Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Andrychów
Miejscowość
Inwałd
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
sklepienia i ściany kościoła
Identyfikator
DZIELO/13890
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
od 17 kwietnia do 15 sierpnia 1928
Technika i materiał
fresk(?)
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Od 17 kwietnia do 15 sierpnia 1928 ściany wnętrza kościoła w Inwałdzie pokryte zostały polichromią. „Zastosowane do stylu malowanie bardzo pięknie artystycznie wykonane” zostało „za staraniem Przewielebnego Księdza Kanonika Józefa Capuły proboszcza tutejszej parafii w Inwałdzie” przez zespół lwowskich malarzy Mieczysława Iwanickiego, Zdzisława Bojko? i pozłotników Stefana Bubeckiego i Franciszka (?) ze Lwowa pod kierownictwem i według projektów Karola Polityńskiego artysty malarza i profesora lwowskiego.

Opis

Polichromia pokrywa zarówno powierzchnię ścian, jak i sklepień kościoła, jednak zdecydowanie bardziej dekoracyjne motywy pojawiają się w górnych partiach murów. Dominuje stylizowana ornamentyka roślinna na błękitnym tle, utrzymana w jasnych, żywych tonacjach zróżnicowanych kolorów. Szerokie bordiury o tworzących je fantazyjnych formach i roślinności ujmują niewielkich rozmiarów sceny figuralne umiejscowione pośrodku sklepienia każdego z przęseł kościoła. Kompozycje, o zbliżonych do owalu kształtach przedstawiają: Śmierć św. Józefa w ostatnim przęśle nawy, Ukoronowanie Matki Boskiej na przecięciu nawy z transeptem oraz Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny w przęśle prezbiterium. W konsze absydy ukazana jest scena adoracji kielicha eucharystycznego przez anioły o tęczowych skrzydłach, ubrane w barwne, wzorzyste szaty. Po lewej stronie kościoła, na ścianie transeptu jest ukazana na tle pejzażu scena Chrztu Jezusa.

Zarys problematyki artystycznej

Jak odnotowano w kronice parafialnej zespół malowideł ściennych we wnętrzu kościoła w Inwałdzie został wykonany według projektów i pod nadzorem artysty lwowskiego, Karola Gustawa Polityńskiego, malarza, twórcy polichromii oraz konserwatora dzieł sztuki. Polityński urodził się około 1870 roku w Tarnowie, zmarł po 1944 roku. W latach 1887-1893 był uczniem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, następnie, w 1893 roku wyjechał do Monachium. Na stałe osiadł we Lwowie, który często opuszczał, wykonując szereg prac w prowincjonalnych miejscowościach Galicji. Obok malarstwa sztalugowego oraz scenograficznego (np. kurtyny teatralne) jednym z jego dominujących zajęć twórczych była zarówno konserwacja, jak i wykonywanie nowych polichromii ściennych, zarówno w obrębie przestrzeni sakralnych, jak i świeckich. Jednymi z jego wiodących realizacji są kompozycje figuralne i ornamentacyjne w klasztorze Dominikanów w Lublinie (1921), w kościele i w klasztorze Dominikanów w Podkamieniu koło Brodów (1904-1905), w kościele w Żółtańcach koło Żółkwi (1908), w kościele w Szczawnicy (1928), czy w Nawojowej koło Nowego Sącza (1931-1933). Jego kompozycje często charakteryzują wpływy stylistyki secesyjnej, przejawiające się żywą, rozbudowaną kolorystyką czy dekoracyjnym repertuarem ornamentów – głównie stylizowanych motywów roślinnych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Pokrywająca ściany i sklepienia kościoła w Inwałdzie polichromia została wykonana w 1928 roku według projektów Karola Polityńskiego. Cechy stylowe malowideł nawiązują do twórczości młodopolskich artystów, zwłaszcza motywów secesyjnych.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-12

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności