Męczeństwo św. Sebastiana

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Anny
Kościół
Św. Anny
Tagi
malarstwo barokowe Pagani Paolo
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny św. Sebastiana
Identyfikator
DZIELO/14882
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1696 rok
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – około 200 cm
wysokość – 270 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 250 cm
Szerokość bez ramy – około 188 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał do ołtarza autorstwa Baltazara Fontany wykonanego w latach 1695-1703. Fakt wypłaty malarzowi znacznej sumy 100 florenów odnotował w swoich rachunkach kierujący pracami nad budową i wystrojem kolegiaty św. Anny ksiądz Sebastian Piskorski: „Imago a prestantissimo pictore regis Hispaniarum don Pagani picta ab arte peritis, centum Ungaricis cesimata est”.

Opis

Obraz w kształcie owalu, w profilowanej, złoconej ramie ukazuje na wpół leżącego na skale, niemal nagiego św. Sebastiana przebitego strzałami w towarzystwie uskrzydlonych aniołków. Święty ukazany w trzech czwartych, z silnie wysklepioną klatką piersiową, głowę zwraca ku górze. Jego prawą, uniesioną rękę podtrzymuje anioł, lewa ręka spoczywa na skale. Biodra zasłania biała, zakrwawiona chusta, a na skale rozpostarta jest niebieska szata. Na nogach i rękach widoczne resztki krępujących go sznurów. Ciało przebijają trzy strzały, dwie w klatce piersiowej, jedna w lewym ramieniu. Za świętym trzy nagie niemalże aniołki w zróżnicowanych pozach, z których jeden trzyma palmę męczeństwa; anioły ukazane szkicowo, na tle czerwonej, rozłożystej tkaniny. W tle skłębione niebieskie chmury i szaro-brązowa nieokreślona przestrzeń. Po lewej, u dołu sygnatura „Paolo Pagani Pinxit".

Zarys problematyki artystycznej

Nie ma pewności czy autor obrazu, pochodzący z Castello Valsolda malarz Paolo Pagani stworzył swoje dzieło w Krakowie czy na Morawach, gdzie stale pracował. Jego kompozycja, w której postać przeszytego strzałami i opartego na skale świętego adorują anioły jest stosunkowo rzadka w polskim malarstwie doby baroku, gdzie dominowały wizerunki oparte na rycinach Paola Pontiusa lub Francoisa Ragota według obrazu Gerarda Seghersa. W obrazie krakowskim malarz w sposób oryginalny przedstawił przeszytego strzałami świętego, jakby nie czującego fizycznego bólu, spoglądającego w górę, w kierunku niewidocznego dla innych Boga. W zakresie warstwy formalnej widoczny jest typowy dla twórców fresków przeznaczonych do oglądania scen z dużej odległości szkicowy modelunek postaci, gra światłem i silne kontrasty barwne.

Streszczenie

Obraz św. Sebastiana w kaplicy poświęconej temuż świętemu w kościele św. Anny namalował Paolo Pagani w 1696 roku. Autor dzieła pracował na Morawach i współpracował z warsztatem Baltazara Fontany w opactwie Cystersów w Velehradzie i w pałacu arcybiskupów ołomunieckich w Kromieryżu. Obraz krakowski jest jego jedynym dotychczas potwierdzonym archiwalnie dziełem w Polsce.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 2: Kościoły i klasztory śródmieścia, z. 1", Warszawa 1971
Kurzej Michał, "Budowa i dekoracja kościoła św. Anny w świetle źródeł archiwalnych" , [w:] "Studia z dziejów kościoła św. Anny w Krakowie" , red.Kliś Zdzisław, Węcławowicz Tomasz , Kraków 2009 , s. 139-178
Karpowicz Mariusz, "Artisti valsoldensi in Polonia nel ‘600 e ‘700", Menaggio 1996

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Męczeństwo św. Sebastiana", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/meczenstwo-sw-sebastiana-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności