętym broszką z łezką i przewiązaną zielono-złotym paskiem. Na ramiona narzucony ma żółty płaszcz. W prawym górnym rogu dwie uskrzydlone główki anielskie. Tło czarne, jednolite, źródło światła stanowi hostia, silny światłocień.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia św. Barbarę, która żyła na przełomie III i IV wieku i była córką bogatego poganina. Została zamknięta w wieży, lecz pomimo odcięcia od świata z własnej woli przyjęła wiarę chrześcijańską. Sąd skazał ją na chłostę; ostatecznie została ścięta w Nikomedii w 306 roku. Święta trzyma w dłoniach kielich z hostią nawiązujący do Komunii Świętej, którą otrzymała od Chrystusa po poddaniu jej torturom oraz liść palmowy, symbol męczeńskiej śmierci poniesionej według tradycji z rąk własnego ojca.
Stylistycznie przedstawienie św. Barbary odpowiada wiszącemu w tym samym wnętrzu wizerunkowi św. Marii Magdaleny. Bliski plan, sposób ukazania karnacji i fałdów szat przekonują, że autorem obu obrazów była ta sama osoba. Oba przedstawienia należą do większej grupy dzieł pochodzących z XVIII wieku, na których święci ujęci w półpostaci, w charakterystyczny sposób skręcając i odchylając głowę do tyłu oraz wznosząc wzrok, w uniesionej ręce, teatralnym gestem trzymają atrybut. Możliwe, że ta konwencja przedstawieniowa rozpowszechniła się dzięki dziełom osiemnastowiecznego malarza Łukasza Orłowskiego. Bardzo podobny do omawianego obraz z przedstawieniem św. Barbary jego pędzla jest przechowywany w klasztorze Paulinów na Skałce w Krakowie. Inne podobne dzieła znajdują się w klasztorze Benedyktynek w Staniątkach (św. Katarzyna Aleksandryjska) oraz w kościele w Pleszowie (św. Małgorzata).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Osiemnastowieczny obraz przedstawia św. Barbarę. Został przeniesiony z kościoła farnego. Początkowo umieszczony był w osobnym ołtarzu, który rozebrano w 1965 roku. Stylistycznie przedstawienie odpowiada wiszącemu w tym samym wnętrzu wizerunkowi św. Marii Magdaleny.

Bibliografia