Polichromia ścienna kaplicy

Dzieje zabytku

Polichromia pokrywa wnętrze kaplicy wybudowanej i ukończonej wraz z wyposażeniem w latach 1988-1998 z namysłem umieszczenia w niej obrazu Matki Boskiej Łaskawej oraz szczątek Sługi Bożego Brata Alojzego Kosiby, pełniącego przez długie lata funkcję kwestarza klasztoru wielickiego. Obraz pierwotnie znajdował się w ołtarzu Matki Boskiej Łaskawej w nawie głównej, a jego historia ściśle związana jest z zakonem franciszkanów w Wieliczce. W 1994 roku ukończono ołtarz w kaplicy, a w 1998 roku całość wnętrza wraz z malowidłami ściennymi, związanymi tematycznie z koronacją obrazu koronami papieskimi 4 czerwca 1995.

Opis

Latarnia przepruta ośmioma oknami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych półkoliście. W zwieńczeniu gołębica na tle obłoków w złotej glorii. Sklepienie podzielone na cztery pola wyodrębnione za pomocą niebiesko-złotych promieni odchodzących od centralnej glorii. Na niebieskim tle złocone gwiazdy. W polach wielopostaciowe sceny na złotym tle. Od wschodu: ofiarowanie dwóch koron Janowi Pawłowi II przez przeora klasztoru oraz towarzyszącego mu zakonnika. W dolnej części kompozycji ukazani górnicy, zakonnicy, duchowni oraz osoby świeckie w strojach regionalnych. Od północy: koronacja obrazu przez kardynała Franciszka Macharskiego oraz towarzyszących mu kapłanów. U dołu napis: „4. VI. 1995”. W dolnej części kompozycji dwie symetrycznie rozmieszczone grupy trzech postaci. Z lewej zakonnika franciszkańskiego, siostry zakonnej w czarnym habicie oraz siedzącej kobiety. Z prawej stojącego zakonnika franciszkańskiego oraz siedzących księdza w stroju prałata oraz kapłana w stroju celebransa. Od zachodu: scena adoracji obrazu Matki Boskiej Łaskawej. W górnej części kompozycji wizerunek Matki Boskiej Łaskawej w otoczeniu obłoków oraz glorii promienistej. W dolnej części kompozycji znajdują się klęczące postaci zakonników franciszkańskich, kapłanów oraz osób świeckich w strojach regionalnych i zwykłych. Od południa: scena adoracji obrazu Matki Boskiej Łaskawej przez zakonników franciszkańskich oraz osoby świeckie. Kompozycja sceny analogiczna jak na scenie od zachodu. Kolorystyka przedstawień silna, kontrastowa, utrzymana w barwach: czerwonej, pomarańczowej, złotej, żółtej, niebieskiej i brązowej.

Zarys problematyki artystycznej

Pierwotnie kościoły reformackie były wewnątrz tylko tynkowane i pobielone, co miało podkreślać charakter ubóstwa zakonu. Polichromia nie była stosowana. Spotykamy ją najczęściej dopiero w końcu XIX wieku, a w przypadku wielickiej świątyni dopiero w 1928 roku (polichromia kościoła). Wyjątek stanowiły malowidła na łuku tęczowym z wyobrażeniem Trójcy Świętej, Matki Bożej Królowej Niebios oraz św. Franciszka. Polichromię kaplicy wykonano około 1998 roku. Polichromia zdobi wnętrze nowej kaplicy, którą wybudowano dla obrazu Matki Boskiej Łaskawej – Księżnej Wielickiej oraz ku czci Sługi Bożego Brata Alojzego Kosiby. Brat Alojzy Kosiba urodził się 29 czerwca 1855 w Libuszy. W 1878 roku wstąpił do klasztoru oo. Franciszkanów w Jarosławiu. W tym samym roku został przeniesiony do klasztoru w Wieliczce, gdzie został wyznaczony do pomocy w kwestowaniu. Obowiązek ten spełniał gorliwie do śmierci w 1939 roku. Przez życie wypełnione modlitwą, pracą, wędrowaniem i posługiwaniem najbiedniejszym stał się apostołem małopolskiego ludu. Od 1963 roku przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. Program ideowy polichromii, która rozmieszczona jest głównie na sklepieniu kaplicy jest jednak skoncentrowany na historii koronacji koronami papieskimi obrazu Matki Boskiej Łaskawej. Korony te poświęcił papież Jan Paweł II w 1994 roku w Rzymie, a 4 czerwca 1995 kardynał Franciszek Macharski dokonał koronacji obrazu. W akcie tym uczestniczyli również kardynał Marian Jaworski, metropolita lwowski oraz biskup Kazimierz Ryczan, biskup kielecki. I oni również zostali przedstawieni na sklepieniu kaplicy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Polichromia pokrywa wnętrze kaplicy wybudowanej i ukończonej wraz z wyposażeniem w latach 1988-1998 z zamysłem umieszczenia w niej obrazu Matki Boskiej Łaskawej oraz szczątków Sługi Bożego Brata Alojzego Kosiby, pełniącego przez długie lata funkcję kwestarza klasztoru wielickiego. Obraz pierwotnie znajdował się w ołtarzu Matki Boskiej Łaskawej w nawie głównej, a jego historia ściśle związana jest z zakonem franciszkanów w Wieliczce. Program ideowy polichromii, rozmieszczonej głównie na sklepieniu kaplicy jest skoncentrowany na historii koronacji koronami papieskimi obrazu Matki Boskiej Łaskawej. Korony te poświęcił papież Jan Paweł II w 1994 roku w Rzymie, a 4 czerwca 1995 kardynał Franciszek Macharski dokonał koronacji obrazu. W akcie tym uczestniczyli również kardynał Marian Jaworski, metropolita lwowski oraz biskup Kazimierz Ryczan, biskup kielecki. I oni również zostali przedstawieni na sklepieniu kaplicy.

Bibliografia