Rzeźba anioła przy północnym filarze ołtarza Matki Boskiej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kraków Centrum
Parafia
Św. Marka
Miejsce przechowywania
nawa
Identyfikator
DZIELO/25007
Kategoria
rzeźba
Dookreślenie zabytku
Rzeźba anioła
Ilość
1
Czas powstania
2. połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie; polichromia, złocenia
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 78 cm
Szerokość figury – 47 cm
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Precyzyjne datowanie rzeźb z ołtarza Matki Boskiej Bolesnej nie jest możliwe. Ich powstanie należy wiązać z okresem prac nad ołtarzem. Około połowy XVIII wieku w kościele św. Marka przystąpiono do kompletowania nowego wyposażenia, które miało zostać stworzone jako spójny zespół dzieł zgody z wymogami stylu barokowego, a także programu ideowego.
Autorem Ołtarza Matki Boskiej Bolesnej, a także sąsiadującego z nim ołtarza, przy filarze północnym, św. Anny Samotrzeć był Antoni Gegenbaur. Prace dla kościoła św. Marka mógł wykonać po 1755 roku, bowiem od tego roku był notowany w Krakowie. Ponadto w archiwum kościoła zachował się kontrakt z artystą, który został zawarty w 1766 roku, dotyczący prac nad gzymsem.

Opis

Rzeźba anioła, przyścienna, drewniana, polichromowana, złocona, ścięta i wydrążona od tyłu. Anioł przedstawiony frontalnie, w pozycji stojącej, w kontrapoście. Prawa ręka zgięta w łokciu, uniesiona ku górze, z dłonią przyłożoną do piersi. Lewa ręka lekko odchylona w bok, wyciągnięta wzdłuż ciała. Głowa anioła przechylona w kierunku prawego ramienia, ukazana w ¾. Twarz o młodzieńczych rysach, prostym nosem, rozchylonymi, niewielkimi ustami. Głowa okolona falującymi jasnobrązowymi włosami. U ramion anioła skrzydła. Anioł odziany w udrapowane szaty opadające swobodnie wzdłuż ciała i obnażające tors. Polichromia ciała naturalistyczna. Szaty koloru niebieskiego. Skrzydła złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Autorstwo ołtarza z którego pochodzą rzeźby przypisywane jest Antoniemu Gegenbaurowi, artyście działającemu w Krakowie w 2. połowie XVIII wieku, który wykonał prace dla kościoła bernardynów oraz kościoła Bożego Ciała w Krakowie.
Rzeźby autorstwa Gegenbaura wykonane są w drewnie, a ich polichromia jest naturalistyczna, szaty są złocone lub malowane w odpowiednich kolorach. Artysta wprowadza charakterystyczny kontur rzeźb, o urozmaiconym i szerokim przebiegu. Gegenbaur kształtuje wysmuklone, wydłużone postacie, a ich sylwetki uchwycone są w dynamicznych pozach.
Na podstawie analizy dzieł Antoni Gegenbaur zaliczany jest do przedstawicieli nurtu południowoniemieckiego, który można wyróżnić w rozwoju twórczości krakowskiej 2. połowy XVIII wieku. Tworzyli go przede wszystkim artyści napływowi, wprowadzający rozwiązania odmienne od tradycji miejscowych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźby aniołów z ołtarza bocznego Matki Boskiej Bolesnej w kościele św. Marka w Krakowie zostały wykonane w 2. połowie XVIII wieku. Autorem prac jest rzeźbiarz Antoni Gegenbaur notowany w Krakowie w latach 1755-1773.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 3: Kościoły i klasztory śródmieścia, z. 2", Warszawa 1978
"Studia z dziejów kościoła św. Marka w Krakowie", Kraków 2001
Dettloff Anna, "Rzeźba krakowska drugiej połowy XVIII w. Twórcy, nurty i tendencje", Kraków 2013

Jak cytować?

Julia Czaja , "Rzeźba anioła przy północnym filarze ołtarza Matki Boskiej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/rzezba-aniola-przy-polnocnym-filarze-oltarza-matki-boskiej

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności