Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Kamienna chrzcielnicę wymienia wizytator biskupi w 1748 roku w drewnianym kościele. Po jego rozebraniu chrzcielnicę przeniesiono do nowego kościoła z lat 1885-1890. Być może w tym czasie chrzcielnica uzyskała przykrycie w formie ażurowej kaplicy z kopułą, w której centrum wyobrażono scenę chrztu w Jordanie.

Opis

Kielichowa chrzcielnica ustawiona został na prostopadłościennej podstawie, o trzonie na rzucie koła w typie wazonowatym zakończonym pierścieniem. Czara przyjęła kształt kolisty, spłaszczony i puklowany z pierścieniem przy górnej krawędzi. Pokrywę wykonano na rzucie koła zwieńczonego rozbudowaną ażurową strukturą w kształcie kapliczki. Jej cokół wykonano na rzucie koła przechodzącego w ośmioboczny postument, poniżej którego znalazła się dekoracja z motywem trójkątnych liści spływających ku dołowi. Na postumencie ustawiono cokoliki z kolumienkami o kapitelach korynckich, podtrzymujące profilowane belkowanie zamykające przestrzeń między nimi łukiem trójlistnym. W podniebieniu zwieńczenia wyobrażono gołębicę Ducha Świętego, a na jego zwieńczeniu usytuowano spłaszczona kopułę krytą złoconą łuską z latarnią z kwiatonem. Wewnątrz struktury na ośmiobocznym podwyższeniu znalazła się rzeźbiona grupa przedstawiająca chrzest Chrystusa. Jezus ukazany został w pozycji klęczącej z rękami skrzyżowanymi na piersiach, o nagim torsie, okryty luźną szatą. Stojący obok św. Jan Chrzciciel prawą ręką uniesioną nad głową Chrystusa przechyla naczynie z wodą. Ubrany jest w wielbłądzią skórę. Ornamenty i dekoracja architektoniczna przykrywy zostały pozłocone.

Zarys problematyki artystycznej

Barokowa chrzcielnica kielichowa stanowi bardzo popularną formę stosowaną dla kamiennych chrzcielnic w Małopolsce począwszy od średniowiecza. Ich liczne przykłady zachowały się w wielu kościołach, np. w sąsiednich Głębowicach, Osieku, Polance Wielkie, Grojcu, Gilowicach. Dekoracyjna przykrywa w formie ażurowej kapliczki stanowi nawiązanie do neogotyckiego wystroju świątyni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Chrzcielnica została poddana konserwacji w 1984. Prace powtórzono w 2007 roku przy okazji całościowego remontu kościoła.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 461;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 104-105.

Streszczenie

Kamienna chrzcielnicę wymienia wizytator biskupi w 1748 roku w drewnianym kościele. Po jego rozebraniu chrzcielnicę przeniesiono do nowego kościoła z lat 1885-1890. Być może w tym czasie chrzcielnica uzyskała przykrycie w formie ażurowej kaplicy z kopułą, w której centrum wyobrażono scenę chrztu w Jordanie.