Najświętsze Serce Pana Jezusa
Zdjęcie nr 1: Obraz z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujmuje go profilowana, złocona rama zdobiona gałązkami różanymi. Jezus został ukazany frontalnie w całej postaci w lekkim kontrapoście, z lewą nogą nieznacznie odsuniętą w bok. Głowę ma lekko przechyloną w prawo. Zbawiciel prawą rękę ma opuszczoną wzdłuż tułowia z gestem ukazującym ranę na dłoni, z kolei lewą wskazuje na płonące serce na piersi. Charakteryzuje go pociągła twarz o jasnej karnacji i łagodnych rysach, z długim, prostym nosem i krótkim, brązowym zaroście. Głowę okalają długie, jasno brązowe włosy z przedziałkiem pośrodku spływające na ramiona. Ubrany jest w białą, przewiązaną w pasie tunikę z długimi, szerokimi rękawami, odsłaniającą fragment lewej stopy. Tunikę przy szyi wykańcza złociste obramienie. Jezus na tunice ma nałożony ciemnoczerwony płaszcz z jasnożółtą podszewką, obszyty wąskim, złotym galonem, przerzucony przez lewą rękę, osłaniający biodra i nogi. Na jego piersi jaśnieje przebite i płonące serce otoczone koroną cierniową. W tle widoczne są obłoki - w dolnej partii jasnobłękitne, wyżej rozświetlone.
Zdjęcie nr 2: Obraz z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujmuje go profilowana, złocona rama zdobiona gałązkami różanymi. Jezus został ukazany frontalnie w całej postaci w lekkim kontrapoście, z lewą nogą nieznacznie odsuniętą w bok. Głowę ma lekko przechyloną w prawo. Zbawiciel prawą rękę ma opuszczoną wzdłuż tułowia z gestem ukazującym ranę na dłoni, z kolei lewą wskazuje na płonące serce na piersi. Charakteryzuje go pociągła twarz o jasnej karnacji i łagodnych rysach, z długim, prostym nosem i krótkim, brązowym zaroście. Głowę okalają długie, jasno brązowe włosy z przedziałkiem pośrodku spływające na ramiona. Ubrany jest w białą, przewiązaną w pasie tunikę z długimi, szerokimi rękawami, odsłaniającą fragment lewej stopy. Tunikę przy szyi wykańcza złociste obramienie. Jezus na tunice ma nałożony ciemnoczerwony płaszcz z jasnożółtą podszewką, obszyty wąskim, złotym galonem, przerzucony przez lewą rękę, osłaniający biodra i nogi. Na jego piersi jaśnieje przebite i płonące serce otoczone koroną cierniową. W tle widoczne są obłoki - w dolnej partii jasnobłękitne, wyżej rozświetlone.

Najświętsze Serce Pana Jezusa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Osiek
Miejscowość
Osiek
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Andrzeja Apostoła
Miejsce przechowywania
ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa w kaplicy bocznej
Identyfikator
DZIELO/13222
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1935 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kęty
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – ok. 120 cm
wysokość – ok. 210 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – ok. 180 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa wraz z ołtarzem w kaplicy bocznej pod tym samym wezwaniem powstał z inicjatywy księdza proboszcza Wojciecha Pitali (1926-1949). Architektoniczną strukturę nastawy wraz z obrazem wykonał w Kętach rzeźbiarz Stanisław Jarząbek, natomiast figury do ołtarza jego syn, także Stanisław. Ołtarz poświęcono 7 VII 1935 roku.

Opis

Obraz z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujmuje go profilowana, złocona rama zdobiona gałązkami różanymi. Jezus został ukazany frontalnie w całej postaci w lekkim kontrapoście, z lewą nogą nieznacznie odsuniętą w bok. Głowę ma lekko przechyloną w prawo. Zbawiciel prawą rękę ma opuszczoną wzdłuż tułowia z gestem ukazującym ranę na dłoni, z kolei lewą wskazuje na płonące serce na piersi. Charakteryzuje go pociągła twarz o jasnej karnacji i łagodnych rysach, z długim, prostym nosem i krótkim, brązowym zaroście. Głowę okalają długie, jasno brązowe włosy z przedziałkiem pośrodku spływające na ramiona. Ubrany jest w białą, przewiązaną w pasie tunikę z długimi, szerokimi rękawami, odsłaniającą fragment lewej stopy. Tunikę przy szyi wykańcza złociste obramienie. Jezus na tunice ma nałożony ciemnoczerwony płaszcz z jasnożółtą podszewką, obszyty wąskim, złotym galonem, przerzucony przez lewą rękę, osłaniający biodra i nogi. Na jego piersi jaśnieje przebite i płonące serce otoczone koroną cierniową. W tle widoczne są obłoki - w dolnej partii jasnobłękitne, wyżej rozświetlone.

Zarys problematyki artystycznej

Osiecki Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa wpisuje się w szereg popularnych przedstawień ukazujących stojącego Chrystusa, który prezentuje swe Boskie Serce. Popularność kultu tego wizerunku związana była z obietnicami, jakie złożył Zbawiciel podczas wizji jakie miała św. Małgorzata Maria Alacoque w latach 1673-1675 oraz praktyką nabożeństw pierwszych piątków. Bez wątpienia ważny punkt odniesienia dla diecezji krakowskiej stanowiła stojąca rzeźba Najświętszego Serca Pana Jezusa, umieszczona w retabulum kaplicy Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Krakowie, przywieziona z Włoch przez kardynała Jana Puzynę w 1901 roku. Podobne przedstawienie co w Osieku z przełomu XIX i XX wieku znalazło się w ołtarzu bocznym w kościele parafialnym w Radziechowach. Przedstawienie z Osieka mogło być także wzorowane na licznych ilustracjach w książkach i obrazkach dewocyjnych oraz drukach ulotnych ukazujących w ten sposób Boskie Serce Jezusa (np. F.S. Hattler, Dom Serca Jezusowego. Czytania nabożne dla wszystkich stanów z 122 ilustracyami i ośmiu obrazkami kolorowymi", Mikołów-Warszawa 1905).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację nastawy przeprowadzono w 1996 roku.

Literatura

F.S. Hattler, Dom Serca Jezusowego. Czytania nabożne dla wszystkich stanów z 122 ilustracyami i ośmiu obrazkami kolorowymi", Mikołów-Warszawa 1905, il. s. 1, il. s. 160 a;
J. Czerwień, Zarys dziejów seminarium duchownego w Krakowie, [w:] Seminarium Duchowne w Krakowie 400-lecie, red. J. Gózdek, F. Ślusarczyk, Kraków 2001, s. 19-49;
A. Hałatek, B. Jania, Świątynie Osieka, Osiek 2008, s. 22;
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016, s. 1028.

Streszczenie

Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa wraz z ołtarzem w kaplicy bocznej pod tym samym wezwaniem w Osieku powstał z inicjatywy księdza proboszcza Wojciecha Pitali (1926-1949). Wizerunek reprezentuje bardzo popularny typ przedstawienia charakterystycznego dla końca XIX i XX wieku.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona uzyskała kształt łodzi zawieszonej na północnej ścianie prezbiterium przy łuku tęczowym. Wejście na ambonę prowadzi z zakrystii. Jej kosz uzyskał owalną formę rozszerzającą się ku górze. W dolnej partii do jednej trzeciej wysokości widoczne są rzeźbione przedstawienia wody ze stworami morskimi (delfiny i ślimaki). Natomiast powyżej kosz dekorowany jest od frontu trzema rokokowymi kartuszami oraz fragmentem wzorzystej tkaniny, flankowanymi kilkoma parami falistych pasów zdobionych rozetami. Zaplecek ambony uzyskał kształt rzeźbionej, opadającej tkaniny podwiązanej po bokach w kolorze opalizującej zieleni, lamowanej złotymi frędzlami. Ponad amboną zawieszono baldachim na planie prostokąta, z profilowanymi bokami, z ciągiem ażurowych arkadek u dołu. Przy dolnej krawędzi zdobi go lambrekin ze złotymi chwostami. Na baldachimie leży postać wspierająca głowę na prawej ręce. Lewą rękę ma uniesioną do góry. Postać o krótkich włosach otaczających twarz o jasnej karnacji z drobnymi rysami, ubrana jest w srebrzystą tunikę przewiązaną w pasie i odsłaniającą lewą nogę na wysokości kolana. Ponad baldachimem wznosi się maszt z żaglem, którego liny opasane są dwiema złotymi koronami o floralnych sterczynach. Maszt flankują dwie rozwiane tkaniny w kolorze opalizującej zieleni, lamowane złotymi frędzlami, wiszące na złotych drążkach o puklowanych zakończeniach. Wieńczy go promienista gloria z gołębicą Ducha Świętego w otoczeniu obłoków. Obok kosza ambony do ściany przytwierdzono złocony, wolutowy wspornik z proporcem zwieńczonym krzyżem.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Epitafium uzyskało formę jednokondygnacyjnej, trójosiowej struktury architektonicznej z podstawą i zwieńczeniem, flankowanej po bokach fantazyjnymi uszakami. Część środkową tworzą trzy aedicule rozdzielone dwiema złoconymi kolumnami o korynckich kapitelach i trzonach dekorowanych festonami, a w dolnych partiach pierścieniami. Kolumny podtrzymują pełne belkowanie przechodzące przez całą szerokości kondygnacji, wyłamane nad osiami bocznymi. Same zaś stoją na cokole, który stanowi równocześnie wyłamany gzyms dla podstawy. Pole osi środkowej otrzymało kształt aediculi w formie stojącego prostokąta ze schodkowym zamknięciem u góry, wypełnionym ażurowym, złoconym maswerkiem. Jej wnętrze wypełnia płaskorzeźbione słońce pośród chmur na malowanym tle nieba. Poniżej ukazano panoramę Jerozolimy. Przed aediculą ustawiono na postumencie drewniany krzyż. Na osiach bocznych znalazły się nisze zwieńczone złotymi muszlami oraz złoconą, rytą ornamentyką z motywem czteroliścia. Pierwotnie znajdowały się tu rzeźby Mojżesza i Jana Chrzciciela. Całość po bokach flankują fantazyjne uszaki utworzone ornamentu rollwerkowego oraz z widocznych z profilu półpostaci maurów podtrzymujących belkowanie. Pole uszaków wypełniają pionowo ułożone owalne kartusze o czerwonych polach, stanowiące tło dla dwóch par tarczy herbowych z klejnotami. Z lewej umieszczono herb Dołęga, a z prawej herb Jastrzębiec (bez klejnotu). Po zewnętrznych stronach na belkowaniu ustawiono dwa półsiedzące uskrzydlone anioły (zachował się tylko anioł z prawej strony). Jednocześnie postacie aniołów flankują zwieńczenie epitafium, które tworzy aedicula wypełniona złotą muszlą oraz rytym złoconym ornamentem z motywem czteroliścia. Flankują ją dwa pilastry podtrzymujące wyłamane belkowanie na ich osi. W aediculi ustawiono pełnoplastyczną rzeźbę stojącej kobiety. Została ona ukazana w wydatnym kontrapoście z tułowiem skręconym w lewo, z głową ujętą w trzech czwartych w prawo. Kobieta w podniesionej prawej ręce trzyma srebrny kielich, natomiast w opuszczonej i wspartej o wysuniętą tanecznie lewą nogę otwartą księgę. Postać ma owalną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach z prostym nosem i wydatnymi ustami. Jej głowę otaczają falujące, brązowe włosy opadające na plecy i odsłaniające uszy. Ubrana jest w złoconą, mocno drapowaną suknię, która odsłania wysuniętą nogę. Po bokach pilastrów widoczne są dwa uszaki. Na szczycie zwieńczenia dwa pulchne putta prezentują chustę Weroniki, która została równocześnie przytwierdzona do wysokiego impostu wspierającego ażurowy, złocony kwiaton. Na chuście wyobrażono płaskorzeźbioną głowę Chrystusa w cierniowej koronie. Zbawiciel ma owalną twarz z szeroko otwartymi oczami, wydatnym nosem i półotwartymi ustami. Otaczają ją kręcone brązowe włosy oraz podobna, krótka broda. Podstawę epitafium tworzy wykrojona po bokach struktura, w której centrum umieszczono fantazyjnie wyciętą drewnianą, czarną tablicę ze złotym łacińskim napisem "O HOMO FVI QVOD ES SVM QVOD ERIS / NVNC DE(M)VM VIVERE CO(E)PI, MORI DESII, VITA MIHI / PRIOR MORTE(M), MORS PRIA(M) VITA(M) SECV(N)DA(M), QVAE NU(N) QVA(M) / EST I(N)TERI TVRA DEDIT, MO(R)TALITATES MEOR, HO(C) MIHI / EST ET VXORI MO(S) VENTV(S) POSVI, VIPOST QV(E)ALETHIVERA DVCEDI / NELVSOS, ET CARNIS EXVVIIS SO(L)VTOS ABHOC PELAG SECVRA / GLAVSTRA SVB IRE IVABIT, HIC MORTALE DIMIDIVM N(OST)RI, IMMORTA/LE(M) EXPECT ET IM(M)ORTALITATEM, E QVOS VITA CONIVCTOS TENVIT / MORS IDIVISOS CVSTODIRET, SI PIVS ES, PIAS PRECES ADDE, ET / HIC HV(M)O SVB HVMO QVIETA[M], ANIMAE IN COELESTI PATRIA / LETAM QVIETEM APPRECARE "NICOLAVS CORNITIVS DE / MAGNA POREMBA ET BEATA DE MIROW CONSOR/TES SE(M)PER VAIESL[?]" / A(NNO) D(OMINI) 1611 P(ATRONVS) P(OSVIT)". Tablicę umieszczono w kartuszu rollwerkowym pomiędzy dwiema konsolami zdobionymi pierwotnie uskrzydlonymi główkami aniołków, podtrzymującymi belkowanie z krzyżem. Poniżej tablicy zastosowano odwrócony łuk odcinkowy z podwieszonym kartuszem rollwerkowym zawieszonym na festonach. W jego wnętrzu przedstawiono tabliczkę z napisem „VITA FUGIT VT HORA”, a po niżej trupią czaszkę ze skrzyżowanymi piszczelami.
płyta nagrobna
Epitafium Mikołaja i Beaty z Mirowa Porębskich
Zdjęcie nr 1: Malowany na czarno katafalk z listwami dekorowanymi białą farbą składa się z kilku części. Jego podstawę tworzą dwa zmniejszające się stopnie na rzucie wydłużonego prostokąta o półkoliście zamkniętych, nadwieszonych krótszych bokach. Dłuższe boki dolnego stopnia i krótsze boki górnego stopnia zdobi malowane na biało wyobrażenie stylizowanej trupiej czaszki. Na górnym stopniu ustawiono ławę malowaną na czarno, wspartą na wyciętych falisto w desce czterech nogach z białym blatem na rzucie wydłużonego prostokąta o półokrągłych krótszych bokach. Na blacie znajdują się dwie półokrągłe czarne podstawy pod trumnę, dekorowane od przodu malowaną na biało stylizowaną trupią czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.
katafalk
Katafalk
Zdjęcie nr 1: Konny karawan uzyskał formę czterokołowego wozu na resorach z baldachimem wspartym na czterech filarach (w osiach skrajnych) i dwóch kolumnach o skręconych trzonach (w osiach środkowych). Na filarach umieszczono płaskorzeźbione i srebrzone półpostacie lamentujących aniołów, wsparte na wolutowych konsolach dekorowanych palmetami i akantem. Długowłose anioły ukazane zostały w wąskich tunikach przewiązanych w pasie. W lewej ręce trzymają wieńce, prawą ręką ugiętą w łokciu dotykają twarzy w geście rozpaczy. Baldachim przyjął kształt czterospadowego dachu zwieńczonego krzyżem. Spływy dachu ozdobiono postrzępionymi, srebrzonymi liśćmi palmowymi. Jego boki dekoruje płaskorzeźbiona, ażurowa i złocona stylizowana wić akantowa, złączona w dolnej części z arkaturą. Na dłuższych bokach baldachimu ornament rozdziela z jednej strony srebrzona i płaskorzeźbiona głowa Chrystusa w koronie cierniowej w typie Veraikon, z drugiej główki anielskiej oraz zachowana częściowo głowa Matki Boskiej Bolesnej. Dodatkowo płaskorzeźbiony ornament roślinno-kwiatowy zdobi dolne, dłuższe boki karawanu. Z przodu karawanu usytuowano siedzisko w formie płaskorzeźbionego fotela o wolutowo skręconych podłokietnikach. Zaplecek zwieńczony został płaskorzeźbionym ornamentem akantowym, a boki fotela udekorowano płaskorzeźbionymi liśćmi dębu. Odwrocie zaplecek ozdobiono płaskorzeźbionymi liśćmi akantu, wieńcem z liści dębowych oraz dwoma skrzyżowanymi liśćmi palmowymi. Przed fotelem znajduje się klapa na oparcie nóg dla woźnicy. Pod nią usytuowano drewniane elementy pozwalające zaprzęgnąć konia. Drewniane i okute koła z przodu są mniejsze od kół z tyłu.
inne dzieła sztuki
Karawan
Zdjęcie nr 1: Przyścienną, wiszącą ambonę usytuowano przy łuku tęczowym na zachodniej ścianie prezbiterium. Ambona składa się z baldachimu, zredukowanego zaplecka, kosza oraz prowadzących do niej przyściennych schodów. Wykonana jest z drewna dębowego, bejcowanego i lakierowanego. Partie ornamentalne zostały wyzłocone lub też polichromowane na czerwono i niebiesko. Kosz uzyskał kształt ośmioboczny. Wieńczy go parapet w formie profilowanego gzymsu koronującego. Kolejne pięć boków kosza flankują spiralne kolumienki o liściastych kapitelach ustawionych na wysokich cokolikach, podtrzymujących imposty z pinaklami. Pole każdego boku ozdobiono maswerkowym baldachimem zwieńczonym wygiętą do przodu sterczyną zakończoną kwiatonem. Baldachimy wspierają smukłe kolumienki o liściastych kapitelach ustawione na wysokich cokolikach. Cokoliki kolumienek narożnych i tych podtrzymujących baldachimy wspierają się na łamanym cokole obiegającym cały kosz. Cokół dekorowany od spodu arkaturą złoconą i polichromowaną na czerwono i niebiesko oddziela górną część ambony od jej spodu. Spód ambony utworzono z spływów koncentrujących się na środku na ośmiobocznej, profilowanej opasce dekorowanej od góry stylizowanym motywem lilii heraldycznej, a od dołu stylizowanymi, złoconymi liśćmi winnej latorośli otaczającej dużą kiść winnego grona. Pod baldachimami na czterech bokach umieszczono wykonane w głębokim reliefie przedstawienia stojących ewangelistów. Piąty bok ambony, przylegający do schodów, zdobi zredukowany baldachim pod którym umieszczono złocony i srebrzony kwiat słonecznika. Każdy z ewangelistów stoi na niewielkim postumencie, ustawionym na głównym cokole. Na każdym postumencie widnieję imię przedstawionego ewangelisty. Na południowym boku kosza umieszczono św. Jan. Ukazany został frontalnie z głową ujętą w trzech czwartych w lewo. Ma on długie, falowane, brązowe włosy spływające na ramiona, głowę pochyloną w prawo, wzrok skierowany ku górze. W lewej ręce trzyma księgę, a w prawej, przyciśniętej do piersi pióro. Ubrany jest w długą zieloną tunikę, nakrytą czerwonym płaszczem. Po lewej stronie, u jego stóp widnieje czarny orzeł. Na kolejnym boku znajduje się św. Marek. Wyobrażono go frontalnie z prawą ręką w geście błogosławieństwa, natomiast w lewej trzyma rotulus. Ma on krótkie, brązowe włosy oraz brodę. Ubrany jest w niebieską tunikę odsłaniającą fragmenty bosych stóp i żółty płaszcz. Po lewej stronie przy jego nogach znajduje się lew. Na następnym boku ukazano frontalnie stojącego św. Mateusza. Ewangelista w lewej ręce przyciśniętej do piersi trzyma rotulus, a prawą opuszczoną wzdłóż tułowia wyciąga do przodu. Ma długie, brązowe, falowane włosy spływające na kark oraz brodę. Ubrany jest w blado różową tunikę i żółty płaszcz. Przy jego lewej stopie znajduje się uskrzydlona anielska główka. Dalej znajduje się także przedstawiony frontalnie św. Łukasz. Równocześnie prawą i lewą ręką podtrzymuje zamknietą księgę. Ma on łysiejące czoło i głowę otoczoną siwiejącymi włosami i brodą. Ewangelista ma na sobie brązową tunikę u spodu odsłaniającą fragmenty bosych stóp oraz bladoniebieski płaszcz przerzucony przez prawe ramię. U jego stóp, po lewej stronie, znajduje się wół. Na ambonę prowadzą ulokowane przy ścianie schody o dziesięciu stopniach. Ich balustradę artykułują kolumienki o liściastych kapitelach flankujące ażurowe, ostrołukowe arkady wypełnione u góry złoconym maswerkiem. Zaplecek ambony został zredukowany do szerokiej listwy dekorowanej stylizowaną ostrołukową arkadką. W jej górnej części wyobrażono dwie tablice Dekalogu z numerami przykazań: na jednej: I, II, III, IV, V; na drugiej: VI, VII, VIII, IX, X. Ponad amboną zawieszono wieloboczny baldachim zwieńczony ażurową wiązką spiętych razem pierścieniem zdobionych czołgankami prętów, tworzących dekoracyjny kwiaton wygięty do przodu. Boki baldachimu ozdobiono wycinanymi w desce maswerkami flankowanymi pinaklami, zwieńczonymi powyginanymi sterczynami. Niebieskie podniebie baldachimu zdobi srebrzone wyobrażenie gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt stojącego prostokąta. Na czarnym tle ukazana została stojąca postać ubiczowanego Jezusa w ujęciu do pasa. Chrystus ma długie, czarne, falowane, opadające na plecy włosy oraz krótki zarost. Głowę ze złotą koroną cierniową nieznacznie przechyla w lewo. Wokół niej znajduje się srebrzysta gloria promienista, składająca się z namalowanych naprzemiennie cienkich oraz grubszych srebrnych promieni, zakończonych w jaskółczy ogon. Zbawiciel ubrany jest w luźno spływający po ramionach złoty płaszcz przewieszony przez lewę ramię, odsłaniający umięśnioną klatkę piersiową. Jego wyciągnięte do przodu związane złotym sznurem ręce są skrzyżowane na wysokości pasa. W lewej ręce trzyma czterolistną trzcinę zakończoną pałką.
obraz
Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron Najświetsze Serce Jezusa

Zdjęcie nr 1: Fresk wkomponowany w arkadę zamkniętą półkoliście, w ścianie południowej prezbiterium, nad portalem do aneksu. Ukazuje siedzącą na tronie Matkę Boską z Dzieciątkiem na kolanach oraz klęczących i stojących przed nią od lewej proboszcza Józefa Krzemińskiego, rodzinę w stroju ludowym, Izabelę i Felicjana Szybalskich oraz chłopca z chorągwią w ręku.
polichromia ścienna

Adoracja Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron

Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron

Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym, ujęty w złoconą, profilowaną ramę. Kompozycja wielopostaciowa, dwustrefowa. W dolnej części obrazu przedstawiona grupa dwunastu apostołów skupionych wokół pustego grobu Marii, ukazanych na tle rozległego pejzażu z widocznymi w tle zabudowaniami oraz zamkiem. W górnej strefie ukazujące się w obłokach uskrzydlone główki anielskie. Grobowiec Marii kamienny, ustawiony na dwustopniowym podwyższeniu, ukazany skrócie perspektywicznym. Na pierwszym planie ustawieni częściowo tyłem św. Piotr ukazany jako starszy, siwy mężczyzna w granatowej szacie i brązowym płaszczu oraz św. Jan Ewangelista, który został przedstawiony jako młodzieniec o twarzy pozbawionej zarostu ubrany w obszerny, czerwony płaszcz. Nieco z lewej grupa kolejnych apostołów ze św. Pawłem w czerwonym płaszczu na czele. Postaci zwracają się w kierunku grobowca, zaglądając do jego wnętrza. Na dalszym planie kolejni uczniowie Chrystusa pochylający się nad grobowcem oraz wykonujący dynamiczne gesty, m.in. wskazujący na niebo. Wszyscy apostołowie, poza św. Janem Ewangelistą zostali ukazani jako brodaci, dojrzali mężczyźni o twarzach z widocznymi zmarszczkami. Kolorystka obrazu ciemna, ciepła z dominacją brązów i czerni.
obraz

Apostołowie u grobu Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym przedstawia scenę Chrztu Jezusa w Jordanie. Na pierwszym planie, po prawej stronie kompozycji znajduje się stojąca w lekkim kontrapoście postać Jezusa zwróconego nieznacznie w lewo. Jego postawę charakteryzuje lekko pochylona głowa z krótkim zarostem, o długich, falowanych włosach oraz skrzyżowane na piersiach ręce. Nagą sylwetkę osłania jedynie w partii bioder, sięgające połowy ud białe perizonium. Jezus stoi w płynącej środkiem kompozycji rzece. Po lewej stronie, na skalistym brzegu stoi zwrócony w trzech czwartych w prawo św. Jan Chrzciciel. Lekko pochyloną głowę charakteryzuje krótki ciemnobrązowy zarost i długie, opadające na plecy włosy. Nagą sylwetkę mężczyzny osłania w partii bioder perizonium wykonane ze skóry zwierzęcej. Prawą ręką podtrzymuje długą laskę w formie krzyża z banderolą z napisem: „Ecce Agnus Dei”, lewą, wyciągniętą nad głową Jezusa wylewa z małej, płaskiej miseczki wodę. Tło przedstawienia stanowi rozległy pejzaż z wzniesieniami, z widoczną na drugim planie murowaną zabudową oraz smukłymi drzewami palmowymi w głębi. Błękitne niebo zaczerwienione jest tuż nad linią horyzontu. Płaskorzeźbę ujmuje rzeźbiona na wzór retabulum ołtarzowego architektoniczna struktura. Podstawę tworzy wysoki cokół, ujęty parą kolumienek, którego pole wypełnia płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsło ściętych narożach. Na cokole osadzona jest część środkowa struktury, w formie prostokątnej arkady zamkniętej łukiem półkolistym, ujętej parą kolumienek oraz parą uszaków w postaci zamkniętych trójkątnie przypór. Struktura powyżej arkady przybiera formę frontonu budowli ze szczytem, jaki tworzy gzyms wieńczący w kształcie trójkątnego przyczółka, flankowany parą niewielkich pilastrów. Powyżej widoczna konstrukcja przypominająca pokryty dachówką dach pulpitowy. Zwieńczenie ma formę aediculi z arkadą z łukiem trójlistnym, ujętą parą kolumienek wspierających belkowanie z gzymsem w kształcie półkolistego łuku nadwieszonego. Dodatkowo po bokach aediculi znajduje się para przypór. Powyżej arkady w części środkowej przedstawiono płaskorzeźbione popiersie Boga Ojca. W arkadzie zwieńczenia jest figura anioła. Utrzymaną w odcieniach brązu strukturę zdobi złocona dekoracja ornamentalna w formie stylizowanych wici roślinnych i rozet.
płaskorzeźba

Chrzest Jezusa w Jordanie

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Najświętsze Serce Pana Jezusa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/najswietsze-serce-pana-jezusa-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności