ołtarz boczny (przytęczowy)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Podstolice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Ducha Świętego
Miejsce przechowywania
południowa strona nawy
Identyfikator
DZIELO/22918
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
przed 1741 rokiem
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, złocone, srebrzone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

W inwentarzu z 1754 roku, w części, gdzie opisano wyposażenie ówczesnej świątyni w Podstolicach, wymienione są 4 ołtarze, w tym 3 boczne – jeden z cudownym wizerunkiem Boskiej Łaskawej, drugi („lewy”) poświęcony Matce Boskiej Niepokalanie Poczętej „sprawiony do kościoła w pierwszej połowie XVIII wieku” oraz trzeci („prawy”): „na mensie tego był postawiony drewniany rzeźbiony krucyfiks”. W 1846 roku jeden z ołtarzy bocznych został pozłocony sumptem Jakuba Burmera z Podstolic. Dwa z wymienionych retabulów zostały przeniesione do nowo wzniesionej w 1870 roku świątyni. Można przypuszczać, iż omawiane retabulum w powyższym ołtarzu zostało opisane, jako prawe, zwierające wizerunek Jezusa Ukrzyżowanego.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa prostopadłościenna na niskim cokole. Nastawa ołtarzowa ustawiona na wysokim dwustrefowym cokole. Retabulum ujęte parą kolumn o stylizowanych, jońskich głowicach. Podpory wspierają belkowanie o wklęsłym wykroju, przerwane w części środkowej. Na gzymsie odcinki przyczółka o wolutowo skręconych końcach, skierowanych do wewnątrz. Zwieńczenie o wklęsłych bokach, zamknięte, dwoma stykającymi się wolutami z glorią promienistą. Pośrodku glorii symbol Opatrzności Bożej z IHS. Pole środkowe w formie prostokątnej wnęki ujętej ornamentem rocaille’owym. We wnęce rzeźbiony krucyfiks, zawieszony na tle malowanego pejzażu. Po bokach ołtarza, na osobnych konsolach ustawione figury Matki Boskiej po lewej oraz św. Jana Ewangelisty po prawej stronie. Po bokach zwieńczenia, na belkowaniu dwie pary rzeźbionych, uskrzydlonych aniołków. Boki wnęki środkowej dekorowane ornamentem rocaille’owym. Fontowe ścianki cokołów zdobione ażurowymi, wolutowo zwiniętymi liśćmi akantu. W zwieńczeniu obraz z przedstawieniem św. Michała Archanioła ujęty ramą formowaną z motywów „C” kształtnych. Struktura ołtarza malowana w kolorze niebieskim, boki mensy z prostokątnymi jasnobrązowymi płycinami, detal architektoniczny i profilowania złocone.

Figury uskrzydlonych aniołów pełnoplastyczne, ścięte z tyłu, siedzące na obłokach powyżej belkowania retabulum. Anioł po prawej stronie o szeroko rozłożonych rękach, głowie przechylonej w prawą stronę (h.). Anioł po lewej z rękoma uniesionymi, skierowanymi w prawo, głowa lekko pochylona, zwrócona w lewo. Figury niemal nagie, ze złotą przepaską wokół bioder. Twarze owalne o wydatnym czole okolone jasnobrązowymi włosami. Karnacja ciała w jasnokremowym odcieniu.

Streszczenie

Ołtarz boczny ze sceną Ukrzyżowania w kościele parafialnym w Podstolicach został wykonany w pierwszej połowie XVIII wieku. Stanowi on część wyposażenia dawnego podstolickiego kościoła rozebranego w drugiej połowie XIX wieku.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "ołtarz boczny (przytęczowy)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-przyteczowy-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności