Matka Boska z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wieprz
Miejscowość
Gierałtowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
nawa kościoła
Identyfikator
DZIELO/24486
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
połowa XVIII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na desce, drewno rzeźbione, złocone, srebrzone, aksamit
Wymiary podstawowe
szerokość – 103,5 cm
wysokość – 155 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 147 cm
Szerokość bez ramy – 98 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz ukazujący tronującą Madonnę z Dzieciątkiem datowany na połowę XVIII wieku zapewne pochodzi z ołtarza znajdującego się w poprzednim, rozebranym, drewnianym kościele z 1629 roku.

Opis

Obraz uzyskał formę stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem. Postacie na obrazie w partii ciała przykryte zostały drewnianymi sukienkami wotywnymi. Na głowach otoczonych promieniami mają wotywne korony zamknięte dekorowane malowaną kameryzacją. Wokół ich głów widać złocone gwiazdki umieszczone na czerwonym aksamicie okrywającym tło obrazu. Drewniana sukienka pokrywa także partie tronu, na którym siedzi Madonna. W centrum kompozycji ukazano tronującą Matkę Boską z Dzieciątkiem. Frontalnie siedząca na tronie Maria została ukazana do kolan z głową zwrócona w trzech czwartych w lewo. Lewą ręką podtrzymuje na kolanach Dzieciątko, w prawej zaś berło. Madonna ma pociągłą twarz o jasnej karnacji i łagodnych rysach, migdałowe oczy, prosty nos i pełne usta. Jej głowę okalają długie brązowe włosy spływające na plecy. Maria ubrana jest w srebrzoną suknię przepasaną w talii z krzyżem u szyi oraz złocony płaszcz zarzucony na ramiona i opadający na kolana dekorowany kwiatowym wzorem. Siedzące na kolanach matki Dzieciątko skierowane jest w trzech czwartych w prawo. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą kładzie na dłoni Marii. Mały Jezus ma okrągła twarz o jasnej karnacji, duże oczy, mały nos i pełne usta. Jego głowę okalają krótkie, brązowe włosy odsłaniające lewe ucho. Dzieciątko ubrane jest w tunikę o kwiecistym wzorze przepasaną w talii.

Zarys problematyki artystycznej

Przedstawienie z Gierałtowic ukazuje tronującą Marię jako Królową Niebios. Temat ten w środowisku małopolskim pojawił się na początku XVII wieku. Jako przykład można przywołać obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w ołtarzu w chórze zakonnym krakowskich wizytek, sposób ukazania Matki Boskiej na obrazie „Św. Anna Samotrzeć" w ołtarzu bocznym w kościele św. Marka w Krakowie, górną część postaci Madonny na obrazie Matka Boska z Dzieciątkiem z krakowskiego kościoła św. Idziego, obraz w niedalekim Grojcu z drugiej połowy XVIII wieku lub podobne dwa wizerunki w zbiorach benedyktynek w Staniątkach – jeden z połowy XVII wieku, drugi z przełomu XIX i XX wieku. Wszystko wskazuje na to, że autorem tego wizerunku jest twórca podobnego tematu w ołtarzu bocznym w Grojcu z drugiej połowy XVIII wieku. Przemawia za tym sposób malowania twarzy postaci, jak również fakt, iż Dzieciątko wspiera swą rękę na dłoni Marii.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Obraz był przemalowywany. Widoczne pęknięcie drewnianego podłoża biegnące przez postać Dzieciątka.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 11, 461;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. IV, Miasto Kraków, cz. 2, Kościoły i klasztory śródmieścia 1, red. A. Bochnak, J. Samek, Warszawa 1971, s. 141, il. 306;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. IV, Miasto Kraków, cz. III, Kościoły i klasztory śródmieścia 2, red. A. Bochnak, J. Samek, Warszawa 1978, s. s. 37, il. 355;
Życie sen krótki. Skarby krakowskich wizytek. Katalog. Wystawa z okazji jubileuszu 400-lecia założenia Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz fundacji klasztoru sióstr wizytek w Krakowie, red. A. Włodarek, Kraków 2010, s. s. 114-115, il. IV/6;
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016, s. 416;
Katalog zbiorów artystycznych Opactwa Mniszek Benedyktynek w Staniątkach, red. K. Kuczman, J. Skrabski, A. Włodarek, t. 2, Kraków 2018, s. 116-117, 348-349.

Streszczenie

Obraz ukazujący tronującą Madonnę z Dzieciątkiem datowany na połowę XVIII wieku zapewne pochodzi z ołtarza znajdującego się w poprzednim, rozebranym, drewnianym kościele z 1629 roku.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Matka Boska z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-z-dzieciatkiem-72

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności